خبرگزاری دید: اثربخشی رازق به عنوان متحد امریکا بر اساس سال‌ها شکنجه، قتل‌های غیرقانونی و بزرگ‌ترین کارزار ناپدید شدن‌های اجباری در طول جنگ ۲۰ ساله امریکا در افغانستان شکل گرفت. این روزنامه با بررسی هزاران پرونده که میراث ضعیفی برای امریکا در این کشور حیاتی به جا گذاشت، به بررسی دخالت ۲۰ ساله امریکا در افغانستان پرداخته است.
با توجه به تعداد جنگ‌هایی که ایالات متحده در دوره پس از پیروزی در جنگ جهانی دوم انجام داده و عمدتاً در آن‌ها شکست خورده است، این درگیری‌ها به موضوع تجزیه و تحلیل تبدیل شده و جنبه‌های مختلف آن بررسی شده است.
امریکا در ۱۹۷۵ از سایگون، ۱۹۸۴ از بیروت، ۱۹۹۳ از موگادیشو و ۲۰۲۱ از کابل با تحقیر عقب‌نشینی کرد. واشنگتن پس از افزایش نیرو و پیروزی اندک در ۲۰۱۱ از بغداد عقب‌نشینی کرد،
امریکایی‌ها پیروزی‌های محدودی را در برابر صدام حسین، دیکتاتور نظامی عراق در ۱۹۹۱ و معمر القذافی، دیکتاتور لیبرال در ۲۰۱۱ به دست آوردند.
برت استفنز در مقاله‌ای برای نیویارک تایمز مشاهدات جالبی انجام می‌دهد و می‌گوید: “اگر شما در سمت چپ باشید، احتمالاً می‌گویید که اکثر این جنگ‌ها، غیرضروری، غیرقابل پیروزی یا بی‌ارزش بوده‌اند. اگر در سمت راست باشید، ممکن بگویید که در این جنگ‌ها بد مبارزه شد – با نیروی ناکافی، محدودیت‌های بیش از حد در نحوه استفاده از نیرو یا اشتیاق بیش از حد برای عقب‌نشینی قبل از این‌که کار تمام شود … در هر صورت، هیچ یک از این جنگ‌ها مربوط به ماهیت وجودی ما نبود. اگر مثلاً کوزوو هنوز بخشی از صربستان می‌بود، زندگی در امریکا تغییری نمی‌کرد.”
محور این مقاله این پرسش مهم است: چرا امریکا با وجود قدرت نظامی باورنکردنی‌اش همچنان شکست می‌خورد؟ محققان و سیاست‌گذاران در پاکستان باید از هدایت جنگ‌های کوچک توسط امریکا در سراسر جهان پیروی کنند. من یک بار قبل از این‌که عمران خان نخست‌وزیر شود با او ملاقات کردم. این امر به اصرار اشرف غنی رییس جمهور وقت افغانستان، انجام شد. او دو بار از رهبر پاکستان دعوت کرده بود تا با وی در کابل دیدار کند. غنی از عدم پاسخگویی خان متحیر شده بود.
من عمران خان را در اقامت‌گاهش در بنی گله ملاقات کردم، چون دلیلی برای عدم پاسخ به غنی داشت. خان گفت: “او [غنی] یکی از متحدان نزدیک امریکایی‌ها است، در حالی که من با نحوه انجام کارزارهای واشنگتن در مناطق قبیله‌ای مان مشکل دارم. آن‌ها با استفاده از پهپاد خانه‌ها را ویران کردند در حالی که مردانی که در آن‌ها زندگی می‌کردند در تپه‌ها می جنگیدند. هزاران زن و کودک کشته شدند.”
حتی پس از این‌که امریکا نیروهایش را بیرون کشیدند، گزارش‌های تحقیقاتی قابل توجهی توسط مطبوعات در مورد نحوه عملکرد کشورشان در افغانستان در جریان عملیات‌های دو دهه‌ای انجام شده است. جنبه‌های مختلف این درگیری بررسی شده است، از جمله نقش یک فرد، یک جنگجوی افغان به نام عبدالرازق.
در ۲۳ می، نیویارک تایمز داستانی طولانی درباره آنچه «هیولای امریکا» نامیده بود، نوشت. موضوع داستان، عبدالرازق، جنگجوی ضد طا-لبان بود که بر بنیاد گزارش این روزنامه، «یکی از مهم‌ترین شرکای جنگ علیه طا-لبان» بود.
نویسندگان این مقاله درباره رازق چنین نوشتند: «فرماندهان امریکایی اغلب می‌گفتند، اگر همه مانند رازق می‌جنگیدند، ممکن بود واقعاً در این جنگ پیروز شویم.»
اثربخشی رازق به عنوان متحد امریکا بر اساس سال‌ها شکنجه، قتل‌های غیرقانونی و بزرگ‌ترین کارزار ناپدید شدن‌های اجباری در طول جنگ ۲۰ ساله امریکا در افغانستان شکل گرفت. این روزنامه با بررسی هزاران پرونده که میراث ضعیفی برای امریکا در این کشور حیاتی به جا گذاشت، به بررسی دخالت ۲۰ ساله امریکا در افغانستان پرداخته است.
این روزنامه در نتیجه‌گیری نهایی خود نگاشته است که بی‌قانونی و فرهنگ معافیت از مجازاتی که رازق ایجاد کرد «در برابر وعده‌های بی‌پایان روسای جمهور، جنرال‌ها و سفرای امریکا در حمایت از حقوق بشر و ساختن یک افغانستان بهتر به اوج رسید.»
جنرال‌های امریکایی مرتباً به زیارت او به قندهار می‌رفتند و شجاعت او، جنگ وحشیانه‌اش و وفاداری را که از جانب مردان آموزش دیده امریکا و متحدانش می‌دیدند و به آن‌ها حقوق می‌دادند، ستایش می‌کردند.
رازق نه تنها طا-لبان را هدف قرار می‌داد، بلکه بر قبیله رقیب خود، نورزی، نیز متمرکز بود. رازق اچکزی بود.
در حالی که امریکایی‌ها به او نزدیک بودند و از انواع عبارات ستایش‌آمیز برای توصیف این مرد و نقشی که او در کمک به آن‌ها در جنگ ایفا کرده بود استفاده می‌کرد، او میراثی از خود به جای گذاشت که به کشورش آسیب زیادی وارد کرد.
او هیولایی بود که باید به خاطر ظلمی که نسبت به هموطنانش انجام داده بود، مجازات شود. این کار انجام شد. او در کنار جنرال آستین میلر، فرمانده ارشد وقت امریکا در افغانستان راه می‌رفت که توسط یک طالب به ضرب گلوله کشته شد.
این تحولات در آن سوی مرز، عواقب شگرفی برای پاکستان داشته است. یکی از نتایج، احیاشدن تروریزم افراطی در مناطق شمالی این کشور است.
نوت: مرگ جنرال رازق قمندان امنیه ولایت قندهار با تبانی امریکا صورت گرفت . در این شکی نیست که یکی از دلایل اصلی شکست امریکا در جنگ های مختلفی که با ان مواجه بوده است عدم اعتماد شرکای ایالات متحده به کاخ سفید است.
نویسنده: شاهد جاوید بورکی
منبع: اکسپرس تریبون – The Express Tribune
