خبرگزاری دید: در حالی که قطر نقشاش را به عنوان میزبان دفتر سیاسی طا-لبان حفظ کرده است، امارات متحده عربی در حال حاضر به اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان، پناه داده است. این امر بر دخالت چشمگیر قطر در پویاییهای سیاسی این کشور، در کنار نقش نوظهور امارات در همان عرصه تاکید میکند.
تصاویر سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت داخله حکومت طا-لبان، در حال دست دادن با مقامات امارات متحده عربی، این کشور ثروتمند خلیج فارس، گمانهزنیها و بحثهای داغی را برانگیخت.
این امر تغییر قابل توجهی را در تحولات و پویاییهای منطقهای نشان میدهد که برای امنیت افغانستان و جهان پیشرفت برجسته با پیامدهای بالقوه است. در حالی که افغانستان در حال عبور از یک دوره انتقالی حساس است، سفر دیپلماتیک حقانی به امارات متحده عربی بر تعامل پیچیده بازیگران و منافعی که آینده این کشور را شکل میدهند، تاکید دارد.
تصویر حقانی با لبخند کمنظیر در کنار شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رییس امارات متحده عربی، در شبکههای اجتماعی افغانستان دست به دست شد و پرسشهای مهمی را در مورد ماهیت و هدف این دیدار مطرح کرد.
منابع رسمی در داخل طا-لبان از ارایه هرگونه اطلاعات فراتر از یک بیانیه رسمی معیاری خودداری کردهاند. خبرگزاری دولتی امارات متحده عربی فقط پاسخی کلی ارایه کرد و گزارش داد که دو طرف “در مورد تقویت همکاری بین دو کشور و راههای تقویت روابط برای تامین منافع متقابل و کمک به ثبات منطقهای گفتوگو کردند.”
اینکه جزییات چنین جلسهی برجسته و پرمخاطب مخفی نگه داشته میشود، جای تعجب ندارد، اما عدم شفافیت منجر به حدس و گمانهای بیشتری میشود.
تعامل غیرمنتظره بین یک مقام بلندپایه طا-لبان و رهبر امارات متحده عربی به بحثها در مورد پویایی در حال تحول در منطقه دامن زد. برایند بالقوه چنین نشستی برای افغانستان، کشوری که در حال حاضر با فقر شدید و تأثیرات مرگبار تغییرات آب و هوایی دستوپنجه نرم میکند در حالی که تا حد زیادی منزوی و تحریم شده است، میتواند قابل توجه باشد.
سراجالدین حقانی یک رهبر عادی در میان طا-لبان نیست.
او ردای رهبری را از پدرش، جلالالدین حقانی، چهره برجسته در مقاومت ضد شوروی که شبکه قدرتمند حقانی را تأسیس کرد، به ارث برد.
در یک اتفاق نادر، وقتی حقانی در ۲۰۱۸ مقالهای برای نیویارک تایمز نوشت، جنجال قابل توجهی برانگیخت. حقانی در این مقاله با عنوان “آنچه ما، طا-لبان، میخواهیم”، خستگیاش را از درگیریهای جاری در افغانستان ابراز کرد. او با استناد به تحریک اولیه یعنی حمله به رهبری امریکا و اشغال افغانستان، سالهای خشونت و خونریزی را توجیه کرد.
او با شور و شوق از پایان یافتن چرخه درگیری و خونریزی پشیبانی کرد. محور استدلال او این بود که نیروهای خارجی باید خارج شوند.
شایان ذکر است که هر دو وجه درخواست حقانی با امضای توافقنامه دوحه بین طا-لبان و دولت ایالات متحده در ۲۰۲۰ محقق شد.
اگرچه همه خانوادههای افغانستان سنگینی زخمهای جنگ را به دوش میکشند و سرسختانه مخالف درگیریهای مجدد هستند، اما در عرصه پیچیده سیاست منطقهای و جهانی، مردم افغانستان یک امید مشترک دارند: اینکه حقوق اساسی آنها در خط مقدم تصمیمگیری باشد.
سفر سراجالدین حقانی به امارات متحده عربی در لحظه مهمی انجام میشود. دوحه، پایتخت قطر، آماده میزبانی سومین نشست سران در مورد آینده افغانستان است.
با توجه به رقابت منطقهای قطر و امارات متحده عربی برای اعمال نفوذ، بهویژه تلاش آنها برای داشتن نفوذ سیاسی بیشتر، سفر حقانی به امارات در سطوح مختلف جذاب و جالب توجه است.
با وجود اینکه امارات مرکز جهانی تجارت است، اما شاهد رهبری قطر در سیاست منطقهای بوده است. قطر به عنوان مرکز دیپلماتیک نقش مهمی را در مذاکرات و تلاشهای صلح ایفا کرده است.
در حالی که قطر نقشاش را به عنوان میزبان دفتر سیاسی طا-لبان حفظ کرده است، امارات متحده عربی در حال حاضر به اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان، پناه داده است. این امر بر دخالت چشمگیر قطر در پویاییهای سیاسی این کشور، در کنار نقش نوظهور امارات در همان عرصه تاکید میکند.
در این میان، افغانستان در چشمانداز سیاسیاش همچنان با چالشهای بیشماری دست و پنجه نرم میکند. این کشور با تهدیدهای امنیتی مداوم از سوی گروههای شورشی، بهویژه دا/عش-خراسان و همچنین مبارزات اجتماعی-اقتصادی روبروست که به خاطر سالها درگیری و تحریمها تشدید شده است.
ممنوعیت تحصیل دختران فراتر از صنف ششم و آزادیهای مدنی زنان، یکی از مهمترین موضوعات در افغانستان است.
پیشبینی میشود که یک ملت با نفوذ مسلمان، در این مورد امارات متحده عربی، بر رهبر طا-لبان فشار بیاورد تا در برخی از مهمترین موضوعات، از جمله حقوق اسلامی زنان افغانستان امتیاز بدهد. افغانستان تنها کشور مسلمان در سطح جهان است که تحصیل دختران فراتر از صنف ششم و آزادیهای اساسی زنان را محدود کرده است.
سراجالدین حقانی از این واقعیت آگاه است.
نویسنده: فرشته جلالزی
منبع: دیپلمات – Diplomat