مناطق قبایلی پاکستان؛ «خطرناک‌ترین مکان» روی زمین
خبرگزاری دید: این منطقه قبایلی که مساحتی حدود ۱۰ هزار مایل مربع را پوشش می‌دهد (کمتر از ۵ درصد از مساحت کل پاکستان) و بیش از پنج میلیون نفر جمعیت دارد، مدت طولانی نماد تروریزم، سرکوب و بی‌توجهی دولت بوده است.
سرزمین‌های کوهستانی در شمال غرب پاکستان از دیرباز به‌عنوان مناطق بی‌قانون و مرکز فعالیت‌های تندروانه شناخته می‌شدند. باراک اوباما، رییس‌جمهور پیشین امریکا، این منطقه را «خطرناک‌ترین مکان در جهان» نامیده بود.
دولت پاکستان، که به‌دلیل حضور گروه‌های وابسته به القاعده و طالبان تحت فشار جهان قرار داشت، در سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت نظام حاکمیتی قدیمی این منطقه نیمه‌خودمختار را تغییر دهد.
در این راستا، مناطق قبایلی که پیش از آن تحت عنوان «مناطق قبایلی اداره‌شونده فدرال» شناخته می‌شدند، با چارچوب سیاسی و حقوقی اصلی این کشور ادغام شدند. دولت وعده داد که این اقدام باعث توسعه اقتصادی و کاهش خشونت خواهد شد.
امروز، بسیاری ساکنان این منطقه، این تلاش را ناکام می‌دانند.
حملات تروریستی در پاکستان به‌شدت افزایش یافته است؛ طوری که سال گذشته بیش از هزار نفر در سراسر این کشور کشته شدند. این رقم در ۲۰۱۹ فقط ۲۵۰ نفر بود.
طبق گزارش موسسه اقتصاد و صلح، یک اندیشکده بین‌المللی، پاکستان اکنون یکی از کشورهایی است که بیشترین آسیب را از تروریزم متحمل می‌شود.
مشکلات این منطقه به قوانین سخت‌گیرانه‌ای برمی‌گردد که در دوره استعمار انگلیس بیش از یک قرن در اینجا اجرا می‌شد. این قوانین برای کنترل جمعیت طراحی شده بودند، نه برای خدمت به آن‌ها. موقعیت مبهم قانونی این مناطق و نزدیکی آن‌ها به افغانستان نیز سبب شد که به‌عنوان ابزاری در بازی‌های جیوپولیتیکی مورد استفاده قرار گیرند.
ادغام این منطقه کمتر توسعه‌یافته در یکی از ایالت‌های مجاور، هنوز هم مشکلات عمیق آن را حل نکرده است. کارشناسان می‌گویند که اوضاع رو‌به‌وخامت امنیتی، چالش بزرگی برای کشوری است که ۲۵۰ میلیون نفر جمعیت دارد و درگیر بحران‌های اقتصادی و سیاسی است.
بزرگان قبایل و احزاب اسلام‌گرا اکنون تا جایی پیش رفته‌اند که خواهان لغو این ادغام هستند. این امر دقیقاً همان هدف اصلی یکی از بزرگ‌ترین گروه در منطقه، یعنی طالبان پاکستانی (T.T.P) است که حملات گسترده‌ای را علیه نیروهای امنیتی پاکستان انجام داده است. هدف این گروه، سرنگونی دولت و تاسیس خلافت اسلامی است.
این منطقه قبایلی که مساحتی حدود ۱۰ هزار مایل مربع را پوشش می‌دهد (کمتر از ۵ درصد از مساحت کل پاکستان) و بیش از پنج میلیون نفر جمعیت دارد، مدت طولانی نماد تروریزم، سرکوب و بی‌توجهی دولت بوده است.
در ۱۹۰۱، انگلیسی‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای سرکوب مقاومت و ایجاد یک سپر دفاعی در برابر نفوذ روسیه در این منطقه وضع کردند. پاکستان پس از استقلال در ۱۹۴۷، این قوانین را به ارث برد.
پس از یک عملیات گسترده نظامی، ارتش پاکستان در ۲۰۱۸ اعلام کرد که طالبان پاکستانی را شکست داده است. در همان سال، پارلمان پاکستان قوانین دوران استعمار را لغو کرد و این منطقه را با ایالت خیبر پختونخوا ادغام کرد.
در منطقه کرم، که در ۵۰ مایلی جنوب شرق کابل قرار دارد، خشونت‌های فرقه‌ای ناشی از اختلافات ارضی، سال گذشته باعث مرگ بیش از ۲۳۰ نفر شد. بستن جاده‌ها توسط قبایل درگیر، ساکنان را در چرخه‌ای از خشونت گرفتار کرده است.
در شمال، در منطقه باجور، تعداد ۳۴ حمله در ۲۰۲۴ ثبت شد که بیشتر توسط داعش خراسان (ISIS-K) انجام شده است. این شاخه محلی گروه داعش، تهدیدی برای امنیت جهانی به‌شمار می‌رود.
در سایر مناطق، طالبان پاکستانی و گروه‌های هم‌پیمان محلی کنترل را در دست دارند و از تاجران اخاذی می‌کنند.
در حالی که برخی گروه‌ها در مناطق قبایلی خواهان لغو این ادغام هستند، اما تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که چنین اقدامی ممکن است عملاً این منطقه را به دست گروه‌های مسلح بسپارد.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: ضیاءالرحمن
منبع: نیویارک تایمز – NYT