سفر رییسی به قطر و تاثیرات دیپلماسی منطقه بر افغانستان!
شکوهمند- خبرگزاری دید
آنچه از سفر رییسی به دوحه انتظار میرود، مطرح شدن موضوع افغانستان و مسئله امنیت و مبارزه با تروریزم در این کشور است؛ زیرا در یک موضوع تمام کشورهای منطقه اجماع نظر دارند: افغانستان نباید سکوی تروریزم جهانی باشد
آنچه از سفر رییسی به دوحه انتظار میرود، مطرح شدن موضوع افغانستان و مسئله امنیت و مبارزه با تروریزم در این کشور است؛ زیرا در یک موضوع تمام کشورهای منطقه اجماع نظر دارند: افغانستان نباید سکوی تروریزم جهانی باشد
سید ابراهیم رییسی رییس جمهور ایران روز دوشنبه دوم حوت در یک سفر منطقهای عازم دوحه پایتخت قطر شد. آقای رییسی هنگام عزیمت به دوحه هدف سفرش را فعال شدن دیپلماسی منطقهای خوانده و گامی در جهت تقریب کشورهای این حوزه عنوان کرد. او همچنان ابراز امیدواری کرد که کشورهای منطقه بتوانند از ظرفیتهای بومی در جهت رشد اقتصادی و توسعه سیاسی بهره ببرند. تقویت دیپلماسی منطقهای یکی از شعارهای انتخاباتی سید ابراهیم رییسی بود و به نظر میرسد که آقای رییسی برای تحقق این شعار دوره کارزارهای انتخاباتی دولت سیزدهم ایران فعالیتهایش را شدت بخشیده است.
هرچند سفر آقای رییسی به قطر از منظر سیاستهای داخلی ایران که بیشتر بر تعاملات منطقهای در چارچوب بومی تکیه دارد رخدادی عظیم است، اما موازی با آن اثرات و پیامدهای این سفر برای کشورهای دیگر این حوزه از جمله افغانستان که پس از خروج کامل امریکا در سال روان باید بیشتر با کشورهای همسایه و منطقه تعامل داشته باشد نیز قابل لمس بوده و نمیتوان انکار کرد که چنین سفری بر وضعیت کلی کشورمان اثر میگذارد.
ایران در همسایگی افغانستان یکی از کشورهای اثرگذار و تعیین کننده تحولات منطقهای بوده و با توجه به این که پرچم دار ایجاد دولت فراگیر برخاسته از رای مردم و اشتراک تمام جریانهای سیاسی و اقوام مختلف افغانستان میباشد، نزدیکی و تعامل آن با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به ویژه قطر که از سالها به اینسو میزبان دفتر سیاسی طا-لبان است، برای افغانستان فرصت مغتنمی را میآفریند؛ زیرا اگر ایران بتواند در چارچوب دیپلماسی منطقهای که خود مدعی ابداع آن است، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس را همگام و همراستا با ایده تشکیل دولت فراگیر بسازد، اجماع منطقهای برای ایجاد چنین دولتی گسترش یافته و کشورهای دیگر را نیز همگام میسازد.
از زاویهای دیگر، تعامل نزدیک ایران با کشورهای عربی حوزه خلیج و کل جهان عرب، در کاهش بیاعتمادی کلی منطقه اثر مثبت میگذارد و میتواند یک کریدور ثبات و اعتماد ایجاد کند که در چارچوب آن ظرفیتهای بومی به کار گرفته شده و کشورهای منطقه میتوانند هر عضو این اجتماعی محلی را در عرصههای اقتصادی و اجتماعی و امنیتی کمک کنند؛ چنانچه در عمل دیدیم که اجماع منطقهای بر ختم جنگ مسلحانه در افغانستان تاکنون از شکل گیری هر نوع مقاومت مسلحانه علیه دولت موقت طا-لبان جلوگیری کند و دیپلماسی را مقدم بر تنش نظامی قرار بدهد.
از همین زاویه تعاملات منطقهای و اجماع محلی است که افغانستان با عرصههای تازه رشد اقتصادی و ثبات سیاسی آشنا شده و گامی عملی در جهت ختم تنشها و ایجاد نظامی فراگیر که مسئول و پاسخگو باشد و بتواند انتظارات جامعه جهانی را بر آورده بسازد، تروریزم را سرکوب کند و شرایط رشد اقتصادی را فراهم بسازد و زمینه سرمایه گذاری های بزرگ اقتصادی را مساعد بسازد، ذینفع خواهد شد.
آنچه از سفر رییسی به دوحه انتظار میرود، مطرح شدن موضوع افغانستان و مسئله امنیت و مبارزه با تروریزم در این کشور است؛ زیرا در یک موضوع تمام کشورهای منطقه اجماع نظر دارند: افغانستان نباید سکوی تروریزم جهانی باشد و قاچاق مواد مخدر صفر گردد.
بنا بر این، سفر رییسی به قطر باب گفتوگوی تازهای را میان کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران، پاکستان، عربستان، چین، هند و روسیه در باره افغانستان میگشاید؛ زیرا از یک طرف قطر با طا-لبان روابط بسیار نزدیک دارد و از جانب دیگر برخی نگرانیها نیز از جانب این کشور و برخی کشورهای دیگر در باره طا-لبان و مبارزه با تروریزم به ویژه داعش شاخه خراسان مطرح است که جز با تعامل و گفتوگو از راه دیگر قابل حل نیست.
موضوع مهم و قابل تامل دیگر در دیپلماسی منطقهای، پر شدن خلاء امنیتی است که با رفتن امریکا و سقوط نظام جمهوریت در افغانستان و تقریباً کل منطقه به وجود آمده است، امریکا با فرار آنچنانی از افغانستان، در واقع میراثی وحشتناکی برجای گذاشت. قاچاق مواد مخدر، حضور بیش از ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان، خلاء قدرت و مشروعیت و بحران اقتصادی افغانستان کلاً میراثی است که امریکا برجای گذاشته و اکنون در منطقه نگرانی عظیمی خلق کرده است. اما این میراث منفی را میتوان در سایه دیپلماسی منطقهای و مساعی مشترک کشورهای این حوزه مبدل به فرصتهای کلانی در راستای تقرب ملل و گسترش همکاریهای اقتصادی، امنیتی و فرهنگی کرد که مطمئناً برای تمام منطقه و افغانستان سود آور خواهد بود.