دو راهی هند در افغانستان؛ تعامل یا عدم تعامل با طا-لبان؟
طا-لبان به تعامل هند با ترکیبی از سرپیچی و عملگرایی پاسخ داده است. این گروه از به رسمیت شناختن فرید موموندزی به عنوان سفیر افغانستان در هند خودداری کرده و قدیر شاه نماینده خود را به جای او فرستاده است. با این حال، طا-لبان همچنین گفته است که مایل به همکاری با هند در مورد موضوعات مورد علاقه دوجانبه مانند تجارت و امنیت است
هند از پذیرش فرستاده ارشد انتصابی طا-لبان به سفارت در دهلی خودداری کرده است. فرید مومندزی سفیر دولت نظام جمهوری است. این امر منجر به جنگ قدرت در سفارت شد که مومندزی از کنارهگیری خودداری کرد و طا-لبان قدیر شاه نماینده خود را به جای او فرستاد.
تصمیم دولت هند برای نپذیرفتن فرستاده طا-لبان یک تحول قابل توجه است، زیرا نشان میدهد که هند تمایلی برای به رسمیت شناختن کامل دولت طا-لبان ندارد. این امر برخلاف برخی کشورهای دیگر مانند روسیه و چین است که قبلاً سفیران خود را به کابل فرستاده اند.
برخی از تحلیلگران استدلال میکنند که تعامل هند با طا-لبان خیانت به گروه مسلح افغانستان و ایدیولوژی آن است. آنها میگویند که هند با حفظ روابط با دشمنان طا-لبان مانند جبهه مقاومت ملی (NRF) و مجاهدین سابق، تلاش میکند مشروعیت و حاکمیت طا-لبان را تضعیف کند. آنها همچنین هند را به سیاست دوگانه و منفعتطلبی متهم میکنند، زیرا به دنبال سوءاستفاده از آسیبپذیریها و ضعفهای طا-لبان در مواجهه با انزوای بینالمللی و بحران اقتصادی است.
هند از زمان ظهور این گروه در دهه ۱۹۹۰ با طا-لبان در تعامل بوده است. با این حال، تعامل آن محتاطانه و عملی بوده است. هند هرگز حکومت طا-لبان را به رسمیت نشناخته است و به ارایه کمکهای بشردوستانه به مردم افغانستان ادامه داده است.
در ماههای اخیر، هند تعامل خود را با طا-لبان افزایش داده است. این امر تا حدی به این دلیل است که طا-لبان اکنون قدرت را در افغانستان به دست گرفته است. دلیل دیگر نیز این امر است که هند در مورد ظهور داعش در افغانستان نگران است.
هند جلسات متعددی با رهبران طا-لبان دایر کرده و به آنها کمکهای بشردوستانه ارسال کرده است. با این حال، هند به صراحت اعلام کرده که تا زمانی که حکومت طا-لبان شرایط خاص مانند رعایت حقوق بشر و اطمینان از تبدیل نشدن افغانستان به پناهگاه امن تروریستها را نداشته محقق نکنند، به رسمیت نمیشناسد.
طا-لبان به تعامل هند با ترکیبی از سرپیچی و عملگرایی پاسخ داده است. این گروه از به رسمیت شناختن فرید موموندزی به عنوان سفیر افغانستان در هند خودداری کرده و قدیر شاه نماینده خود را به جای او فرستاده است. با این حال، طا-لبان همچنین گفته است که مایل به همکاری با هند در مورد موضوعات مورد علاقه دوجانبه مانند تجارت و امنیت است.
با این وجود، آینده روابط هند و طا-لبان نامشخص است. واضح است که هند به تعامل با طا-لبان، هرچند محتاطانه، ادامه خواهد داد.
از سویی هم، طا-لبان به دنبال مشروعیت و رسمیت بینالمللی است و تصمیم هند این تلاشها را تضعیف میکند. طا-لبان برای تأمین کمک و تجارت باید بتواند با کشورهای دیگر تعامل داشته باشد و تصمیم هند این را دشوارتر میکند.
افغانستان کشوری است که به شدت نیازمند کمکهای بینالمللی است. هند یکی از بزرگترین کمک کنندگان به افغانستان است و تصمیم این کشور مبنی بر عدم تایید اعتبارنامه دیپلماتهای افغان، دریافت کمکهای مورد نیاز را برای افغانستان دشوارتر خواهد کرد.
تصمیم هند این پیام را ارسال میکند که جامعه بینالمللی مایل به رسمیتشناسی نیست.
دلایل متعددی وجود دارد که هند این تصمیم را گرفته است. یکی از دلایل نگرانی هند در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان است. طا-لبان به نقض حقوق بشر از جمله سرکوب زنان و دختران متهم شده است.
دلیل دیگر تصمیم هند ممکن نگرانی از وضعیت امنیتی در افغانستان باشد. این کشور هنوز هم با تهدیدات امنیتی از جمله گروه داعش مواجه است. هند ممکن است نگران باشد که طا-لبان قادر به مقابله مؤثر با این تهدیدها نیست.
تعامل هند با طا-لبان یک موضوع پیچیده و چالش برانگیز است. هند تلاش میکند نگرانیهای امنیتی خود را با تمایل به ارتقای دموکراسی و حقوق بشر در افغانستان متعادل کند. هنوز خیلی زود است که بگوییم نتیجه بلندمدت تعامل هند با طا-لبان چه خواهد بود. با این حال، واضح است که هند همچنان نقش مهمی در آینده افغانستان ایفا خواهد کرد.