کلید ناشناخته رشد اقتصادی افغانستان

مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید

خبرگزاری دید: باور رایجی میان پژوهش‌گران وجود دارد مبنی بر این‌که سرمایه‌گذاری در آموزش زنان تاثیری فراتر از تغییر زندگی هر زن دارد. این سرمایه‌گذاری مزایای اقتصادی و اجتماعی‌ را به همراه دارد که می‌تواند نسل‌ها ادامه یابد.

وقتی طالبان در ۲۰۰۱ از قدرت در افغانستان کنار زده شدند، زنان پس از ممنوعیت‌های سال ۱۹۹۶ بار دیگر اجازه یافتند به مکتب بروند. من همراه با راجا بنتاوئت کتان، کارشناس آموزش بانک جهانی و رفیع‌الدین نجم، اقتصاددان دانشگاه امریکایی، مزایای اقتصادی این امر را با استفاده از تغییرات اجتماعی، داده‌های نیروی کار و سروی‌های انجام‌شده از خانوارها در افغانستان در سال‌های ۲۰۰۷، ۲۰۱۴ و ۲۰۲۰ تحلیل کردیم و متوجه شدیم که بسیار زیاد است.

در پی سقوط طالبان، فرصت‌های آموزشی در همه سطوح گسترش یافت. نرخ مرگ و میر نوزادان به نصف کاهش یافت و درآمد ناخالص ملی سرانه به رقم سه برابر نزدیک شد (به‌صورت واقعی از نظر قدرت خرید، از ۸۱۰ دالر امریکایی در ۲۰۰۱ به ۲ هزار و ۵۹۰ دالر در ۲۰۲۰).

بخش بزرگ پیشرفت اقتصادی این کشور در این دوره را می‌توان به زنان نسبت داد. در حالی که میانگین کلی بازده سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش در افغانستان اندک است، اما برای زنان بالاست. به‌عنوان مثال، به ازای هر سال تحصیلی اضافی که یک زن دریافت می‌کند، درآمد او ۱۳ درصد افزایش می‌یابد. این بالاتر از میانگین جهانی ۹درصد بازگشت سرمایه در زمینه آموزش است.
بیست سال پس از پایان اولین ممنوعیت تحصیل زنان، طالبان در ۲۰۲۱ قدرت را دوباره به‌دست گرفتند و بار دیگر دختران و زنان را از رفتن به مکتب پس از صنف ششم منع کردند.

هزینه اقتصادی به‌طور بالقوه می‌تواند به بیش از یک میلیارد دالر برسد – و این شامل هزینه‌های اجتماعی گسترده‌تر مرتبط با سطوح پایین‌تر تحصیلات زنان نمی‌شود. در این زمینه، کل تولید ناخالص داخلی افغانستان در ۲۰۲۳ فقط ۱۷ میلیارد دالر بود.
مطالعه ما نشان می‌دهد که جدیدترین ممنوعیت آموزشی تا چه حد می‌تواند فاجعه‌بار باشد، نه فقط برای زنان، بلکه برای کل کشور.

چگونه کارمان را انجام دادیم
تحقیقات در مورد بازده اقتصادی تحصیلات، به‌ویژه برای زنان، در افغانستان محدود است. اما چنین شواهدی برای درک زیان‌های اقتصادی‌ای که یک کشور در صورت محرومیت زنان از آموزش و فرصت‌های کاری متحمل می‌شود، بسیار حیاتی است.
مطالعه ما تلاش کرد این خلأ را پر کند و تغییرات درآمد را در نتیجه یک سال اضافی تحصیلات کمی‌سازی کند. ما دوره‌ای را بررسی کردیم که از سال ۲۰۰۴ آغاز شد، زمانی که دولت آموزش اجباری را تا سال ۲۰۲۰ برای مردان و زنان از صنف ششم تا صنف نهم گسترش داد.

یافته‌های ما نشان می‌دهد که هزینه محروم کردن زنان از تحصیلات و کار بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی است. بر اساس تحقیقات ما، افغانستان سالانه بیش از ۱.۴ میلیارد دالر زیان می‌بیند. این مقدار معادل کاهش ۲ درصدی درآمد ملی است.

گام بعدی
باور رایجی میان پژوهش‌گران وجود دارد مبنی بر این‌که سرمایه‌گذاری در آموزش زنان تاثیری فراتر از تغییر زندگی هر زن دارد. این سرمایه‌گذاری مزایای اقتصادی و اجتماعی‌ را به همراه دارد که می‌تواند نسل‌ها ادامه یابد. از جمله این مزایا می‌توان به افزایش حضور کودکان در مکتب‌ها و بهبود وضعیت بهداشتی خانواده‌ها اشاره کرد.

تحقیقات آینده می‌تواند علاوه بر مزایای اقتصادی، فواید اجتماعی آموزش زنان در افغانستان طی سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ را بررسی کند. این مطالعات می‌توانند به ارزیابی بازده عمومی سرمایه‌گذاری در آموزش زنان بپردازند و نشان دهند که آیا این سرمایه‌گذاری چرخه‌های فقر بین‌نسلی را می‌شکند، سلامت عمومی را بهبود می‌بخشد و نابرابری را کاهش می‌دهد، و در نتیجه تاثیری چندبرابر بر جوامع می‌گذارد.

هر روزی که ممنوعیت آموزش زنان ادامه می‌یابد، نسل‌ها عقب‌تر می‌مانند، زیان‌ها افزایش می‌یابند و رویاهای میلیون‌ها کودک و زن تجارت‌پیشه از دسترس دورتر می‌شوند.

نویسنده: جو آدتونجی

منبع: کانورسیشن – The Conversation