مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی‌اش قول داده بود که بگرام را «بازپس گیرد». اما هنوز بعید است که ایالات متحده تحت رهبری او واقعاً با هر ظرفیت رسمی به این کشور بازگردد و یا اینکه جمهوری‌خواهان تحت رهبری ترامپ چگونه به گروه‌های ضد طالبان نگاه خواهند کرد.
دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان، به پیروزی قابل توجهی در انتخابات امریکا دست یافت و تا جنوری به قدرت می‌رسد. ساعاتی پس از مشخص شدن پیروزی وی، حکومت موقت به رهبری طالبان در کابل بیانیه‌ای را با دقت در فضای مجازی منتشر کرد که نشان‌دهنده تلاش‌هایش برای رسمی کردن حضور دیپلماتیکش در صحنه منطقه‌ای و جهانی است و در نتیجه، واقعیت سیاسی‌اش را به‌عنوان تنها منبع قدرت و حکومت در کابل به نمایش گذاشت. بزرگ‌ترین هدف طالبان در حال حاضر دستیابی به مشروعیت بین‌المللی است. تا حدودی موفق به انجام این کار هم شده است. با آن‌که روند انتخابات ایالات متحده هنوز هم ادامه داشت، مقامات هندی از قبل به کابل سفر کرده بودند تا به تعاملی مناقشه‌آمیز، دشوار و در عین حال حیاتی با طالبان ادامه دهند. این سفر شامل نخستین دیدار با ملا یعقوب سرپرست وزارت دفاع حکومت موقت بود. هند سابقه قوی در روابط مردمی با افغانستان دارد و حفظ آن با وجود مشکلات اولیه در زمینه تخصیص ویزا و اجازه دسترسی به افغانستانی‌ها پس از ۲۰۲۱، همچنان یکی از اولویت‌های اصلی است.
بیانیه پیچیده
بیانیه طالبان تنها به تبریک پیروزی ترامپ بسنده کرد (از نظر ایدیولوژیک و طبق تفسیر آن‌ها از شریعت، دموکراسی از سوی این گروه به‌رسمیت شناخته نمی‌شود)، اما ابراز امیدواری نمود که رویکرد عمل‌گرایانه در قبال افغانستان اتخاذ شود. همچنین موفقیت توافق دوحه بین طالبان و دولت ترامپ را به جهانیان یادآوری کرد که به جنگ دو دهه‌ای پایان داد. جالب این‌جاست که در پایان این بیانیه، طالبان ابراز امیدواری کردند که دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ در غزه و لبنان تلاش کند. مانند بسیاری در منطقه، طالبان نیز مواضع شدیدی علیه اسرائیل اتخاذ کرده و وزن خود را پشت آرمان فلسطین قرار داده است، اما بدون ابراز حمایت آشکار از حماس یا حزب‌الله.
برای طالبان، بقای سیاسی‌اش امروز از اهمیت بالایی برخوردار است و شکنندگی آن به‌عنوان نظام سیاسی نیز آشکار است. سلسله مراتب طالبان با دولت ترامپ – به ویژه با زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه سابق ایالات متحده در امور افغانستان – رابطه داشتند. ترامپ همچنین قبلا از نحوه خروج بایدن از کشور انتقاد کرده بود. رییس جمهور منتخب در ماه سپتمبر گفت که ایالات متحده باید کنترل میدان‌هوایی بگرام را که بزرگ‌ترین تاسیسات نظامی ایالات متحده در ۶۰ کیلومتری کابل است، حفظ می‌کرد. او این استدلال را نه بر مبارزه با تروریزم یا پیشنهاد تعامل مستقیم با طالبان، بلکه بر اساس نزدیکی افغانستان به چین و منابع طبیعی در آن‌جا استوار کرد که هنوز دست نخورده است. درست است، ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی‌اش قول داده بود که بگرام را «بازپس گیرد». اما هنوز بعید است که ایالات متحده تحت رهبری او واقعاً با هر ظرفیت رسمی به این کشور بازگردد. همچنین باید دید جمهوری‌خواهان تحت رهبری ترامپ چگونه به گروه‌های ضد طالبان نگاه خواهند کرد و آیا حمایت از آن‌ها بار دیگر در درون حزب مورد توجه قرار می‌گیرد یا خیر.
تعامل فزاینده طالبان
به طور طبیعی، با خروج ایالات متحده از افغانستان و بازگشت ترامپ به قدرت در کاخ سفید، طالبان برای حفظ تعامل سیاسی با ایالات متحده باید عمیقاً کاوش کنند. این گروه در واقع گام‌های قابل توجهی در تعامل با جوامع منطقه‌ای و بین‌المللی برداشته است. آن‌ها دوباره خود را به عنوان گروه افراطی خوشایند معرفی کرده است که می‌تواند با گروه‌های شرورتر، خشن‌تر و در حال گسترش جهانی مانند داعش-خراسان (ISKP) مقابله کند. در خاورمیانه، سفارت‌خانه‌های خود را در امارات متحده و عمان عملیاتی کرده است، با آن‌گه وزن سیاسی‌اش را در قطر حفظ کرده است. سراج‌الدین حقانی، ایدیولوگ کلیدی طالبان، حتی از شورای امنیت سازمان ملل معافیت سفر گرفت و برای زیارت حج به عربستان سعودی رفت. وی همچنین از امارات متحده عربی که طالبان از مدت‌ها قبل با آن روابط داشته است، دیدار کرد.
نگرانی بزرگ‌تر برای طالبان در مورد ریاست جمهوری ترامپ ناشی از تصمیم‌گیری نامنظم اوست. این امر به‌ویژه از این نظر مهم است که چندین گروه اسلام‌گرا، به‌شمول القاعده طی دهه‌ها در جنگ‌های طالبان شرکت کرده‌اند. این دیدگاه وجود دارد که القاعده پس از ترور شدن ایمن‌الظواهری در کابل به دلیل فشار طالبان، رهبر دیگری اعلام نکرد.
انتظار می‌رود ترامپ در سال‌های آینده نیز موضع سختی در قبال ایران اتخاذ کند. این امر نه تنها بر اساس پیش‌بینی‌ها، بلکه بر حقایق استوار است. دولت او به‌طور یکجانبه ایالات متحده را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خارج کرد. در خلیج فارس نیز، با وجود عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و ایران، موضع سخت‌تر واشنگتن مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
دوره نامشخص
افغانستان حتی اگر توانسته باشد با چندین کشور از جمله هند تعامل داشته باشد، اما همچنان کشوری در حالت نوسان است. این گروه همچنان با نبردهای ایدیولوژیک داخلی بین مراکز قدرت در کابل و قندهار، درگیری‌های مرزی با حامی سابقش پاکستان و وعده‌های اقتصادی روبروست. اما این واقعیت که توانسته با ایالات متحده معامله کند و کنترل و قدرت را دوباره به دست بیاورد نیز داستان موفقیت‌آمیزی است؛ داستانی که از القاعده گرفته تا حماس مورد تحسین قرار گرفته است.
در حالی که انتظار نمی‌رود نگاه ترامپ به این زودی‌ها به این بخش از جغرافیا – از جمله بگرام – بیفتد، اما ریاست‌جمهوری او آزمونی برای هوش سیاسی و دیپلماتیک طالبان خواهد بود، همان‌طور که برای سایر نقاط جهان چنین نیز خواهد بود.
نویسنده: کبیر تَنِجا
منبع: NDTV – ان‌دی‌تی‌وی
