چهار سال پیش همزمان با نزدیک شدن پایان مأموریت ۲۰ ساله امریکا در افغانستان، شهر کابل به دست طالبان افتاد. فردای آن روز، ۱۶ آگست ۲۰۲۱، فراموشنشدنیترین تصاویر از خیانت ایالات متحده امریکا به غیرنظامیان و متحدان افغانستانیاش ثبت شد؛ زمانی که دوربینها نشان دادند افغانستانیهای ناامید به بدنه هواپیماهای نظامی امریکا که در حال بلند شدن بودند چنگ میزنند و دستکم دو افغانستانی در این تلاش سقوط کردند و جان باختند.
در دو هفته آشفته پس از آن، دهها هزار افغانستانی از میدانهوایی کابل تخلیه شدند؛ جایی که ۱۳ سرباز امریکایی و حدود ۱۷۰ افغانستانی در نتیجه حمله انتحاری در بیرون دروازهای به نام «اَبی گِیت» کشته شدند، اما اکثریت متحدان افغانستانی امریکا، بهشمول مترجمان و خانوادههایشان، جا ماندند.
این خیانت که در دولت بایدن رخ داد، همچنان ادامه یافت و در برخی جنبهها در دولت ترامپ تشدید شده است. از زمان سقوط کابل تاکنون، ۱۹۵ هزار افغانستانی در ایالات متحده اسکان داده شدهاند، اما دستکم ۲۵۰ هزار افغانستانی در خارج از این کشور هستند که واجد شرایط اسکان در امریکا میباشند؛ از جمله ۱۶۷ هزار متقاضی «ویزههای ویژه مهاجرتی» (SIV) و خانوادههایشان.
بر اساس برنامه وزارت خارجه امریکا با نام Enduring Welcomeدولت ایالات متحده هزینه جابهجایی افغانستانیها را میپرداخت که شامل تأمین پروازهای تجاری از افغانستان به کشورهایی مانند قطر، آلبانیا و فیلیپین، اما فرمان اجرایی دونالد ترامپ در ۲۰ جنوری که کمکهای خارجی را قطع کرد، تأمین مالی این جابهجاییها را متوقف ساخت.
شان وندایوِر، کهنهسرباز نیروی دریایی و رییس سازمان AfghanEvac گفت: «اکنون که دولت امریکا همه جابهجاییها را انجام نمیدهد، روند آن بهشدت کند شده است. اکثریت افغانستانیها هنوز در افغانستان هستند، اما افغانستانیهایی هم در ۹۰ کشور جهان منتظر آمدن به اینجا میباشند.»
حتی اگر تأمین مالی دوباره برقرار شود، باز هم نیاز به تصویب کانگرس است تا همه متقاضیان واجد شرایط SIV بتوانند به ایالات متحده بیایند. کانگرس فقط به حدود ۴۰ هزار نفر از ۱۶۷ هزار متقاضی و خانوادههایشان ویزا صادر کرده است.
در مورد افغانستانیهایی که پیشتر به ایالات متحده رسیدهاند، دولت ترامپ هزاران نفر را با لغو «وضعیت حفاظت موقت» (TPS) و «پَرول بشردوستانه» در معرض اخراج قرار داده است؛ این افراد کسانی هستند که بدون وضعیت قانونی وارد امریکا شده بودند. بهار امسال، هزاران افغانستانی نامهای از وزارت امنیت داخلی امریکا دریافت کردند که در آن هشدار داده شده بود اگر فوراً داوطلبانه کشور را ترک نکنند، «در معرض پیگرد کیفری، جریمههای مدنی و هرگونه اقدام قانونی دیگر دولت فدرال» قرار خواهند گرفت.
افغانستانیهایی که وضعیت محافظتی خود را بهدلیل سیاستهای دولت ترامپ از دست دادهاند، هنوز میتوانند برای پناهندگی درخواست دهند. وندایوِر گفت: «شنیدهایم برخی از پروندههای پناهندگی رد شدهاند، اما در اکثریت قریب به اتفاق تأیید میشوند. الگوی مشخصی در ردها وجود ندارد، اما فکر میکنم کسانی که از مرز جنوبی وارد شدهاند … در خطر بیشتری نسبت به دیگران هستند.»
یک مقام وزارت امنیت داخلی امریکا گفت که از آغاز دولت جدید ترامپ، ۱,۸۴۱ تبعه افغانستان پناهندگی دریافت کردهاند، اما آماری از تعداد پروندههای رد شده ارایه نکرد.
ترجمه و تلخیص: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
دیسپچ – Dispatch