شعار«جنگ علیه تروریزم»؛ جنایت پاکستان به سبک آمریکا
خبرگزاری دید: اسلام‌آباد بارها کابل را به پناه دادن به «تروریست‌هایی» متهم کرد که حملاتی را در خاک پاکستان انجام داده‌اند. این همان منطقی است که امریکا در طول «جنگ علیه تروریزم» برای انجام حملات هوایی، آدم‌ربایی، قتل‌های هدفمند و سایر اقدامات مشابه در سراسر جهان اسلام به کار گرفت.
در ۱۱ مارچ، جنگجویان ارتش آزادی‌بخش بلوچستان (BLA) قطار جعفر اکسپرس را که از کویته به پیشاور می‌رفت، ربودند. پس از ۳۶ ساعت درگیری، نیروهای امنیتی پاکستان توانستند اعضای BLA را از بین ببرند و صدها گروگان را آزاد کنند. طبق گفته‌های دولت، حداقل هشت غیرنظامی در این عملیات جان باختند.
مقام‌های پاکستانی به‌سرعت افغانستان و هند را برای این رویداد که آن را «حمله تروریستی» نامیدند، مقصر دانستند. این تازه‌ترین نمونه از نحوه‌ای است که مقامات پاکستانی به‌‌شدت از مسئولیت شانه خالی کرده و روابطش با افغانستان را در چارچوب «جنگ علیه تروریزم» تفسیر می‌کنند.
حدود سه ماه پیش از این حادثه، جنگنده‌های پاکستانی ولایت‌های خوست و پکتیکای افغانستان را بمباران کردند که منجر به کشته شدن حداقل ۴۶ نفر، از جمله زنان و کودکان، شد. بسیاری قربانیان، افرادی بودند که از منطقه خیبر پختونخوا در پاکستان آواره شده بودند. پاکستان این اقدام را با ادعای هدف قرار دادن جنگجویان تحریک طالبان پاکستان (TTP) که در خاک افغانستان پناه گرفته‌اند، توجیه کرد.
در دو سال گذشته، اسلام‌آباد بارها کابل را به پناه دادن به «تروریست‌هایی» متهم کرده که حملاتی را در خاک پاکستان انجام داده‌اند. این همان منطقی است که امریکا در طول «جنگ علیه تروریزم» برای انجام حملات هوایی، آدم‌ربایی، قتل‌های هدفمند و سایر اقدامات مشابه در سراسر جهان اسلام به کار گرفت.
در این روند، امریکا تمام قوانین بین‌المللی را که بر حفظ حاکمیت کشورها، تفکیک غیرنظامیان از نظامیان، واکنش متناسب و حقوق اسرای جنگی تأکید داشت، زیر پا گذاشت. ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده، غیرنظامیان را به‌عنوان مبارزان فعال یا «خسارت جانبی» تلقی می‌کردند که در تعقیب یک «هدف باارزش» اجتناب‌ناپذیر بود. کشورهای کامل و جمعیت‌های غیرنظامی هزینه حملات گروه‌های مسلح را پرداخت کردند – و همچنان می‌پردازند.
امریکا ممکن است از افغانستان و عراق عقب‌نشینی کرده باشد، اما میراث اقداماتش باقی مانده و توسط دولت‌های منطقه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. دولت پاکستان یکی از این نمونه‌هاست.
در طول ۲۰ سال اشغال افغانستان توسط امریکا، پاکستان طالبان افغانستان را به‌عنوان «تروریست» به‌رسمیت نشناخت و به حمایت از این گروه ادامه داد. اما امروز، مقامات پاکستانی تحریک طالبان پاکستان (TTP) و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان (BLA) را «گروه‌های تروریستی» می‌دانند و حکومت طالبان افغانستان را حامی «تروریزم» معرفی می‌کنند.
مقامات پاکستانی از دیدن این شورش‌های محلی به‌عنوان بازیگرانی منطقی با انگیزه‌های سیاسی که می‌توان با آن‌ها مذاکره کرد یا به شکایات‌شان گوش داد، خودداری می‌کنند.
چگونگی برخورد پاکستان با این گروه‌ها مسئله داخلی است، اما چند درس از ماجراجویی اخیر امریکا وجود دارد که باید به آن توجه کرد.
ایالات متحده یک تعریف گسترده از «تروریزم» ارایه کرد که در آن مسلمانان، چه در داخل کشور و چه در خارج، مظنون تلقی می‌شدند. در افغانستان، القاعده را با طالبان یکسان دانست و گاهی حتی غیرنظامیان افغانستان را نیز در این دسته قرار داد.
زندان و شکنجه اعضای مظنون طالبان، فقط باعث تشدید عزم جنگجویان طالبان و افزایش خشونت شد. حملات پهمادی بر جوامع غیرنظامی در افغانستان و پاکستان نه‌تنها نقض حاکمیت ملی بود، بلکه باعث شد جوانان بیشتری به طالبان افغانستان و تحریک طالبان پاکستان (TTP) بپیوندند.
چندین تلاش طالبان برای مذاکره با امریکا تا ۲۰۲۱ بی‌نتیجه ماند؛ زمانی که واشنگتن، خسته از اشغال و جنگ ۲۰ ساله، تصمیم به خروج گرفت و عملاً شکست را پذیرفت.
این‌که یک جنبش را به‌سادگی «تروریستی» بنامیم و از یافتن راهی برای مصالحه خودداری کنیم، رویکردی است که عواقب بدی دارد. تجربه امریکا نشان می‌دهد که این روش نتیجه مثبتی ندارد.
مقامات پاکستانی، به‌جای تلاش برای کشاندن امریکا به یک جنگ دیگر علیه «تروریزم» – آن‌گونه که رسانه امریکایی Drop Site گزارش داده است – باید از تجربه امریکا درس بگیرند. آن‌ها نمی‌توانند نسبت به گروه‌هایی مانند تحریک طالبان پاکستان و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان بی‌تفاوت باشند؛ این‌ها شهروندان خودشان هستند که شکایات مشخصی دارند.
دولت پاکستان باید به خواسته‌های این گروه‌ها گوش دهد و راهی برای مذاکره با آن‌ها پیدا کند. دولت باید رنج و مشقت غیرنظامیان را در مناطقی که ارتش آزادی‌بخش بلوچستان (BLA) و تحریک طالبان پاکستان (TTP) فعالیت دارند، درک کند. همچنین، باید به نقض حاکمیت افغانستان پایان دهد و حکومت طالبان را به بهانه «جنگ علیه تروریزم» به‌خاطر ناکامی‌های امنیتی‌اش مقصر نداند.
اگر ارتش پاکستان از تاریخ اخیر درس نگیرد و مسیر امریکا را دنبال کند، به احتمال زیاد سرنوشتی مشابه را تجربه خواهد کرد.
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: عبیدالله بهیر
منبع: الجزیره – Aljazeera