خبرگزاری دید: علاوه بر خطر بالقوه شعلهور شدن دوباره تنشهای هند و پاکستان، روابط پاکستان با افغانستان پرتنش است. احتمال انجام حملات تروریستی توسط گروههای نیابتی فرامرزی در داخل پاکستان، تهدید بزرگی است.
اگرچه جامعه بینالمللی درگیر جنگهای جاری در اوکراین و بحران طولانی ناشی از تجاوزات اسرائیل در خاورمیانه است، اما اوضاع در مناطق دورتر در منطقه جنوب آسیا نیز همچنان متشنج است.
علاوه بر خطر بالقوه شعلهور شدن دوباره تنشهای هند و پاکستان، روابط پاکستان با افغانستان پرتنش است. احتمال انجام حملات تروریستی توسط گروههای نیابتی فرامرزی در داخل پاکستان، تهدید بزرگی است. علاوه بر تلاش برای تأمین امنیت مرز طولانی و نفوذپذیر افغانستان و پاکستان، از سال ۲۰۲۳ حدود ۸۰۰ هزار افغانستانی که بهدنبال پناهندگی در پاکستان بودند، اخراج شدهاند.
آخرین گزارش سازمان ملل در مورد افغانستان، وضعیت آشفته همسایه شمال غربی ما را توصیف میکند. این گزارش نشان میدهد که چگونه وضعیت امنیتی در افغانستان بهرغم پایان درگیری نظامی بزرگ بین نیروهای ناتو به رهبری ایالات متحده و طالبان، تثبیت نشده است.
داعش خراسان همچنان به مقابله با سلطه حکومت طالبان ادامه میدهد. [حکومت سرپرست بارها اعلام کرده است که امنیت در افغانستان تامین شده و خطر داعش بزرگنمایی میشود.]
داعش خراسان علاوه بر حمله به «اهداف نرم» مانند اقلیتهای مذهبی، به حملات گستردهاش، به عنوان مثال، در اوایل امسال به وزارت شهرسازی و مسکن ادامه میدهد. سایر گروههای مخالف مانند جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود و جبهه آزادی افغانستان، متشکل از مقامات سابق دولتی و نظامی، هنوز فعال هستند. با این حال، نه داعش خراسان و نه این گروههای مخالف دیگر توانایی تهدید حاکمیت طالبان بر این کشور جنگزده را ندارند.
ارزیابی سازمان ملل متحد که در بالا ذکر شد، همچنین اشاره میکند که چگونه سال تحصیلی جدید که در بهار آغاز شد، دوباره دختران و زنان را از رفتن به مکاتب متوسطه یا ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر منع کرده است.
نیازهای بشردوستانه در این کشور نیز همچنان وخیم است. با این حال، طرح واکنش بشردوستانه خود سازمان ملل متحد برای سال جاری که قصد حمایت از نزدیک به ۱۷ میلیون افغانستانی را داشت، به سختی توانست بیش از ۱۵ درصد از بودجه پیشنهادی ۲.۴۲ میلیارد دالری خود را تأمین کند.
بودجه بینالمللی، که تقریباً نیمی از جمعیت افغانستان همچنان به آن وابسته هستند، در حال کاهش بوده است و بعید به نظر میرسد که در شرایط فعلی دوباره افزایش یابد. کاهش جهانی کمکهای ایالات متحده، تلاشهای وابسته به سازمان ملل، مانند برنامه جهانی غذا و همچنین کار بسیاری از سازمانهای غیرانتفاعی بزرگ مانند صلیب سرخ بینالمللی را بهشدت تضعیف کرده است. سایر کشورهای ثروتمند غربی تعهداتشان را برای جبران از دست دادن کمکهای امریکا افزایش نمیدهند.
در مقابل، نفوذ چین در افغانستان افزایش یافته است. چین در حال حاضر در تلاش است تا برای از سرگیری روابط دوجانبه بین اسلامآباد و کابل که تقریباً چهار سال به حالت تعلیق درآمده بود، میانجیگری کند. در اوایل این ماه، پاکستان اعلام کرد که کاردار این کشور مستقر در کابل به رتبه سفیر ارتقا مییابد و کابل نیز با اعلام اینکه نماینده خود را در اسلامآباد به همین رتبه ارتقا میدهد، از این اقدام استقبال کرد.
فقط تعداد انگشتشماری از کشورها – از جمله چین و روسیه – از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، هنوز با میزبانی از سفیران منصوب شده آنها موافقت نکردهاند. با این حال، هیچ یک از این کشورها، از جمله پاکستان، هنوز رسماً حکومت طالبان را به رسمیت نشناختهاند.
طالبان اکنون نزدیک به چهار سال است که در قدرت هستند، بنابراین زمان کافی برای گذار از یک جنبش شورشی به یک دولت کارآمدتر داشتهاند. در ابتدا موضع تند و مشت آهنین آنها انگیزهای برای ترس از دست دادن حمایت عناصر تندرو که ممکن است به گروههای افراطیتری مانند داعش خراسان پیوسته باشند، توضیح داده شد. با این حال، حکومت طالبان اکنون هیچ بهانهای ندارد. آنها باید رویکرد کوتهبینانه خود را گسترش دهد و به جای سرکوب مداوم و از طریق نمایندگی از تمام اقشار برای ارایه حکومتداری مسوولانه، تلاش واقعی انجام دهد. در غیر این صورت، افغانستان همچنان یک کشور منفور و منزوی باقی خواهد ماند.
مترجم: سید طاهر مجاب ـ خبرگزاری دید
منبع: اکسپرس تریبون – Express Tribune