برگزیدهتحلیل

دورنمای توافقنامه صلح با حزب اسلامی

ریاست جمهوری در واکنش به گزارش اخیر رسانه‌ها مبنی بر اینکه رییس‌‌جمهور غنی از توافق صلح با حزب اسلامی حکمتیار پشیمان است، گفت: این دور از واقعیت است و حقیقت ندارد.

دواخان مینه‌پال، معاون سخنگوی رییس‌‌جمهور گفته که موضع آقای غنی در رابطه با صلح، مشخص بوده و وی به عنوان رییس‌‌جمهور از توافق صلح با حزب اسلامی هرگز پشیمان نشده است.

وی افزود: توافقنامه با حزب اسلامی امضا شده و از همه مهم‌تر اینکه نام گلبدین حکمتیار از فهرست سیاه سازمان ملل نیز خارج شده است.

مینه‌پال گفت: کمیته اجرای مواد توافقنامه صلح با حزب اسلامی به طور جدی برای اجرایی‌شدن تمام مواد این توافقنامه تلاش می‌کند، اما تحقق و اجرای کامل آن به مرور زمان صورت می‌گیرد.

روزنامه ۸ صبح پیشتر به نقل از یک منبعِ نزدیک به رییس‌‌جمهور گزارش داد که برخی از شرایط دولت افغانستان توسط حزب اسلامی عملی نشده و در عین حال، توقعات زیاد این حزب نیز قابل اجرا نیست و رییس‌‌جمهور به همین دلیل از توافق با حزب اسلامی پشیمان شده است.

صرف نظر از اینکه گزارش منتشر شده در مورد پشیمانی رییس‌جمهور از امضای توافقنامه صلح با گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، از اساس درست است یا نه، واقعیت این است که حتی اگر این گزارش درست هم باشد، تاثیری روی اصل توافق انجام شده نمی‌گذارد؛ زیرا حزب اسلامی به همه‌ی آن‌چیزی که انتظارش را داشت در چارچوب این توافق، دست پیدا کرده است.

رهبران و فرماندهان ارشد این حزب، در پناه مصئونیت کامل و نامحدود قضایی که در سایه این توافق به دست آورده‌اند، از تمامی اتهامات موجود بر علیه خود در زمینه دست‌داشتن در جنایت‌های ضد بشری سال‌های شور و شر، تبرئه می‌شوند و دامنه‌ی این امر حتی مشمول تحریم‌های بین‌المللی علیه رهبران و فرماندهان این حزب نیز خواهد شد؛ چیزی که در رأی اخیر شورای امنیت سازمان ملل در مورد خارج‌کردن نام گلبدین حکمتیار از لیست سیاه این سازمان هم نمود پیدا کرد.

علاوه بر این، بر بنیاد توافق انجام‌شده میان دولت و حزب اسلامی، همه زندانیان این حزب، از زندان‌های تحت سلطه دولت افغانستان، آزاد می‌شوند و زمینه‌های جذب شبه‌نظامیان مسلح این حزب به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان نیز فراهم خواهد شد.

این در حالی است که ادعا می‌شود دولت مکلف به استخدام افراد و مهره‌های مورد نظر رهبران حزب اسلامی در سمت‌های حساس و مهم دولتی است و رهبران درجه یک این حزب از جمله گلبدین حکمتیار هم در باره مسایل مهم ملی و بین‌المللی مرتبط با افغانستان، اعلام رأی و اعمال نظر خواهد کرد.

با این حساب، شماری از صاحب‌نظران، این پرسش جدی را مطرح می‌کنند که دولت و مردم افغانستان در برابر این‌همه امتیاز فوق‌العاده و یکجانبه‌ای که به حزب اسلامی اعطا شده، دقیقاً قرار است به چه چیزی دست پیدا کنند؟

آیا میزان قدرت و نفوذ و اثرگذاری حزب اسلامی بر معادلات میدان نبرد و مناسبات امنیتی و نظامی افغانستان، به اندازه‌ای هست که ارزش واگذاری این امتیازات استثنایی را داشته باشد؟

آیا به راستی همه تعهداتی که روی کاغذ از سوی رهبران و نمایندگان مذاکره‌کننده این حزب، ثبت شده، در عرصه عمل، قابلیت اجرا دارد؟ به عنوان نمونه، تا چه حد می‌توان مطمئن بود که صلح با حزب اسلامی می‌تواند به نحو قابل توجهی از خشونت و ناامنی و جنگ در مناطق مشخصی از کشور بکاهد؟

صرف از این پرسش‌ها، کارشناسان باور دارند که بازگشت حزب اسلامی به روند سیاسی و دست‌کشیدن رهبران آن از جنگ و تفنگ و مبارزه مبتنی بر خشونت برای نیل به اهداف و آرمان‌های سیاسی و ایدئولوژیک خود، لزوماً متضمن بازگشت صلح و ثبات به کشور نیست؛ زیرا بر بنیاد ادعاهای موجود، دست‌کم ۲۰ گروه تروریستی دیگر هم در افغانستان فعال‌اند که هریک از آنها ده‌ها برابر حزب اسلامی، قدرت دارند تا امنیت و ثبات و استقرار و پایداری سیاسی در افغانستان را برهم بزنند و سریال ترور و کشتار و خون‌ریزی و ویرانگری و خشونت را ادامه دهند.

این‌همه در حالی است که به اعتقاد منتقدان، مصالحه با حزب اسلامی و زمینه‌سازی برای بازگشت رهبران آن به عرصه فعالیت‌های صلح‌آمیز سیاسی، چیزی از میزان خطرات بالقوه ناشی از رقابت‌ها و کینه‌های دیرینه میان احزاب و تنظیم‌های جهادی رقیب نکاسته است و این احتمال همچنان وجود دارد که با بازگشت رسمی رهبران حزب اسلامی به روند سیاسی جاری، جبهه‌گیری‌های مقابله‌جویانه میان این حزب و سایر احزاب پیشین جهادی، بار دیگر تجدید شود و به این ترتیب، ثبات و پایداری سیاسی، بیشتر از پیش، متزلزل و آسیب‌پذیر گردد.

علی راحل- خبرگزاری دید

 

Related Articles

Back to top button