طا-لبان و راه دشوار رسمیّت‌یابی
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: بسیاری از وعده‌هایی که طا-لبان پیش از تصاحب قدرت داده بودند، عملی نشده است. دختران هنوز اجازه حضور در مکتب را ندارند. گروه‌های تروریستی مانند القا/عده آزادانه در این کشور پرسه می‌زنند. زنان از محل کار حذف شده‌اند. مسائل پیچیده‌تر، انشعاب و اختلاف در رده‌های بالای جنبش طا-لبان به این معنی است که جامعه بین‌المللی اطمینان ندارد باید با چه کسی تعامل کند. همه این عوامل به رسمیت‌شناسی رسمی طا-لبان را دشوار ساخته است، اگر نگوییم غیرممکن کرده است.
ماه گذشته، افغانستان فاجعه طبیعی بزرگ دیگر را تجربه کرد. سیل‌های ویرانگر ولایت‌های بدخشان، بغلان و تخار را درنوردید. تخمین‌ها متفاوت است، اما تصور می‌شود صدها نفر جان باخته‌اند و هزاران نفر آواره شده‌اند.
این فاجعه پس از وقوع چندین زمین‌لرزه در بخش‌های غربی افغانستان رخ داد که دست‌کم ۲ هزار نفر کشته برجای گذاشت و ۱۵۰ هزار نفر را به کمک‌های بشردوستانه محتاج کرد.
اثرات این بلایا به دلیل حکومت‌داری ضعیف و عدم توسعه اقتصادی تاثیرات بسیار بدی روی مردم افغانستان می‌گذارد. از زمانی که طا-لبان در اگست ۲۰۲۱ قدرت را به دست گرفتند، افغانستان در مارپیچ سقوط قرار گرفته است. تجهیزات اولیه صحی دچار کمبود شدید است. میلیون‌ها نفر تحت تاثیر ناامنی غذایی قرار دارند.
طا-لبان که ثابت کردند به لحاظ شورشی بودن بسیار موثر هستند، اما از زمان به دست گرفتن مجدد قدرت، نتوانسته‌اند به طور موثر حکومت کنند.
این وضعیت وحشتناک بشردوستانه از ناحیه دیگری نیز وخیم شده است: ناتوانی طا-لبان در کسب رسمیت دیپلماتیک از سوی جامعه جهانی.
تاکنون هیچ کشوری طا-لبان را به عنوان حکومت قانونی افغانستان به رسمیت نشناخته است. تاثیر این امر تا حدی است که سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و کمک‌های بین‌المللی به شدت تقلیل یافته در حالی که می‌توانست این طور نباشد.
در حالی که بسیاری از کشورها با طا-لبان تعامل غیرمستقیم دارند، اما همه آن‌ها از به رسمیت شناسی رسمی خودداری می‌کنند. این امر به این دلیل است که طا-لبان هیچ کاری برای اطمینان دادن به جامعه بین‌المللی انجام نداده‌اند و مسیر دهه‌ی ۱۹۹۰ را در پیش گرفته‌اند.
بسیاری از وعده‌هایی که طا-لبان پیش از تصاحب قدرت داده بودند، عملی نشده است. دختران هنوز اجازه حضور در مکتب را ندارند. گروه‌های تروریستی مانند القاعده آزادانه در این کشور پرسه می‌زنند. زنان از محل کار حذف شده‌اند.
مسائل پیچیده‌تر، انشعاب و اختلاف در رده‌های بالای جنبش طا-لبان به این معنی است که جامعه بین‌المللی اطمینان ندارد باید با چه کسی تعامل کند. همه این عوامل به رسمیت‌شناسی رسمی طا-لبان را دشوار ساخته است، اگر نگوییم غیرممکن کرده است.
در مواردی که تعامل بین‌المللی با طا-لبان وجود داشته است، معمولاً به دلایل منافع خاصی است. برای مثال، همسایگان آسیای مرکزی فقط به دلایل اقتصادی و امنیتی با کابل در تعامل هستند.
تعامل ترکمنستان و ازبیکستان با طا-لبان ناشی از نگرانی‌های امنیت مرزی و مبارزه با تروریزم است.
تعامل ایران و پاکستان نیز به خاطر منافع خاصی است.
سایر قدرت‌ها، مانند چین و روسیه، به دلایل جیوپولیتیکی تعامل با طا-لبان را انتخاب کرده‌اند. از منظر مسکو و پکن، این واقعیت که طا-لبان غرب را در افغانستان شکست دادند، دلیل کافی برای حفظ روابط صمیمانه با کابل است.
روسیه طا-لبان را به عنوان سنگر احتمالی در برابر داعش می‌بیند، در حالی که چین افغانستان تحت کنترول طا-لبان را منبع بالقوه منابع معدنی می‌داند.
طا-لبان از سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیز بیرون رانده شده‌اند. بلوک‌های منطقه‌ای مانند سازمان همکاری شانگهای و انجمن همکاری‌های منطقه‌ای آسیای جنوبی، همه افغانستان را کنار گذاشته‌اند، در حالی این کشور در گذشته در این سازمان‌ها حضور فعال داشت.
اگر طا-لبان با به رسمیت‌شناسی بین‌المللی مشکل دارند، آن‌ها بخشی از افغانستان هستند، نه همه آن.
تا زمانی که طا-لبان حکومت‌داری مسئول را در افغانستان راه‌اندازی نکنند و به جامعه جهانی نشان ندهند که می‌توانند شریک قابل اعتمادی باشند، فقط کشورهای معدودی روابط دیپلماتیک برقرار می‌کنند و بس.
و تا زمانی که طا-لبان در انزوای بین‌المللی باقی بمانند، مردم افغانستان رنج خواهند برد.
سریع‌ترین مسیر برای پایان بخشیدن به رنج مردم افغانستان این است که طا-لبان به وعده‌های خود عمل کنند، تروریزم را رد کنند، از حقوق زنان و اقلیت‌ها محافظت کنند و یک دولت فراگیر تشکیل دهند که از منافع همه مردم افغانستان نمایندگی شود.
متأسفانه، طا-لبان هیچ تمایلی برای تغییر رویکرد خود نشان نداده‌اند و باز هم این مردم افغانستان هستند که آسیب می‌بینند.
نویسنده: لوک کافی
منبع: عرب نیوز – Arab News
