خبرگزاری دید: ترامپ چندین بار سیگنال داده است که چاپلوسی پاکستان تأثیرگذار بوده است. او ادعای پاکستان را مبنی بر اینکه نیروی هوایی پاکستان توانسته است هفت جنگنده هند را در طول جنگ چهار روزه سرنگون کند، تکرار کرده است.
روابط پاکستان و ایالات متحده، که از گذشته رابطهای مبتنی بر معاملات بوده است، زمانی تضعیف شد که اسامه بنلادن در یک مجتمع نظامی در شهر ابوتآباد پاکستان پنهان شده بود. اواخر دوره نخستوزیری عمران خان در ۲۰۲۲، توجه زیادی به این نکته شد که رئیسجمهور بایدن ضرورتی نمیدید حتی با خان یک تماس تلفونی برقرار کند — حتی وقتی طالبان درحال بازپسگیری افغانستان بودند.
اما درگیری تابستان گذشته میان هند و پاکستان، فرصتی برای پاکستان فراهم کرد تا به چاپلوسی رئیس جمهور ترامپ بپردازد. طبق گفته کریستین فیِر، تحلیلگر جئوپولیتیک، پاکستان این کار را با بهرسمیت شناختن تلاشهای ترامپ در میانجیگری برای برقراری آتشبس در این درگیری و نامزد کردن او برای جایزه صلح نوبل انجام داد. او میگوید: «من فکر نمیکنم ترامپ موجودی پیچیده باشد. با ترامپ، چاپلوسی خیلی جواب میدهد. او همیشه خودش را به عنوان صلحساز معرفی میکند. این بخش بزرگی از تصویر او است و هندیها با این بازی همراه نمیشدند.»
پس از آن درگیری، ترامپ چندین بار سیگنال داده است که چاپلوسی پاکستان تأثیرگذار بوده است. او ادعای پاکستان را مبنی بر اینکه نیروی هوایی پاکستان توانسته است هفت جنگنده هند را در طول جنگ چهار روزه سرنگون کند، تکرار کرده است. همچنین، در ماه جون، فیلد مارشال عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش پاکستان، در ضیافت نهار کاخ سفید حضور یافت و تعرفه واردات کالاهای پاکستانی به ۱۹ درصد کاهش یافت، در حالی که تعرفه کالاهای هندی ۵۰ درصد بود.
در پاکستان نیز شایعه شده که این نزدیکی با آمریکا ممکن است بخشی از یک «معامله دوجانبه» باشد. در ۲۶ اپریل ـ چند روز قبل از جنگ پاکستان و هند ـ شورای رمزنگاری پاکستان توافقی با شرکت World Liberty Financial امضا کرد؛ شرکتی که خانواده ترامپ ۶۰ درصد سهام آن را در اختیار دارند. این توافق پس از دیدار هیاتی بهرهبری زکریا ویتکاف ـ پسر استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ برای خاورمیانه ـ با چندین عضو دولت پاکستان در اسلامآباد انجام شد.
امروز، زمزمهها حاکی از آن است که نهاد قدرتمند نظامی پاکستان، به همکاری با ایالات متحده، در حال بررسی عملیاتی برای تغییر رژیم و سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان است. این گمانهزنی پس از مرگبارترین موج جنگ بین دو همسایه جنوب آسیا از زمان بازپسگیری افغانستان توسط طالبان در تابستان ۲۰۲۱ مطرح شده است. در جنگ ۱۰ روزه که با میانجیگری ترکیه و قطر به آتشبس ختم شد، دهها نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند.
اکنون با توجه به اینکه توافق آتشبس شکننده است، تحلیلگران نگران هستند پاکستان ممکن وارد کمپین گستردهای برای سرنگونی حکومت طالبان افغان شود. محور اصلی این فرضیه، نزدیکی فزاینده میان اسلامآباد و واشنگتن و همچنین تمایل رئیسجمهور ترامپ برای کنترل پایگاه هوایی بگرام است.
در ۲۰ سپتامبر، دو روز پس از مطرح کردن مسئله بگرام در یک کنفرانس خبری در لندن، ترامپ در پلتفرم تروت سوشل خود مستقیم طالبان را تهدید کرد: «اگر افغانستان پایگاه هوایی بگرام را به کسانی که آن را ساختند، یعنی ایالات متحده آمریکا، بازنگرداند، اتفاقات بدی رخ خواهد داد!»
تحلیلگران این خواسته صریح رئیسجمهور آمریکا را با تغییر لحن دولت پاکستان نسبت به افغانستان کنار هم گذاشته و نتیجه گرفتهاند که آمریکا و پاکستان ممکن است برنامهای برای سرنگونی طالبان از طریق زور داشته باشند.
فرزانه شیخ، پژوهشگر جنوب آسیا، اشاره میکند که حکومت طالبان اکنون بهطور معمول توسط پاکستان «رژیم» نامیده میشود، «با انواع و اقسام پیشنهادها که نشان میدهد این حکومت از حمایت مردمی برخوردار نیست، فراگیر نیست و نماینده واقعی مردم نیست. همه اینها نشان میدهد که ممکن است در داخل دستگاه امنیتی پاکستان افرادی باشند که فکر میکنند با همه این صحبتها از سوی آمریکا درباره تصرف بگرام، اکنون زمان آن است که فشارها را افزایش دهند.»
اما اگر تاریخ راهنما باشد، پاکستان و آمریکا باید در چنین اقدامی محتاط باشند. از دوران استعمار تا امروز، هر کسی که تلاش کرده در افغانستان مداخله کند، با شکست مواجه شدهاست. ایالات متحده، که بیش از ۲ تریلیون دالر طی ۲۰ سال در این جنگ صرف کرده بود، مجبور شد کمتر از پنج سال پیش با تحقیر کامل از افغانستان خارج شود. پاکستان نیز چنین سرمایهای برای صرف ندارد.
ترجمه و تلخیص: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: حسن علی
منبع: نیشن – The Nation.com