توافقنامه دوحه با وجود نقایص باید تطبیق شود- بخش نخست
هرغم نقایص عمیق این توافق، دولت بایدن باید اصرار کند که بخشهای باقیمانده موافقتنامه اجرا شود. یعنی مذاکرات میانافغانی و قطع حمایت از گروههای تروریستی خارجی. تطبیق این مقررات در نهایت میتواند منجر به تشکیل یک دولت «فراگیر» در افغانستان شود تا بتواند حقوق اولیه بشر و حقوق زنان را در افغانستان تضمین کند
دو سال پیش در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰، زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا در امور روند صلح افغانستان به نمایندگی از ایالات متحده با ملا عبدالغنی برادر رییس دفتر سیاسی طا-لبان در دوحه موافقتنامهای را برای پایان دادن به بیست سال دخالت نظامی در افغانستان امضا کرد. از زمان امضای این قرارداد، کارشناسان و دستاندرکاران سیاست خارجی همه طرفها به طور گسترده از نقایص این قرارداد و امتیازات غیرضروری آن انتقاد کردهاند. برای شناسایی این ایرادات به پیشینه حقوقی یا تخصص زیاد در سیاست خارجی نیاز نیست؛ با یک نگاه اجمالی به محتوای آن تقریباً معلوم میشود که شرایط آن عمدتاً توسط طا-لبان دیکته شده است. در واقع، در روز امضای این توافقنامه طا-لبان پیروزی شان را با راهپیمایی با پرچم خود از دفتر سیاسیاش تا هتل شرایتون جشن گرفتند، جایی که جوانب در مقابل دیدگان ناظران بینالمللی توافقنامه را امضا کردند. آن راهپیمایی منادی چیزهای آینده بود که با تسلط کامل طا-لبان بر افغانستان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ به اوج خود رسید.
بهرغم نقایص عمیق این توافق، دولت بایدن باید اصرار کند که بخشهای باقیمانده موافقتنامه اجرا شود. یعنی مذاکرات میانافغانی و قطع حمایت از گروههای تروریستی خارجی. تطبیق این مقررات در نهایت میتواند منجر به تشکیل یک دولت «فراگیر» در افغانستان شود تا بتواند حقوق اولیه بشر و حقوق زنان را در افغانستان تضمین کند. چنین حکومتی قادر خواهد بود تا از سوی جامعه بینالمللی به رسمیت شناخته شود و روند دشوار بازسازی افغانستان پسا-جنگ آغاز و در خدمت منافع بلندمدت ایالات متحده و افغانستان باشد.
معایب این توافق
توافقنامه ۲۰۲۰ دارای شش نقص اصلی است.
نخست، کل مفهوم مذاکره مستقیم ایالات متحده و در نهایت امضای قرارداد با طالبان – بازیگر غیردولتی تحت تحریم ایالات متحده و سازمان ملل متحد – دورنمای خوبی برای واشنگتن ندارد. ایالات متحده به طور حتم میتواند با بازیگران غیردولتی در سراسر جهان تعامل داشته باشد، اما تنها از نظر تاکتیکی برای دستیابی به اهداف فوری و کوتاهمدت. وارد شدن در گفتوگوهای عمومی مانند مذاکرات دوحه و در نهایت امضای قرارداد با طا-لبان که به طور غیرمستقیم آنها را مشروعیت میبخشد و جایگاه آنها را از غیردولتی به یک بازیگر دولتی ارتقا میدهد، مغایر منافع ایالات متحده و افغانستان است…….
ادامه دارد