جنگ آنسوی افق امریکا علیه تروریزم از پاکستان
اکنون بار دیگر این میدانهوایی به نیروهای امریکایی تحت رهبری سیا سپرده شده است تا از آنجا افغانستان، ایران و شرق آسیا را زیر نظر داشته باشد
در بحبوحه بحران رو به رشد سیاسی و امنیتی از سوی چین در شرق آسیا، ایالات متحده در تلاش است تا حضور نظامی خود را در کشورهای جنوب آسیا گسترش دهد و از اهداف جئوپلتیک و ضد تروریزم فضای هوایی پاکستان استفاده کند. با روی کار آمدن طا-لبان در افغانستان برای دومین بار در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ و پایان حضور نظامی ۲۰ ساله ایالات متحده در افغانستان به تاریخ ۳۰ اگست، حضور سیاسی و نظامی امریکا نه تنها در جنوب آسیا بلکه در خاورمیانه تضعیف شد.
علاوه بر این، در شرق آسیا احتمال حمله چین به تایوان نیز روز به روز افزایش مییابد، از این رو ایالات متحده با هماهنگی ارتش پاکستان و آیاسآی، دستیابی به پایگاه هوایی در یک نقطه استراتژیک در جنوب آسیا را در اولویت قرار داده است: دستیابی به یک میدانهوایی در نقطهای که دسترسی آسان به مناطق مرزی سه کشور چین، افغانستان و ایران را داشته باشد. بدین ترتیب، پس از ۱۵ اگست ۲۰۲۱، ایالات متحده بار دیگر با سرنگونی دولت طرفدار چین و روسیه پیتیآی PTI در پاکستان، روابط نظامی و دیپلماتیک خود را با پاکستان در منطقه گسترش داد.
همچنین ارتباطات استراتژیک بین مقامات عالیرتبه نظامی و سیاسی دو کشور یعنی پاکستان و امریکا در رابطه با امنیت منطقه به ویژه افغانستان آغاز شده است. مهمترین سفر مقامات بلندپایه امریکا به جنوب آسیا، سفر ویلیام برنز رییس سازمان اطلاعات مرکزی امریکا در اوایل سپتمبر ۲۰۲۱ بود. آقای برنز در مورد چنین میکانیزم امنیتی در منطقه با هند و پاکستان به توافق رسید تا امریکا بتواند بار دیگر نظارت و حضور نظامی خود را در منطقه گسترش دهد.
بر اساس این میکانیزم امنیتی، سه منطقه مشخص شده است تا ایالات متحده بتواند پهپادها و نیروهای دریایی خود را در مناطقی مانند لداخ، منطقه مشکلآفرین مرزی بین هند و چین، و میدانهوایی شمسی در پاکستان مستقر کند. این پایگاه در بلوچستان قرار دارد. پایگاه هوایی بگرام در افغانستان در حال حاضر تحت کنترول طا-لبان است.
از این سه منطقه، انواع مختلف هواپیماهای بدون سرنشین امریکایی، از جمله نیروی دریایی به میدانهوایی شمسی بلوچستان پاکستان منتقل شده است؛ مانند پهپادهای نورث روپ گرومن RQ-4 Global Hawk و جنرال اتمیکسReaper Attacks MQ-9. هند هنوز در مورد همکاری نظامی با ایالات متحده در وضعیت نامشخصی قرار دارد. چین و هند به تازگی با هماهنگی وزارتهای دفاع، سربازان خود را از منطقه لداخ خارج کرده اند.
با این حال، اگر چین با نیروهای دریایی در بندر جنوبی سریلانکا، هامبانتوتا یا با توسعه نظامی در سریلانکا مداخله نکند، هند در دادن پایگاه نظامی به نیروی دریایی امریکا در منطقه لداخ لحظهای تعلل نخواهد کرد. علاوه بر این، نقطه سوم افغانستان بود. پس از ۳۰ اگست، مقامات امریکایی چندین بار تلاش کردند تا نیروهای نظامی خود را به بهانه حفاظت از سفارت امریکا از طریق دفتر طا-لبان در دوحه در افغانستان مستقر کنند. با این وجود، به نظر میرسد که تلاشهای آنها با شکست مواجه شده و یا طا-لبان افغان پس از گسترش روابط با ایتلاف شرقی از این اقدام عقبنشینی کردهاند.
در ۷ اگست ۲۰۲۲، هشت روز پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر القاعده در افغانستان، پاکستان میدانهوایی شمسی را برای دومین بار به سازمان سیا تحویل داد. در مقابل، برخی درخواستهای پاکستان از سوی ایالات متحده پذیرفته شد که به تدریج عملی خواهد شد.
-حذف نام پاکستان از فهرست سیاه همکاری با گروههای تروریستی.
- مجبور کردن صندوق بینالمللی پول یا آیآماف به وام دادن به پاکستان.
- موافقتنامه کمک نظامی همهجانبه با ارتش پاکستان علاوه بر سایر کمکهای مادی و نظامی.
همچنین از پایگاه هوایی شمسی، امریکا میتواند به راحتی اهداف خود را در داخل افغانستان نابود و مناطق مرزی ایران و چین را نیز رصد کند.
چرا پایگاه هوایی شمسی اهمیت دارد؟
میدانهوایی شمسی پاکستان، واقع در واشوک بلوچستان، فقط ۱۹۰ کیلومتر با خط دیورند فاصله دارد؛ جایی که هواپیماهای بدون سرنشین امریکایی میتوانند به راحتی افغانستان، مناطق مرزی ایران و چین و بندر گوادر را رصد کنند. میدانهوایی شمسی در ارتفاع ۳۴۰ متری از سطح دریا واقع شده و دارای باند هواپیما به طول ۳۰۱۲ متر است. این میدانهوایی در سال ۱۹۹۲ توسط امارات متحده عربی به نام شکار پرندگان ساخته شد که سپس از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ توسط امریکاییها کنترول میشد. اما زمانی که روابط بین نیروهای امریکایی و پاکستان در نوامبر ۲۰۱۱ تیره شد، پاکستان به نیروهای امریکایی دستور خروج از میدانهوایی شمسی را داد. اکنون بار دیگر این میدانهوایی به نیروهای امریکایی تحت رهبری سیا سپرده شده است تا از آنجا افغانستان، ایران و شرق آسیا را زیر نظر داشته باشد.