نامم کجاست؟ بیایید همدیگر را با نام صدا کنیم
کمپاین “نامم کجاست؟” از چند روز به این‌سو از سوی شماری از کاربران فضای مجازی در افغانستان راه‌اندازی شده است.
به گفته برخی از اعضای این کمپاین، هدف آنها از کمپاین ذکر شدن اسم زن‌ها از خانه گرفته و تا کارت عروسی، سنگ قبر و سایر موارد باشد.
این کمپاین در حالی در افغانستان راه‌اندازی شده است که در افغانستان کمتر کسی حاضر است اسم یکی از زن‌های فامیلش را در مقابل دیگران بگیرند. حتی در محیط خودمانی خانه نیز زن‌ها را به نام پدر، همسر یا فرزندش صدا می‌کنند.
این کمپاین در حالی در فضای مجازی راه‌اندازی شد، که قبلاً نیز شماری از افراد در تلاش ذکر اسم “مادر” در شناسنامه‌های برقی شده بودند.
ویدا ساغری، یکی از افرادی‌ست که از سال‌ها به این‌سو عکس‌های خودش و مادرش را در فضای مجازی می‌گذارد و اسمش را نیز ذکر می‌کند.
ویدا می‌گوید: من با سه تا از دوستانم چهار سال قبل فعالیت‌های‌مان را در رابطه به ذکر اسم زن در شناسنامه، کارت عروسی، کارت ختم، سنگ قبر و… شروع کردیم و این بار کمپاین “نامم کجاست” به ابتکار یک بانوی هراتی برگزار شده است.
- یک چشم‌دید از خودم
چند وقت پیش برای گرفتن اسناد تحصیلی یکی از دوستانم به وزارت تحصیلات عالی رفتم. فامیل دوستم در خارج از کشور زندگی می‌کنند ولی خودش با خواهرش در کابل هستند. برای مدتی دوستم بنابر مشکلی به یکی از ولایات رفته بود ولی به صورت ناگهانی اسناد تحصیلی‌اش لازمش شد، در حالی که هنوز دیپلوم خود را از وزارت تحصیلات نگرفته بود. از من خواست تا با خواهرش بروم و اسنادش را بیاورم.
وقتی از بخش مربوطه وزارت تحصیلات خواستم تا سندش را به من بدهد، گفت که باید یکی از اقارب نزدیکش باشد وگرنه نمی‌دهیم. برای‌شان گفتم که ایشان خواهرش است ولی قبول نکردند. گفتند باید برادر یا پدرش باشد و حتی کاکایش باشد نیز ممکن است اسناد را تحویلش بدهیم.
نظیر این قضیه بارها پیش آمده است. زنی را می‌شناسم که سال‌هاست از شوهرش طلاق گرفته و با فرزندانش زندگی می‌کند. این زن جوان با تمام مشکلات مبارزه کرد تا بتواند زندگی خوبی برای فرزندانش بسازد ولی هنوز هم فرزندش به نام پدرش(شوهر خانم) درس می‌خواند.
- واکنش شهروندان به کمپاین “نامم کجاست؟”
بسیاری از شهروندان از کمپاین نامم کجاست حمایت کرده و اسم و عکس خانم یا مادرشان را در فضای مجازی نشر کرده‌اند.
جلال احمدی، یکی از کسانی است که از این کمپاین حمایت کرده است. او می‌گوید که باید تغییر را از خانه‌های‌مان شروع کنیم و هیچ وقت از ذکر نام مادر، خواهر یا همسرمان خجالت نکشیم.
اما یکی دیگر از کابران نوشته است که نمی‌خواهم اسم خواهرم یا مادرم را دیگران بفهمند زیرا گاهی اتفاق می‌افتد که با کسی دعوا می‌کنیم و اگر آن شخص اسم یکی از زن‌های فامیل‌مان را یاد داشته باشد، با استفاده از اسم همان زن آنها را فحش خواهد داد.
بارها و بارها در روی کارت‌های عروسی و سنگ قبر شاهد بوده‌ایم که اسم زن ذکر نمی‌شود. همواره در کارت‌های عروسی به جای اسم دختر کلمه “دوشیزه” و سپس اسم فامیلی‌اش ذکر می‌شود. در کارت ختم و سنگ قبر نیز چنین است. از اسم و هویت زن هیچ یادآوری نمی‌شود، به جایش نوشته می‌شود “همسر فلانی”.
به باور جامعه افغانستانی ذکر نکردن اسم زن یک فرهنگ خوب و در واقع احترام به زن است ولی ذکر کردن اسم زن با زشتی و بدی گره خورده است.
تجربه ثابت کرده است که اگر کسی کار خوب کند، می‌گویند پسر فلانی (اسم پدر) است ولی اگر همین شخص کار زشتی را انجام دهد می‌گویند مادرش زن بد است.
در این میان بسیاری از کاربران می‌گویند که در مقابل مردها نیز چنین رفتارهایی صورت می‌گیرد.
یکی از کاربران نوشته است که برخی از مردها نیز به اسم فرزندشان یاد می‌شود. او به گونه‌ی طنزی نوشته است: “مثلاً محمد محقق، معاون دوم ریاست اجراییه، به نام پسرش مشهور شده است. مردم به او به جای محقق می‌گویند (آته باقر).”
اینکه راه‌اندازی چنین کمپاینی روی مردهای افغانستانی تاثیرگذار است یا نه، در آینده خواهیم دید، اما توقع می‌رود خود بانوان پس از این تلاش کنند تا با اسم کوچک‌شان خطاب شوند. صدا زدن اسم در افغانستان تبدیل به یک تابو شده است و این تابو زمانی می‌شکند که خود زنان به این باور برسند که یک انسان‌اند و حق دارند با اسم‌شان در جامعه معرفی شوند.
م.آزاده – خبرگزاری دید
