حبرگزاری دید: تصویر کلی وضعیت غزه پس از آتشبس نشان میدهد که توقف نسبی بمبارانها به معنای پایان رنج مردم نیست. محاصره اقتصادی، کمبود غذا و دارو، فروپاشی زیرساختهای درمانی و محدودیتهای شدید بر بازسازی، شرایطی را ایجاد کرده که خود به تنهایی بحران انسانیِ گستردهای محسوب میشود.
با گذشت نزدیک به دو ماه از اعلام آتشبس در غزه، امید اولیه دو میلیون فلسطینی برای بازگشت به حداقلی از زندگی عادی و ورود گسترده کمکهای انسانی کمرنگ شدهاست. اگرچه شدت بمبارانها کاهش یافته، اما واقعیت روزمره در غزه همچنان فاصله زیادی با مفهوم «صلح» دارد؛ محدودیتهای شدید، کمبود گسترده غذا و دارو، و ادامه ناامنی، تصویری مشابه دوران جنگ را بازتولید کرده است. بسیاری این وضعیت را نه خروج از بحران، بلکه گذار به شکلی تازه از فشار سیستماتیک توصیف میکنند.
کمکهای انسانی ناکافی و ساختارمند
طبق گزارشهای سازمان ملل، تنها در ماه نخست آتشبس بیش از صد درخواست برای ورود کمکهای فوری به غزه از سوی اسرائیل رد شده است. برنامه جهانی غذا اعلام کردهاست که یکچهارم خانوادهها روزانه فقط یک وعده غذا دارند و تنوع غذایی تقریباً وجود ندارد.
سخنگوی وزارت بهداشت غزه این وضعیت را «شکل تازهای از نسلکشی» توصیف میکند؛ وضعیتی که در آن اقلام ضروری برای بقا عمداً محدود میشوند. او تأکید دارد که شفاخانهها فقط ۲۵٪ از نیازهای اساسی خود را دریافت میکنند و بسیاری از بخشهای درمانی، بهویژه بخشهای کودکان، چندین برابر ظرفیت فعالیت میکنند.
بحران درمانی و محاصره نظاممند تأمین دارو
داروهای حیاتی برای بیماریهای مزمن همچون قلب، فشار خون و دیابت—برای ۳۵۰ هزار مریض—همچنان از ورود به غزه منع شدهاند. شیرخشک نوزادان نیز تنها در مقدار اندک و از طریق تعداد محدودی از تجار وارد میشود.
همچنین ورود تجهیزات اساسی شفاخانه از جمله دستگاههای تصویربرداری، جنراتورها، انکوباتورها، تجهیزات اتاق عمل و ICU ممنوع یا بهشدت محدود شدهاست. به همین دلیل، نظام سلامت غزه در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد.
به گفته مقامات بهداشتی، کامیونهای مجاز به ورود بیشتر حامل مواد غذایی کمارزش مانند تنقلات، نوشابه و مواد فرآوریشدهاند؛ در حالیکه مواد اولیه حیاتی مانند پروتئینها، غلات، ساختوساز و نهادههای کشاورزی همچنان مسدود هستند.
مهندسی قحطی؛ سیاستی برای کنترل بحران
تحلیلگران محلی و مقامات در غزه این وضعیت را «مهندسی عمدی قحطی» توصیف میکنند. به باور آنان، تصاویری که از عبور معدود کامیونهای کمکها منتشر میشود، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد تا نشانه بهبود واقعی شرایط. از نگاه آنان، اسرائیل آتشبس را نه یک تعهد انسانی بلکه ابزاری سیاسی برای طولانیترکردن بحران میبیند.
روایت مردم: آتشبس بدون احساس پایان جنگ
صدای مردم غزه نشان میدهد که آتشبس عملاً تغییری در زندگی روزمره آنان ایجاد نکرده است. خانوادههایی که در چادرهای پاره یا فضای باز زندگی میکنند، همچنان با فقر، گرسنگی و سرمای زمستان مواجهاند.
نویین الشرفا، مادر پنج فرزند، میگوید هیچیک از امیدهای پس از آتشبس، بازگشت به خانه، باز شدن گذرگاهها و بهبود درمان، محقق نشده است.
عامر السلطان، آواره از اردوگاه جبالیا، میگوید برخی غذاها دوباره یافت میشود، اما قیمتها آنقدر بالاست که برای بسیاری «وجود خارجی» ندارد.
ندا الدحدوح فصل پایان جنگ را زمانی میداند که کودکانش دوباره بتوانند بدون ترس به مدرسه بروند، نه اینکه صبح را با جمعآوری هیزم یا صف طولانی غذا آغاز کنند.
برای بسیاری از ساکنان، تا زمانی که نیروهای اسرائیلی در «منطقه زرد» حضور دارند و انفجارها در شب ادامه دارد، سخن گفتن از پایان جنگ معنایی ندارد.
جمعبندی
تصویر کلی وضعیت غزه پس از آتشبس نشان میدهد که توقف نسبی بمبارانها به معنای پایان رنج مردم نیست. محاصره اقتصادی، کمبود غذا و دارو، فروپاشی زیرساختهای درمانی و محدودیتهای شدید بر بازسازی، شرایطی را ایجاد کرده که خود به تنهایی بحران انسانیِ گستردهای محسوب میشود. از نگاه مردم و مقامات محلی، آنچه جریان دارد نه بازگشت به آرامش، بلکه تداوم فشار ساختاری در قالبی جدید است، فشاری که تهدیدی جدی برای بقا و سلامت عمومی دو میلیون ساکن غزه به شمار میرود.
مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: طارق س. حجاج
منبع: موندویس – Mondoweiss