تلاش دیپلماتیک چین در افغانستان چه معنایی برای ثبات منطقه دارد؟
پاکستان از افزایش نفوذ چین در افغانستان سود قابل توجهی خواهد برد. پاکستان نیز از زمانی که طا-لبان قدرت را در دست گرفت، فعالانه با افغانستان تعامل داشته است. اسلامآباد همچنین از جامعه جهانی خواسته با افغانستان همکاری کند تا این کشور از بحران خارج شود
استقبال از ژائو ژینگ سفیر جدید چین در کابل به تاریخ ۱۳ سپتمبر با پروتکل بسیار دقیق مشخص شد. امیر خان متقی وزیر امور خارجه طا-لبان، انتصاب ژائو را «گامی مهم با پیام مهم» توصیف کرد. مقامات افغانستان ورود این فرستاده جدید را به عنوان سیگنال روشن به سایر کشورها جهت گام برداشتن و برقراری روابط با حکومت تحت رهبری طا-لبان میدانند.
قابل ذکر است، چین اولین کشوری است که از زمان تسلط طا-لبان به افغانستان، به طور رسمی سفیر جدید خود را در افغانستان تعیین میکند. در حالی که دیپلماتهای دیگری در کابل هستند که عنوان سفیر را دارند، اما همه آنها قبل از به قدرت رسیدن طا-لبان این نقش را بر عهده داشتند. در مقابل، برخی کشورها و سازمانها مانند پاکستان و اتحادیه اروپا، دیپلماتهای ارشد را برای رهبری مأموریتهای دیپلماتیک تحت عنوان «کاردار» اعزام کردهاند که به ارایه استوارنامه سفیر به کشور میزبان نیازی ندارد. سفارت چین توسط کاردار اداره میشد تا اینکه ژائو به این سمت گماشته شد.
در حالی که پکن به صراحت نشان نداده است که آیا انتصاب سفیر به معنای حرکت گستردهتر به سمت رسمیت شناختن حکومت طا-لبان است یا خیر، اما این امر زمینه را برای تشدید همکاری بین چین و افغانستان فراهم میکند. این توسعه نوید قابل توجهی برای منطقه دارد، زیرا نفوذ و اهرم فشار چین را در منطقه تقویت میکند. علاوه بر این، به طور بالقوه میتواند به حل بنبست دیپلماتیکی که افغانستان از زمان به قدرت رسیدن طا-لبان با آن دست و پنجه نرم میکند، کمک کند.
نفوذ شدید چین در افغانستان پتانسیل افزایش همکاریها، ارتقای همگرایی منطقهای و مقابله موثر با موانع مختلف از جمله چالشهای امنیتی را دارد. از زمان ظهور طا-لبان، چین فعالانه به دنبال تعامل با افغانستان بوده و تعهد خود را به حمایت از بازسازی و توسعه این کشور نشان داده است. در چند ماه گذشته، شرکتهای چینی علاقه شدیدی به سرمایهگذاری در افغانستان نشان دادهاند که بیانگر رویکرد فعالانه به سمت همکاری اقتصادی و ثبات در منطقه است.
پاکستان از افزایش نفوذ چین در افغانستان سود قابل توجهی خواهد برد. پاکستان نیز از زمانی که طا-لبان قدرت را در دست گرفت، فعالانه با افغانستان تعامل داشته است. اسلامآباد همچنین از جامعه جهانی خواسته با افغانستان همکاری کند تا این کشور از بحران خارج شود. کشورهای همسایه نیز هر از چند گاهی با یکدیگر قراردادهایی امضا کردهاند تا ارتباطات و همکاریهای شان را افزایش دهند. این توافقنامهها جنبههای مختلفی مانند گذرگاههای مرزی، مبادلات تجاری و تلاشهای مشترک علیه تروریزم را پوشش میدهد.
با این حال، چالشهای امنیتی ناشی از افغانستان، مانعی قابل توجه برای بهبود روابط و همگرایی و پیشرفت منطقهای ایجاد میکند. تحریک طا-لبان پاکستان (TTP) که از خاک افغانستان به عنوان پایگاه استفاده میکند، یک تهدید مستقیم برای پاکستان است.
با توجه به دوستی نزدیک پاکستان و چین، جایی که دهلیز اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) به عنوان پروژه شاخص طرح کمربند و جاده عمل میکند، هر گونه تهدید امنیتی برای ثبات پاکستان پیامدهایی برای چین خواهد داشت. همزمان، بیثباتی در افغانستان پیامدهای گستردهای از جمله تأثیرات بر پاکستان دارد. این امر به پویایی پیچیده امنیتی در اطراف این ایالات اشاره دارد.
پیش از این، چین به افغانستان و پاکستان فراخوان داده و از آنها خواسته تا در مبارزه با تروریزم و حفظ منافع چین همکاری کنند.
چین، پاکستان و افغانستان منافع و اهداف به هم پیوستهای دارند. در یک بیانیه مشترک که در ماه می پس از نشست مقامات سه کشور در اسلامآباد منتشر شد، آنها بر تعهد خود برای استفاده از پوتانسیل افغانستان به عنوان یک مرکز برای اتصال منطقهای تاکید کردند.
کشورها تعهد خود را برای توسعه همکاریهای سهجانبه در ابتکار کمربند و جاده، با تمرکز خاص بر گسترش دهلیز اقتصادی چین و پاکستان CPEC به افغانستان تکرار کردند. این سه کشور همچنین در زمینه مبارزه با تهدید مشترک تروریزم توافق کردند.
بنابراین، تعامل عمیق دیپلماتیک بین چین و افغانستان برای پاکستان و سایر کشورهای اطراف اهمیت زیادی دارد. مشارکت فعالانه چین در کمک به افغانستان برای حفظ ثبات داخلی و مدیریت چالشهای امنیتی میتواند منافع قابل توجهی برای کل منطقه به همراه داشته باشد. چین با ایفای نقش فعال در ارتقای صلح و ثبات در افغانستان، نه تنها به رفاه مردم افغانستان کمک میکند، بلکه محیطی را برای همکاری و رفاه منطقهای به وجود میآورد.
مشارکت فعالانه چین فرصتهایی را برای منافع متقابل و رفاه مشترک باز میکند. یک افغانستان باثبات به یک منطقه باثبات، همراه با افزایش همکاری و یکپارچگی اقتصادی منجر خواهد شد. در نهایت، این همکاری افزایش یافته به منافع متقابل برای چین، پاکستان و افغانستان منجر خواهد شد، زیرا آنها برای حرکت در چشمانداز پیچیده منطقهای با یکدیگر کار میکنند.