شکست اقتصادی پاکستان؛ چرخش طا-لبان به سوی هند
شماری از آگاهان با این باور اند که موضع طالبان در مورد پاکستان در شک و تردد قرار گرفته است. طالبان که در حال حاضر در افغانستان حکومتشان را اعلام کرده، نیازمند کمکهای همه جانبه است تا بتواند بحران اقتصادی افغانستان را تا حدی مدیریت کنند.
نشر اخباری مبنی بر بازگشایی سفارت هند در افغانستان، این گمانهزنی را تقویت کرده که با تغییر دولت در پاکستان و مشکلات بزرگ اقتصادی این کشور، در حال حاضر طا-لبان به دنبال ایجاد رابطه با هند هستند.
ولی فروزان آگاه روابط بینالملل به خبرگزاری دید میگوید که هند حکومت طا-لبان را در افغانستان به رسمیت نخواهد شناخت و در این مورد منتظر اقدام دیگر کشورهای جهان خواهد بود.
آقای فروزان از هند به عنوان یک کشور حامی و کمککننده به مردم افغانستان یاد کرده گفت: هند تنها کشور در منطقه است که کمکهایاش در سراسر افغانستان به مردم رسیده و پروژههای انکشافی این کشور برای مردم سهولتهای زیادی را ایجاد کرده است.
وی میگوید که با توجه به وضعیت بد اقتصادی در افغانستان، هند به این باور رسیده که هر حکومتی که در افغانستان شکل بگیرد باید مردم افغانستان را تنها نگذارد و از این طریق با دولتها نیز کار کند.
این در حالی است که شماری از آگاهان مسایل سیاسی به این باور هستند که دو دستگی و شکر رنجی میان طا-لبان و پاکستان، به گروهی از طا-لبان فرصت داده است که به دنبال ایجاد رابطه با هند باشد که این موضوع به مزاج اسلام آباد خوش نخواهد آمد.
ولی فروزان همچنان میگوید، از آنجایی که هند به عنوان یک همسایه قدرتمند برای پاکستان در دشمنی است، مقامات اسلامآباد هرگز نمیخواهند که در سمت دیگر نیز یک همسایه قدرتمند داشته باشند. اگر حضور هند در افغانستان رسمی و گسترده شود، دور از انتظار نخواهد بود که پاکستان به دنبال گروههای دیگر باشد.
فروزان به این باور است که با قدرت گرفتن طا-لبان و حاکمیت دوباره این گروه در افغانستان، اگر پاکستان احساس کند که زمینه حضور یک قدرت منطقهای برای اسلام آباد پیامدهای منفی دارد، مقامات پاکستان روی جایگزین طا-لبان فکر خواهند کرد که میتواند یکی از گزینهها داعش خراسان باشد.
این آگاه روابط بینالملل میگوید از آنجایی که طا-لبان در شرایط سخت اقتصادی قرار دارند و کشورهایی چون چین، روسیه، ایران و پاکستان نمیتوانند به افغانستان به صورت متداوم کمک کنند. بناءً طا-لبان رابطه با هند را بر رابطه با پاکستان ترجیح خواهند داد.
وی میگوید: از آنجایی که پاکستان با خطر فروپاشی و تجزیه به سه بخش مواجه است نمیتواند حامی اقتصادی برای طا-لبان باشد.
از سویی هم، مریم هوتک از فعالان رسانهای، میگوید که هند با بازگشایی سفارت خود در کابل به دنبال آن است تا بتواند حضورش را در افغانستان نشان بدهد و نگذارد که رقبای منطقهای از این خلای بینالمللی در افغانستان استفاده کنند و هند بیبهره باشد.
هوتک افزود: یکی از امتیازات که هند نسبت به سایر کشورهای منطقهای برای افغانستان دارد، موضوع کمکهای افتصادی دوامدار برای مردم افغانستان است که در شرایط کنونی حتا طا-لبان برای ایجاد روابط دیپلماتیک با این کشور چراغ سبز نشان داده است.
وی میافزاید که هند با بازگشایی سفارتاش در کابل بیشتر روی موضوع کمکها تمرکز خواهد کرد تا از این رهگذر بتواند در میان طا-لبان جا باز کند و حضور پاکستان را زیر سوال ببرد.
هوتک میگوید که در شرایط کنونی بر سر رقابت در افغانستان میان دهلینو و اسلامآباد کارت بازی به دست هند است تا بتواند زیر حاکمیت طا-لبان در زمین افغانستان بازی کند.
این در حالی است که بعد از سقوط کابل و به رغم تلاشهای پاکستان برای بستن راه موصلاتی ارسال کمکهای هند به افغانستان، هند هزاران تُن کمک غذایی و غیره به مردم افغانستان فرستاده است.
هند و پاکستان از رقبای دیرینه هستند که با حضور یکی از این کشورها در افغانستان منافع آن دیگری در معرض خطر قرار میگیرد، بناءً هر دو کشور به دنبال آن است که بتواند در شرایط کنونی با امارت اسلامی رابطه برقرار کند و در حل بحران مالی طا-لبان پیش قدم باشد.
در ده ماه اخیر هند یکی از کمککنندگان اصلی به افغانستان محسوب میشود. کمکهای هند که به هزاران تُن گندم و آرد و دیگر مواد میرسد، تاکنون ادامه دارد.
آز سویی هم، شکیلا حیدری از فعالان مدنی در صحبت به خبرگزاری دید میگوید که هند نمیخواهد منافعاش به خاطر پاکستان مورد تهدید قرار بگیرد و به همین خاطر به دنبال آن است تا در زمین خالی افغانستان بازی کند که میتواند نقش اساسیتر از اسلامآباد داشته باشد.
حیدری میگوید که پاکستان هرگز نمیخواهد که هند با طالبان رابطه داشته باشد و اگر اسلامآباد احساس کند که طالبان در حال نزدیکی با هند است روی گزینههای دیگر برای جایگزینی طالبان کار خواهد کرد.