خبرگزاری دید: در مورد افغانستان و پاکستان، با این‌که آمار نسبتاً پایین است، اما این پرسش را مطرح می‌کند: چرا این ویروس وحشی هنوز در این دو کشور باقی مانده است در حالی که از باقی جهان در ۲۰۲۰ ریشه‌کن شده است؟
جهان تا این لحظه بسیار به ریشه‌کنی فلج اطفال نزدیک شده است. اما در ۲۰۲۵، نشانه‌هایی دیده می‌شود که این ویروس هنوز هم آماده نیست مانند آبله به تاریخ بپیوندد — تنها بیماری که تاکنون به‌طور کامل توسط انسان ریشه‌کن شده است.
دو کشور شاهد افزایش موارد ابتلا به ویروس وحشی فلج اطفال هستند، ویروسی که می‌تواند باعث فلج و حتی مرگ شود، به‌ویژه در نوزادان و کودکان خردسال. کاهش قراردادهای USAID (آژانس توسعه بین‌المللی امریکا) که از واکسیناسیون فلج اطفال حمایت می‌کنند، نگرانی‌ها را در مورد احتمال بروز دوباره این بیماری در سایر کشورها نیز افزایش داده است.
با وجود کمپین‌های واکسیناسیون درون‌کشوری و کمک‌های جهانی، پاکستان و افغانستان تاکنون نتوانسته‌اند انتقال این بیماری را متوقف کنند. در ۲۰۲۴، تعداد موارد در پاکستان به ۷۴ مورد افزایش یافت، در حالی که در افغانستان ۲۴ مورد ثبت شد. تا کنون در سال جاری، پاکستان ۶ مورد و افغانستان ۱ مورد گزارش کرده‌اند. این موارد جدید با اختلال در کمپین‌های مداوم واکسیناسیون مرتبط هستند.
مقامات بهداشت جهانی می‌گویند نگرانی واقعی وجود دارد که این ارقام افزایش یابند و فلج اطفال در سایر کشورها نیز بار دیگر ظهور کند، به‌ویژه با توجه به کاهش کمک‌های (USAID). میزان آسیب بالقوه در مجموعه‌ای از یادداشت‌هایی که توسط نیکولاس انریچ، معاون موقت اداره بهداشت جهانی USAID تهیه شده و به‌دست رسانه‌ها رسیده، پتانسیل آسیب را برآورد کرده است. انریچ پیش‌بینی کرده که اگر توقف کمک‌های امریکا ادامه یابد، سالانه ۲۰۰ هزار مورد فلج ناشی از فلج اطفال و صدها میلیون مورد عفونت کلی جدید رخ خواهد داد.
تدروس آدهانوم قبریسوس، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت اواسط ماه مارچ گفت: “کاهش ناگهانی بودجه امریکا همچنین تلاش‌ها برای ریشه‌کنی فلج اطفال را تحت تأثیر قرار داده است.”
در مورد افغانستان و پاکستان، با این‌که آمار نسبتاً پایین است، اما این پرسش را مطرح می‌کند: چرا این ویروس وحشی هنوز در این دو کشور باقی مانده است در حالی که از باقی جهان در ۲۰۲۰ ریشه‌کن شده است؟ (سایر کشورها مواردی از فلج اطفال مشتق‌شده از واکسن داشته‌اند، که زمانی رخ می‌دهد که ویروس ضعیف‌شده در واکسن خوراکی جهش یافته و دوباره توانایی ایجاد فلج را به دست می‌آورد).
افزایش فلج اطفال با وجود برنامه نظارتی گسترده پاکستان و کمپین‌های مکرر واکسیناسیون خانه به خانه، نقاط ضعف برنامه فلج اطفال این کشور را برجسته کرده است. پاکستان در حفظ نرخ بالای ایمن‌سازی مورد نیاز و مقابله با خستگی از واکسن دچار مشکل شده است.
برای محافظت کامل در برابر فلج اطفال، کارشناسان بهداشت توصیه می‌کنند که کودکان در پاکستان دو دوز واکسن تزریقی و دست‌کم سه دوز واکسن خوراکی دریافت کنند — برنامه‌ای تهاجمی برای قطع زنجیره انتقال.
در آگست ۲۰۲۴، طالبان اعلام کرد که کمپین‌های واکسیناسیون خانه به خانه را در سراسر کشور به‌طور موقت متوقف می‌کند. دلیل رسمی ارایه نشد؛ اما کارگران بهداشت که با اوضاع آشنا هستند گفتند که این ممنوعیت ناشی از سوءظن به کمک‌های غربی و محدودیت‌هایی است که طالبان برای کارکنان زن، که بدون محرم اجازه سفر ندارند، اعمال کرده است.
اگرچه تعداد موارد فلج اطفال در افغانستان به‌طور قابل توجهی کم‌تر از پاکستان است، اما افزایش آن در ۲۰۲۴ “بسیار بالا” توصیف شده — ۲۴ مورد در مقابل تنها ۶ مورد در سال قبل.
گروه‌های مختلف طالبان در افغانستان مدت‌ها به برنامه‌های واکسیناسیون خانه به خانه که با کمک غرب انجام می‌شد، مشکوک بودند و آن را به جاسوسی از جوامع متهم می‌کردند.
در نتیجه، طی سال‌های جنگ با نیروهای امریکایی در افغانستان، طالبان اجازه اجرای کمپین‌های واکسیناسیون را در مناطق تحت کنترل خود نمی‌داد. اما پس از آن‌که طالبان در ۲۰۲۱ کنترل افغانستان را به‌دست گرفت، کارکنان بهداشت امیدوار بودند که سرانجام بتوانند به بخش‌های غیرقابل دسترس قبلی این کشور نیز دسترسی پیدا کنند.
اما در عوض، طالبان ممنوعیت واکسیناسیون خانه به خانه را در سراسر کشور گسترش داد. به جای آن، به کارکنان گفته شد که کمپین‌های واکسیناسیون را در مساجد برگزار کنند، جایی که از خانواده‌ها انتظار می‌رود کودکان‌شان را برای دریافت دوز واکسین بیاورند.
مقام بهداشتی می‌گوید: «این وضعیت باعث می‌شود بسیاری کودکان واکسینه نشوند، چرا که بیشتر خانواده‌ها از وجود این کمپین‌ها اطلاعی ندارند یا برای واکسیناسیون اقدامی نمی‌کنند.»
او می‌افزاید: «برای این‌که واکسین‌ها موثر واقع شوند، باید دست‌کم ۹۵ درصد از کودکان زیر ۵ سال در هر کمپین تحت پوشش قرار بگیرند.»
تلخیص و ترجمه: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
منبع: ان‌پی‌آر