رویکرد طالبان نسبت به نشست استانبول، بیعلاقگی آنها را نشان میدهد. طالبان میخواهند تمام تصمیمها در قطر گرفته شود، جایی که از سال ۲۰۱۳ بدینسو در آنجا مقری دارند و توافقنامه تاریخی دوحه را به تاریخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ در آنجا امضا کردند
شروط طالبان برای کنفرانس استانبول مایه شرمساری برگزارکنندگان آن خواهد شد، زیرا آنها انتظار دارند گفتوگوهای جامعی روی موضوعات اساسی و تصمیمات مهم در مورد آینده افغانستان جنگزده و آتشبس انجام شود.
این کنفرانس تاکنون دو بار به دلیل عدم اشتراک طالبان به تأخیر افتاده است که ظاهراً به خاطر تصمیم دولت بایدن برای نقض مهلت ماه می برای خروج تمام نیروهای خارجی باشد. طالبان همچنین ادعا کردهاند که ترکیه جزئیات آجندا و اهداف این نشست را با آنها شریک نکرده بود.
ایالات متحده برگزاری این نشست را زیر نظارت سازمان ملل متحد و با حضور وزرای خارجه کشورهای منطقه پیشنهاد داده بود.
با این حال، طالبان پیش از برگزاری این نشست شرایط خود را برای شرکت در آن مطرح کردهاند. سه شرط طالبان این است که کنفرانس استانبول تصمیمگیرنده نباشد؛ حضور طالبان در آن در سطح پایین باشد و بیشتر از سه روز طول نکشد.
شرایط طالبان در واقع پاسخی است به پیشنهاداتی که این کنفرانس باید تصمیمگیرنده باشد یا زمینه را برای تصمیمگیری فراهم کند، زیرا طالبان و تیم مذاکرهکننده دولت طی هشت ماه گذشته پس از آغاز مذاکرات میانافغانی نتوانستهاند به توافقی دست یابند. نشست میانافغانی به تاریخ ۱۲ سپتمبر ۲۰۲۰ شروع شد و اکنون وارد نهمین ماه خود شده است. کندی روند قطر با افزایش خشونتها موجب نگرانی مردم افغانستان و تمام ذینفعان شده است.
علاوه بر این، شرط طالبان مبنی بر اشتراک در سطح پایین خلاف این امر است که یک رهبر ارشد مانند سراجالدین حقانی یا ملا یعقوب هیئت طالبان را هدایت کنند. برخی کشورها فکر میکنند هیئت طالبان در قطر قدرت تصمیمگیری ندارد، اما رهبران طالبان مصمم هستند که فقط دفتر قطر صلاحیت رسیدگی به روند سیاسی را دارد.
شرط سوم مبنی بر این که کنفرانس استانبول بیشتر از سه روز دوام نکند، همچنین مغایر پیشنهاد ایالات متحده است که گفته بود این نشست ۱۰ روز ادامه پیدا کند تا طالبان و تیم دولت افغانستان بتوانند گفتوگوهای جامعی را برای حل اختلافات خود انجام دهند و یا تصمیمهای مهمی برای پیشبرد روند صلح اتخاذ کنند.
تا کنون، دو طرف هیچ پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات دوحه نداشته است. روز دوم عید فطر نشستی را برگزار کردند و روی راههایی برای تسریع این روند بحث کردند. با این حال، تا کنون نتیجهای در پی نداشته است.
شرط دیگری که این کنفرانس آجندای خاصی نداشته باشد و اهداف آن مشخص نباشد، نیز با اهداف واقعی این کنفرانس مطابقت ندارد.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه امریکا در نامهای به رییس جمهور اشرف غنی و عبدالله عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی گفت که نشست سطح بالای طالبان و دولت افغانستان برای نهایی کردن توافقنامه صلح دایر خواهد شد.
وی گفت که ایالات متحده از سازمان ملل متحد خواسته تا وزرای خارجه و نمایندگانی از روسیه، چین، پاکستان، ایران، هند و ایالات متحده را برای گفتوگو در مورد یک رویکرد واحد برای پشتیبانی از صلح در افغانستان دعوت کند.
پیشنهاد برگزاری یک کنفرانس در خارج از قطر در بحبوحه کندی روند مذاکرات میانافغانی و افزایش خشونتها صورت گرفت. جنبه غمانگیز جنگ ایالات متحده و ناتو، اکنون این است که فقط مردم افغانستان جان خود را از دست میدهند. مقامات امریکایی میگویند هیچ سرباز خارجی پس از امضای توافقنامه دوحه برای خروج نیروهای ناتو، کشته نشدهاند.
به رغم اتهامات طالبان مبنی بر این که ایالات متحده توافقنامه دوحه را نقض کرده است، آنها حملات علیه نیروهای خارجی را از سر نگرفتند، اما جنگ علیه نیروهای امنیتی افغانستان ادامه دارد.
ارتش افغانستان نیز عملیاتهای هوایی علیه طالبان را افزایش داده است. طالبان یک ولسوالی را در هلمند، میدان وردک و بغلان و لوگر تصرف کردند و بر افزایش فشارها ادامه دادهاند.
ترکیه تا کنون تاریخ جدیدی را برای برگزاری این نشست تعیین نکرده و معلوم نیست آیا این کنفرانس به خاطر شرایط طالبان برگزار خواهد شد یا خیر. رویکرد طالبان نسبت به نشست استانبول، بیعلاقگی آنها را نشان میدهد. طالبان میخواهند تمام تصمیمها در قطر گرفته شود، جایی که از سال ۲۰۱۳ بدینسو در آنجا مقری دارند و توافقنامه تاریخی دوحه را به تاریخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ در آنجا امضا کردند.