چگونه ممنوعیت آموزش دختران، مانع توسعه افغانستان می‌شود
با گذشت چهار سال از ممنوعیت آموزش دوره متوسطه و لیسه دختران، رؤیاهای میلیون‌ها نفر در سراسر افغانستان، همچنان در حالت تعلیق است. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر این سیاست ادامه پیدا کند، می‌تواند پیامدهای جدی برای صحت زنان و توسعه ملی در پی داشته باشد.
به‌گفته صندوق کودکان سازمان ملل متحد ( یونیسف) این ممنوعیت که در ماه سپتمبر ۲۰۲۱ دوباره اعمال شد، تا ۲۰۲۵، ۲.۲ میلیون دختر افغان را از آموزش متوسطه محروم کرده است. اگر این ممنوعیت تا ۲۰۳۰ ادامه یابد، این رقم ممکن است به بیش از ۴ میلیون برسد.
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف، در بیانیه‌ای هشدار داد: «پیامدهای این ممنوعیت برای این دختران و برای افغانستان، فاجعه‌بار است.» او افزود که این ممنوعیت «بر نظام صحت، اقتصاد و آینده کشور تأثیر منفی دارد.»
این ممنوعیت از سخت‌ترین اقداماتی است که طالبان از زمان بازگشت به‌قدرت در ماه آگست ۲۰۲۱ اعمال کرده‌اند. آن‌ها رفتن دختران به مکتب بالاتر از صنف ششم و همچنین دانشگاه‌ها را ممنوع کرده‌اند. افغانستان تنها کشور در جهان است که چنین ممنوعیتی را اجرا می‌کند.
طالبان ادعا می‌کنند که این سیاست مطابق با تفسیر آن‌ها از شریعت اسلامی است؛ مشابه اقداماتی که در دوران نخست حاکمیت‌شان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ نیز به اجرا گذاشته بودند.
پیامدهای این ممنوعیت، فراتر از محروم‌سازی فوری دختران از آموزش است و تأثیرات آن ممکن است دهه‌ها در سراسر جامعه افغانستان احساس شود؛ مگر این‌که این سیاست تغییر کند.
کارشناسان می‌گویند که این امر «پیامدهای مخرب چندنسلی خواهد داشت» و خطر «فرار مغزها، رکود اقتصادی و افزایش فقر» را در پی دارد.
طبق گزارش یونیسف، از لحاظ اقتصادی، افغانستان به‌دلیل حذف دختران از آموزش متوسطه، سالانه حدود ۲.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی‌اش را از دست می‌دهد.
به گفته کارشناسان، زنان تحصیلکرده برای پیشرفت یک ملت حیاتی هستند و در بخش صحت، حکومت‌داری و پایداری جوامع نقش دارند.
افغانستان در حال حاضر یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران در جهان را دارد، با حداقل ۶۰۰ مرگ در هر ۱۰۰ هزار ولادت که تقریباً سه برابر میانگین جهانی است.
الزام طالبان برای حضور قَیِّم مرد با زنان هنگام مراجعه به مراکز صحی، جان زنان در هنگام زایمان را بیشتر به‌خطر می‌اندازد. نهاد زنان سازمان ملل پیش‌بینی کرده که تا ۲۰۲۶، ممنوعیت آموزش ممکن است میزان زایمان زودهنگام را تا ۴۵ درصد و خطر مرگ مادران را تا ۵۰ درصد افزایش دهد.
با توجه به این‌که تقریباً ۲۸ درصد دختران افغانستان پیش از رسیدن به سن ۱۸ سالگی ازدواج می‌کنند، یونیسف هشدار می‌دهد که ممنوعیت آموزش، خطر ازدواج کودکان را تشدید کرده، سلامت و توانمندی دختران را تهدید می‌کند.
فراتر از آسیب‌های جسمی، تأثیرات روانی این امر نیز جدی است. این ممنوعیت «ناامیدی، افسردگی، یأس، و گرایش به خودکشی» را در میان دختران و زنان افغان افزایش می‌دهد.
این سیاست همچنین جایگاه افغانستان را در سطح جهانی به خطر می‌اندازد.
حسینه صافی، وزیر پیشین امور زنان افغانستان، گفت که ممنوعیت آموزش دختران «افغانستان و زنان افغان را بیشتر منزوی خواهد ساخت» و «نابرابری و بی‌ثباتی را در تمامی سطوح، از جوامع محلی گرفته تا سیاست‌گذاری، عمیق‌تر می‌سازد.»
او گفت: «وقتی یک مرد را آموزش می‌دهید، یک فرد را آموزش داده‌اید، اما وقتی یک زن را آموزش می‌دهید، یک خانواده را آموزش داده‌اید. نخستین مکتب یک کودک، مادر او است.»
به گفته وی، با وجود این چالش‌ها، خانواده‌ها در تلاش‌اند تا راه‌های جایگزین را برای آموزش دختران خود بیابند. برخی به مکتب‌های غیرقانونی و مخفیانه روی آورده‌اند
تلخیص و ترجمه: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
منبع: عرب نیوز – Arab News