ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: نشست شانگهای به مسیرهای تامین انرژی، نگرانی‌های امنیتی و همکاری‌های منطقه‌ای در اوراسیا با هدف مقابله با تغییرات و تحولات جهانی و ایجاد اصول امنیتی در منطقه پرداخت. در بحبوحه تشدید بحران‌های جهانی، رهبران اوراسیا گردهم آمدند تا اصول مشترکی را تدوین کنند؛ اصولی که روابط بین دولت‌ها را در نظم جهانی چندقطبی تعریف می‌کند.
به تاریخ ۴ جولای، آستانه میزبان اجلاس سازمان همکاری شانگهای بود که توسعه فرآیندهای آینده اوراسیا را شکل داد. این فرآیندها از تغییر در مسیرهای تامین انرژی تا حل و فصل مسایل بین بازیگران اصلی مانند هند و چین را شامل می‌شود. در سخنان رهبران کشورها تاکید شد که یکی از موضوعات مهم این اجلاس درک تغییرات در تحولات جهانی و ایجاد اصول امنیتی در فضای اوراسیا است. این اجلاس در واقع کنگره آستانه بود.
کنگره ویانا و آستانه
کنگره ویانا (۱۸۱۴-۱۸۱۵) در پی شکست ناپلئون بناپارت با هدف بازگرداندن توازن قوا در اروپا تشکیل شد. قدرت‌های بزرگ اروپایی مانند اتریش، بریتانیا، فرانسه، پروس و روسیه در آن شامل بود. هدف اولیه، بازیابی مرزهای سرزمینی و جلوگیری از احیا شدن مجدد یک قدرت مسلط واحد در اروپا بود. در نتیجه، چارچوبی برای صلح و ثبات پس از جنگ‌های ناپلئونی ایجاد شد.
در مقابل، اجلاس آستانه که در ۴ جولای ۲۰۲۴ در قزاقستان برگزار شد، رویداد مهمی برای سازمان همکاری شانگهای (SCO) بود. شرکت کنندگان اصلی شامل چین، ایران، هند، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، پاکستان، تاجیکستان، ازبیکستان، ترکمنستان، آذربایجان، بلاروس، قطر، امارات، ترکیه و مغولستان بودند. این نشست به مسیرهای تامین انرژی، نگرانی‌های امنیتی و همکاری‌های منطقه‌ای در اوراسیا با هدف مقابله با تغییرات و تحولات جهانی و ایجاد اصول امنیتی در منطقه پرداخت. در بحبوحه تشدید بحران‌های جهانی، رهبران اوراسیا گردهم آمدند تا اصول مشترکی را تدوین کنند؛ اصولی که روابط بین دولت‌ها را در نظم جهانی چندقطبی تعریف می‌کند.
کشورهای اوراسیا به توسعه همکاری با سایر کشورها در حوزه‌های مختلف از جمله امنیت نیاز دارند. برای دستیابی به این هدف، ایجاد اصولی که کشورهای سازمان همکاری شانگهای بتوانند بر آن توافق کنند، ضروری است. این اصول روحیه و ماهیت روابط آن‌ها را تعریف می‌کند. به عنوان مثال، بیانیه آستانه اصول کلیدی قانون نهایی هلسینکی ۱۹۷۵ را بازتاب می‌دهد، که به طور قابل توجهی بر معماری امنیتی اروپا تأثیر گذاشت. بیانیه آستانه شامل اصولی از قبیل:
۱. فضای بدون سلاح: اعضای سازمان همکاری شانگهای از فضایی عاری از سلاح دفاع می‌کنند و برای اطمینان از آن خواستار تدوین سندی در این راستا هستند.
۲. عدم گسترش سلاح هسته‌ای: سازمان همکاری شانگهای خواستار رعایت دقیق عدم اشاعه سلاح اتمی است.
۳. سامانه‌های دفاع موشکی: کشورهای سازمان همکاری شانگهای استقرار سامانه‌های دفاع موشکی توسط کشورها را غیرقابل قبول و برای امنیت بین‌المللی خطرناک می‌دانند.
۴. سلاح‌های بیولوژیکی و سمی: اعضای سازمان همکاری شانگهای از رعایت دقیق کنوانسیون منع توسعه و تولید سلاح‌های بیولوژیکی و سمی حمایت می‌کنند.
۵. جرایم فراملی: مقابله با جرایم فراملی یکی از زمینه‌های کلیدی همکاری تلقی می‌شود.
۶. اصلاحات در سازمان ملل: کشورهای سازمان همکاری شانگهای از اصلاحات جامع در سازمان ملل برای تقویت قدرت و اقتدار آن حمایت می‌کنند.
۷. اتحاد جهانی برای صلح: سازمان همکاری شانگهای از همه کشورها می‌خواهد که به “ابتکار وحدت جهانی برای صلح عادلانه، هماهنگی و توسعه” بپیوندند.
نشست اخیر سازمان همکاری شانگهای در آستانه رویداد مهمی بود که بر توزیع مجدد قدرت جهانی و شکل دادن به فرآیندهای آینده اوراسیا تاکید کرد. به مسایل مهمی مانند مسیرهای تامین انرژی، نگرانی‌های امنیتی و همکاری منطقه‌ای در بحبوحه تشدید بحران‌های جهانی رسیدگی کرد.
این اجلاس بر اهمیت ایجاد اصولی برای روابط بین دولت‌ها در دنیای چندقطبی که یادآور قانون نهایی هلسینکی در سال ۱۹۷۵ است، تاکید کرد. این اجلاس همچنین گفت‌گوهای مهم دوجانبه و مشارکت‌های استراتژیک جدید را تسهیل و نقش بالقوه سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک نیروی تثبیت کننده و ضامن صلح و امنیت در قاره اوراسیا را تقویت کرد.
نویسنده: الدانیز گوسینوف
مترجم: آستانه تایمز – Astana Times
