مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: هند از به رسمیت شناختن طالبان خودداری کرده و موضع عدم به‌رسمیت شناسی را حفظ کرده است. سفارت هند در کابل از ۲۰۲۱ بسته شده است و اکنون طالبان امیدوار است که مواضع هند را تحت تاثیر قرار دهد، اما در حال حاضر، تبادلات دیپلماتیک به جای به رسمیت شناختن رسمی، بر همکاری عملی متمرکز است.
جی پی سینگ، معین وزیر خارجه هند در گام مهمی که در سراسر منطقه سر و صدا برانگیخت، با ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، در کابل دیدار کرد؛ اولین دیدار رسمی بین یک دیپلمات هندی و رهبری دفاعی طالبان. این تعامل وزن دیپلماتیک بسیار زیادی دارد، زیرا در بحبوحه تغییر اتحادهای جیوپولیتیکی در جنوب آسیا، به‌ویژه با نارضایتی فزاینده پاکستان از تعامل هند با چین و طالبان صورت می‌گیرد.
ملا یعقوب، پسر ملا عمر، بنیان‌گذار طالبان، به‌طور برجسته مخالف سرسخت پاکستان شناخته می‌شود. اظهارات اخیر او نشان‌دهنده تمایل آشکار به تقویت روابط با هند، به‌ویژه در زمینه‌های دفاعی و بشردوستانه است. این دیدار به این خاطر مهم است که بر تعامل دیپلماتیک رو‌به‌رشد هند با افغانستان از زمان تسلط طالبان در ۲۰۲۱ تاکید دارد.
غافل‌گیری دیپلماتیک
ملاقات جی پی سینگ و ملا یعقوب بسیاری را غافلگیر کرد. این امر بخشی از تلاش گسترده‌تر هند برای تعامل با افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، این دومین سفر سینگ به کابل در سال جاری بود و یکی از چندین دیدار مقامات هندی است. هیئت هندی همچنین با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان و حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان نیز گفت‌وگو کرد.
این دیدار از سوی وزارت امنیت ملی طالبان در شبکه‌های اجتماعی تشریح و اعلام شد که هر دو طرف تمایل خود را برای گسترش روابط دوجانبه با تمرکز بر همکاری‌های بشردوستانه ابراز کردند. حکومت طالبان بار دیگر بر تعهد خود مبنی بر عدم استفاده از خاک افغانستان برای فعالیت‌های تروریستی علیه هند تاکید کرد. این اطمینان برای هند بااهمیت است، زیرا نگرانی‌های امنیتی در مورد تروریزم فرامرزی از افغانستان مدت‌هاست که موضوع اصلی بوده است.
تقویت روابط در بحبوحه تغییرات منطقه‌ای
اقدامات دیپلماتیک هند در قبال طالبان در شرایطی صورت می‌گیرد که روابط بین پاکستان و افغانستان رو به وخامت رفته است. این تحول جدید پاکستان را منزوی می‌کند، زیرا هند و افغانستان روابط عمیق‌تری را بررسی می‌کنند. علاوه بر این، تنش‌ها بین پاکستان و هند همچنان بالاست و اختلافات مداوم بر سر مسایلی مانند کشمیر ادامه دارد. انزوای فزاینده پاکستان، همراه با افزایش خشونت علیه اتباع چینایی در پاکستان، به ناامیدی پکن منجر شده است. گزارش‌ها حاکی است که چین برای امنیت شهروندانش از طالبان کمک گرفته است و بر تغییر اتحادها در منطقه تاکید بیشتری دارد.
نقش هند در حمایت از ثبات افغانستان، به‌ویژه از طریق کمک‌های بشردوستانه، یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی این نشست است. راندیر جیسوال سخنگوی وزارت خارجه هند در پاسخ به پرسش‌های مربوط به این سفر تاکید کرد که این دیدار در درجه اول بر کمک‌های بشردوستانه متمرکز بوده و تلاش‌های هند برای کمک به شهروندان و تاجران افغانستان را در بر می‌گیرد. به گفته جیسوال، طرف هند همچنین در مورد راه‌هایی که تاجران افغانستان می‌توانند از بندر چابهار ایران برای پیوندهای اقتصادی بهتر استفاده کنند، تبادل نظر کرد؛ پروژه‌ای که هند سهم قابل توجهی در آن دارد.
تلاش‌های دیپلماتیک طالبان و واکنش هند
حکومت طالبان از زمانی که افغانستان را تحت کنترل خود درآورده است، به‌دنبال به‌رسمیت شناسی از جانب جامعه جهانی بوده است. به‌رغم این‌که برخی کشورها مانند چین و امارات سفیر منصوب طالبان را به‌رسمیت می‌شناسند، اما هند از انجام این کار خودداری کرده و موضع عدم به‌رسمیت شناسی را حفظ کرده است. سفارت هند در کابل از ۲۰۲۱ بسته شده است، اگرچه یک تیم فنی در افغانستان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. طالبان امیدوار است مواضع هند را تحت تاثیر قرار دهد، اما در حال حاضر، تبادلات دیپلماتیک به جای به رسمیت شناختن رسمی، بر همکاری عملی متمرکز است.
رویکرد محتاطانه هند در تضاد با حضور رو‌به‌رشد دیپلماتیک سایر کشورها در افغانستان است. به رسمیت شناسی نمایندگان طالبان در برخی کشورها، از جمله چین، فشار بر هند را افزایش داده است تا در موضع خود تجدید نظر کند، به‌ویژه با تحول پویایی‌های منطقه‌ای.
پیامدهای راهبردی برای هند و منطقه
دیدار جی پی سینگ و ملا یعقوب از نظر راهبردی مهم است. با تشدید تنش‌ها بین پاکستان و افغانستان و تیرگی روابط پاکستان با هند و چین، تعامل هند با طالبان نشان‌دهنده تغییر بالقوه در جیوپولیتیک جنوب آسیا است. علاوه بر این، تضمین طالبان مبنی بر عدم استفاده شدن خاک افغانستان علیه هند، به نگرانی‌های امنیتی هند حیاتی است.
پیامدهای گسترده‌تر این نشست در زمینه روابط افغانستان با چین نیز قابل توجه است. پکن از حملات به شهروندانش در پاکستان ناامید شده است و بنا به گزارش‌ها برای حفظ منافعش در منطقه به طالبان مراجعه کرده است. این تحول پیچیدگی فزاینده اتحادها در جنوب آسیا را نشان می‌دهد. هند با احتیاط در جهت منافع خود و در عین حال بر حفظ فعالیت‌های بشردوستانه در افغانستان متمرکز است.
در حالی که این رابطه همچنان پیچیده و مملو از چالش است، اما گفت‌وگوها بین جی پی سینگ و ملا یعقوب بر علاقه مداوم هند به تضمین ثبات در افغانستان، به‌ویژه از طریق کمک‌های بشردوستانه و همکاری‌های منطقه‌ای تاکید می‌کند. هنگامی که هند به جستجوی تعامل عمیق‌تر با افغانستان می‌پردازد، پیامدهای آن برای امنیت و دیپلماسی منطقه‌ای بسیار مهم است، در حالی که در این روند، انزوای فزاینده پاکستان نیز برجسته می‌شود.
نویسنده: هما صدیقی
منبع: Financial Express – فایننشل اکسپرس
