جنگ تجاری پاکستان و افغانستان، با پایان نامعلوم
خبرگزاری دید: بازرگانان و کارشناسان اقتصادی در دو کشور، این جنگ تجاری را «خودزنی متقابل» میدانند. کشاورزان افغان، از جمله باغداران انار در قندهار، دچار زیان سنگین شده و مجبورند محصولات خود را در بازارهای داخلی با قیمتهای پایین بفروشند. در پاکستان نیز فقر در حال افزایش است و حدود ۲۵ درصد جمعیت زیر خط فقر قرار دارد.
روابط پاکستان و افغانستان پس از درگیریهای مرزی مرگبار به پایینترین سطح خود در دهههای اخیر رسیده و اکنون دو کشور درگیر جنگ تجاریای شدهاند که میلیونها نفر را تحت فشار قرار دادهاست. دولت پاکستان در واکنش به افزایش حملات شورشیان تیتیپی TTP و اتهام پناهگیری آنان در خاک افغانستان، مرزهای تجاری را بسته و عملاً بخش عمدهای از مبادلات اقتصادی را متوقف کردهاست.
این تصمیم ضربه سختی به اقتصاد دو کشور وارد کرده است؛ از یکسو کامیونهای حامل زغالسنگ، سِمنت، انار، پنبه، دارو و کمکهای بشردوستانه ــ به ارزش دو میلیارد دالر تجارت سال گذشته، هفتهها است پشت مرزها متوقف ماندهاند. از سوی دیگر بازارهای افغاننشین در پیشاور، مانند بازار «افغانبرد» با افت شدید مشتری و سرمایهگریزی مواجه شدهاند و بسیاری از تاجران افغان از بیم اخراج یا مشکلات بانکی سرمایههای خود را خارج کردهاند.
در مرز تورخم صدها راننده افغانستان بیش از دو ماه است در شرایط سخت گرفتار ماندهاند. افغانستان نیز با از دست دادن بزرگترین مسیر صادراتیاش، در حالی که بیش از نیمی از جمعیتش به کمکهای انسانی نیاز دارند، تلاش میکند مسیرهای جدیدی از طریق ایران، هند و آسیای مرکزی بیابد. گزارش بانک جهانی نشان میدهد که بخشی از صادرات افغانستان از طریق این مسیرهای جدید افزایش یافته است، اما جایگزینی کامل پاکستان ممکن نیست.
بازرگانان و کارشناسان اقتصادی در دو کشور، این جنگ تجاری را «خودزنی متقابل» میدانند. کشاورزان افغان، از جمله باغداران انار در قندهار، دچار زیان سنگین شده و مجبورند محصولات خود را در بازارهای داخلی با قیمتهای پایین بفروشند. در پاکستان نیز فقر در حال افزایش است و حدود ۲۵ درصد جمعیت زیر خط فقر قرار دارد.
در شرایطی که میانجیگری ترکیه، قطر و عربستان به نتیجه نرسیده، آتشبس شکننده میان دو کشور هر لحظه ممکن است فروبپاشد. طالبان تاجران افغان را به خروج از بازار پاکستان طی سه ماه آینده تشویق کرده، اما بسیاری این دستور را غیرواقعبینانه میدانند. در همین حال روند اخراج گسترده افغانها از پاکستان ادامه دارد و بسیاری از تاجران باسابقه در بیم از دست دادن کسبوکار چند دهساله خود هستند.
بهنظر میرسد تا زمانی که تنشهای امنیتی و بیاعتمادیهای متقابل میان حکومتها حل نشود، جنگ تجاری کنونی نیز پایان نخواهد یافت؛ جنگی که هزینه اصلی آن را مردمی میپردازند که پیوندهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعیشان فراتر از مرزهای سیاسی است.
ترجمه و تلخیص: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسندگان: الیان پِلتیر و ضیاالرحمن
منبع: نیویارک تایمز – NYT