خبرگزاری دید: پاکستان و طالبان، که زمانی بر سر منافع امنیتی منطقهای متحد بودند، اکنون دچار اختلاف شدهاند؛ زیرا اسلامآباد ادعا میکند افغانستان به تیتیپی پناه داده است — اتهامی که کابل آن را رد میکند.
پاکستان و افغانستان پس از یک هفته درگیریهای مرگبار در امتداد مرز مشترک، بر سر «آتشبس فوری» توافق کردهاند؛ در حالیکه از زمان بازگشت طالبان به قدرت در ۲۰۲۱، روابط میان این دو همسایه جنوب آسیایی به پایینترین سطح رسیده است.
بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه قطر، دو کشور توافق کردهاند که درگیریها را متوقف کرده و برای «صلح و ثبات پایدار» تلاش کنند. قطر به همراه ترکیه میانجی این گفتگوهای صلح در دوحه بوده است.
چرا پاکستان طالبان را مسئول حملات در خاک خود میداند؟
پاکستان از طالبان میخواهد که گروههای مسلحی مانند تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) و سایر گروههایی که مسئول حملات در خاک پاکستان دانسته میشوند، مهار کند. حملات مسلحانه توسط شورشیان تیتیپی و همچنین ارتش آزادیبخش بلوچستان (BLA) — که در ولایت بلوچستان فعالیت میکند — در سالهای اخیر افزایش یافته است و سال ۲۰۲۵ در مسیر تبدیل شدن به مرگبارترین سال قرار دارد.
ولایتهای خیبر پختونخوا و بلوچستان، که با افغانستان مرز مشترک دارند، بیشترین آسیب را از خشونتها دیدهاند. طبق گزارش مرکز پژوهشها و مطالعات امنیتی (CRSS) مستقر در اسلامآباد، تنها در سهماهه نخست سال جاری بیش از ۲ هزار و ۴۱۴ نفر کشته شدهاند.
پاکستان و طالبان، که زمانی بر سر منافع امنیتی منطقهای متحد بودند، اکنون دچار اختلاف شدهاند؛ زیرا اسلامآباد ادعا میکند افغانستان به تیتیپی پناه داده است — اتهامی که کابل آن را رد میکند.
دو کشور همچنین بر سر مرز بینالمللی، موسوم به خط دیورند، اختلاف دارند. این خط از سوی پاکستان بهرسمیت شناخته شده، اما افغانستان آن را قبول ندارد.
پاکستان از طالبان خواسته است که تضمین دهد این گروهها که در مناطق مرزی پرنفوذ افغانستان فعالیت دارند، اجازهی عملیات آزادانه نخواهند داشت و حملات مرزی متوقف خواهد شد.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز یکشنبه در پستی نوشت که از خاک افغانستان «اجازه داده نخواهد شد علیه هیچ کشور دیگری استفاده شود». او افزود: «این موضع ثابت امارت اسلامی است. ما از هیچ حملهای علیه هیچکس حمایت نمیکنیم و همیشه بر این موضع تأکید کردهایم.»
عبدالله بَحیر، تحلیلگر سیاسی مستقر در کابل، میگوید: بمباران افغانستان و کشتار غیرنظامیان «الگوی نادرستی» است.
او گفت: «مدرکی بیاورید که نشان دهد آنها[پاکستان] در هفته گذشته حتی یک عضو تیتیپی را در افغانستان هدف قرار دادهباشند، در حالیکه بیش از ۵۰ نفر کشته و ۵۵۰ نفر زخمی شدهاند.»
او افزود که تیتیپی یک گروه شورشی محلی در داخل پاکستان است که مدتها پیش از بهقدرت رسیدن طالبان در افغانستان شکل گرفته بود. «آیا انتظار دارید طالبان بیاید و تیتیپی را از پیگیری اهداف سیاسی یا نظامیاش بازدارد؟»
او ادامه داد: «فرض کنیم که تیتیپی از پناهگاههای امن در افغانستان فعالیت میکند؛ باید پرسید، آیا نفوذ بر یک گروه را با کنترل کامل بر آن اشتباه نمیگیرید؟»
خشونتهای منتسب به تیتیپی در اواخر دهه ۲۰۰۰ و اوایل دهه ۲۰۱۰ به اوج خود رسید، اما پس از آنکه اسلامآباد در ۲۰۲۱ وارد مذاکره با این گروه شد و برخی از خواستههایشان — از جمله آزادی اعضای زندانی و توقف عملیات نظامی در مناطق قبیلهای — را پذیرفت، کاهش یافت.
تیتیپی همچنین خواستار لغو ادغام مناطق قبیلهای با ولایت خیبر پختونخوا در ۲۰۱۸ و اجرای سختگیرانهتر برداشت خود از قانون شریعت اسلامی است.
بحیر، تحلیلگر سیاسی، گفت: «در جنگ هیچ برندهای وجود ندارد؛ فقط بازندهها هستند.»
او افزود: «این منطقِ بمباران افغانستان برای وادار کردن به تسلیم، برای ایالات متحده در طول ۲۰ سال اشغال جواب نداد. چرا باید فکر کنیم که حالا جواب خواهد داد؟»
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: الجزیره – Aljazeera