حضور امریکا در منطقه؛ آیا تاجیکستان به سوی بیثباتی میرود؟
نویسنده: علی بلخی
به دنبال اعتراضات مردمی پس از انتخابات پارلمانی و ورود معترضین به پارلمان قرقیزستان، به دستور امام علی رحمان جلسه اضطراری در «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان تشکیل شد. در این جلسه که تمامی اعضای شورای امنیت ملی تاجیکستان حضور داشتند، احتمال تکرار سناریوی قرقیزستان در دوشنبه باتوجه به انتخابات ریاست جمهوری آینده آن کشور مورد بررسی قرار گرفت. طبق مصوبات این جلسه، تدابیر شدید امنیتی اتخاذ و تمامی نیروهای امنیتی و نظامی در آماده باش کامل قرار گرفتند.
گزارشهای موجود به نقل از منابع نزدیک به سفارت امریکا نشان میدهد که ۲ ماه قبل یتیموف (رئیس کمیته امنیت ملی تاجیکستان) طی سفر غیررسمی در کابل با جنرال آستین اِسکات میلر(General Austin Scott Miller) فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان در پایگاه هوایی بگرام (۲۵ کیلومتری شمال کابل ولایت پروان) ملاقات نموده و طرح کودتا علیه رحمان را مطرح کرده بود. در این ملاقات یتیموف ضمن مخالفت با کاندیداتوری مجدد رحمان در انتخابات ریاست جمهوری به واسطه «تنزل شدید مشروعیت و مقبولیت و فساد خانوادگی رحمان»، «گسترش افراطگرایی در منطقه»، «جنگ قدرت در خانواده رحمان میان رستم و آزاده»، طرح کودتا علیه رحمان را به مقامات امریکایی ارائه میدهد. اما مقامات نظامی و امنیتی امریکا پس از مشورت با واشنگتن با زمان طرح مخالفت نموده و مقطع فعلی را برای انتقال قدرت مناسب نمیدانند.
بیماری و کهولت سن رحمان باعث شده تا قدرتهای بزرگ و تمامی بازیگران در منطقه برای آینده تاجیکستان پیشبینی و برنامهریزی نمایند.
از جانب دیگر، اگر چنانچه گفته شده، سفر رییس امنیت ملی تاجیکستان به سفارت امریکا در کابل و پایگاه بگرام دقیق باشد که تاکنون از طریق منابع رسمی منتشر نشده، باید هشدار داد که سفارت امریکا در کابل و پایگاههای این کشور در افغانستان نباید خلاف همسایگان و کشورهای منطقه قرار بگیرد.
تاکنون معلوم نیست که دولت افغانستان در جریان چنین دیداری قرار دارد یانه، اما این اقدام امریکاییها خلاف پیمانهای امنیتی و راهبردی میان کابل و واشنگتن بوده و باید از تکرار آن جلوگیری شود.
با این حال، این موضوع نشان میدهد که امریکاییها به تعهدات امنیتی خویش با افغانستان متعهد نبوده و خلاف منافع ملی افغانستان و حساسیتهای منطقه اقدامات بیثبات کننده روی دست میگیرند که به شدت خطرناک بوده و حاکی از برنامههای شوم امریکا در منطقه است.