چگونه نظام آموزشی افغانستان تغییر داده شد

مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید

خبرگزاری دید: مقامات حکومت طالبان تغییرات آموزشی را به آرامی، اما پیوسته انجام داده‌اند. آن‌ها تعداد دروس معارف اسلامی را در همه دانشکده‌ها افزایش داده و بسیاری از رشته‌هایی را که احساس می‌کنند گرایش غربی دارند، حذف کرده‌اند.

سه سال حکومت طالبان به وضوح نشان داد که سیاست‌های مربوط به تحصیلات عالی فقط جدا کردن زنان و مردان نیست، بلکه در مورد بازسازی جامعه افغانستان است.
در حالی که توجه رسانه‌های بین‌المللی بیشتر بر ممنوعیت دختران از آموزش در دوره متوسطه و فراتر از آن متمرکز بود، اما راهبرد طالبان در قبال تحصیلات عالی نشان می‌دهد که آن‌ها این حوزه را اولویت کاری خود برای بازسازی جامعه افغانستان می‌دانند. ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی، از افراد نزدیک به هبت‌الله، رهبر حکومت طالبان و رئیس اداره ملی امتحانات، یکی از اعضای کلیدی شبکه حقانی است.
تغییرات شدید در نظام تحصیلات عالی افغانستان در حالی است که در دوره جمهوریت، تعداد دانشجویان در دانشگاه‌ها بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ به حدود نیم میلیون نفر رسید.
با این حال، مقامات حکومت طالبان تغییرات آموزشی را به آرامی، اما پیوسته انجام داده‌اند. آن‌ها تعداد دروس معارف اسلامی را در همه دانشکده‌ها افزایش داده و بسیاری از رشته‌هایی را که احساس می‌کنند گرایش غربی دارند، حذف کرده‌اند. اکنون مسئولان در حال بازنگری سایر برنامه‌های درسی هستند و انتظار می‌رود تغییراتی، به‌ویژه در علوم اجتماعی به میان آید.
طالبان در آموزش دروس دینی دوباره سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در دو سال اول به دست گرفتن قدرت، ۵ هزار و ۶۱۸ مدرسه دینی جدید افتتاح شد در حالی که در حکومت قبلی طالبان یک هزار و ۲۱۲ مدرسه وجود داشت.
در همین حال، بسیاری مصاحبه‌کنندگان ابراز نگرانی کرده‌اند که فقط کسانی که تحصیلات دینی دارند احتمالاً پس از فارغ التحصیلی، شاغل می‌شوند.
به‌رغم ناکامی‌های دولت جمهوری اسلامی افغانستان و شرکای بین‌المللی‌اش در تامین امنیت و رشد اقتصادی قابل اعتماد بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱، تحصیلات عالی یکی از بخش‌هایی بود که در آن رشد چشمگیری به‌وجود آمد. اکنون این پیشرفت به آرامی اما عمدا به عقب برمی‌گردد.
ما در یک سال گذشته در حال انجام تحقیقات در مورد وضعیت تحصیلات عالی در افغانستان بوده‌ایم، زیرا این تغییرات به آرامی انجام شده است. ما بیوگرافی‌های آموزشی را از افغانستانی‌های داخل کشور و کسانی که فرار کرده اند جمع‌آوری کرده‌ایم تا وضعیت کنونی تحصیلات عالی را در افغانستان بهتر درک کنیم.
در حالی که بین کسانی که در کشور باقی مانده‌اند و کسانی که فرار کرده‌اند، بین مردان و زنان و بین افغانستانی‌های طبقات مختلف، تفاوت‌های عمیق اجتماعی وجود دارد، اما برایند اصلی در این مصاحبه‌ها پشیمانی در تلاش‌ها برای تحصیلات و از دست دادن امید بوده است.
این موضوع پرسش‌های جدی را در مورد آینده کشور مطرح می‌کند.
حتی خانواده‌های لیبرال‌تر و اغلب شهری که از تحصیل زنان حمایت می‌کردند، اکنون با دختران متفاوت رفتار می‌کنند. در عوض، بسیاری خانواده‌ها اکنون احساس می‌کنند که امن‌ترین چیز برای دختران‌شان این است که آن‌ها را وادار به ازدواج در سنین پایین‌تر کنند.
عفو بین‌الملل و سایر گروه‌ها به روندهای مشابهی در افزایش موارد کودک‌همسری اشاره کرده‌اند.
حتی برای دانش‌آموزان پسر، این احساس افزایش یافته است که مهاجرت راهبرد بهتری نسبت به تحصیل در افغانستان است.
سال گذشته، فقط ۹۷ هزار دانش‌آموز در امتحان کانکور شرکت کردند که در مقایسه با سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۰۰ هزار دانش‌آموز در این آزمون شرکت کردند و اول‌نمره آن نیز یک دخترخانم از کابل بود.
این امر به‌ویژه برای کسانی که تلاش‌شان را برای تحصیلات در دولت جمهوری آغاز کرده بودند، دردناک بوده است.

نویسنده: نوح کوبرن و عبدالعزیز محبی

منبع: دیپلمات – Diplomat