کاروان سیاسی نور بلخ، در راه درست روان است

به بیان دیگر، هر سه مقام از رییس جمهور گرفته تا رییس اجرایی و والی بلخ، به حیث معادله قدرت توافقی هستند. تغییر این معادله به معنای سقوط حکومت وحدت ملی است.

انصافاً باید گفت سخنرانی روز گذشته استاد عطا محمد نور در اجتماع هوادارانشان در بلخ، از هر نقطه نظر هم از لحاظ ادبیات سیاسی و هم از لحاظ محتوا و حرکت در شاهراه بزرگ اجتماعی و سیاسی افغانستان با سخنرانی‌های قبلی شان، تفاوت‌های زیاد داشت.
باور می‌شود که حد اقل ۵ عنصر نو و حیاتی در سخنرانی شان مطرح شد:
۱- به نظر می‌رسد که ایشان مصمم‌تر، جسورانه‌تر، آگاهانه‌تر و پخته‌تر نسبت به گذشته در راستای آرمان‌های مردم در حرکت است، بچه ترسانی‌های روز قبلی سفیر تازه‌کار امریکا در کابل، چندان تاثیری در اراده ایشان نداشته است.
۲- ادبیات دیپلماتیک ایشان با تفاوت از ادبیات غیر دیپلماتیک و تهدیدآمیز سفیر امریکا قابل ستایش است. هم‌چنان ایشان صلاحیت‌های یک سفیر – ولو ابر قدرت و حامی ارگ- را به زبان دیپلماتیک به سفیر متکبر امریکا یادآوری نمودند که باز هم قابل تقدیر است. یادآوری مبانی قانون اساسی و توافقنامه سیاسی حکومت وحدت ملی، صلاحیت‌های رییس جمهور برای سفیر تازه‌کار یک درس خوب سیاسی بود. مهم تر از همه، یادآوری سر نوشت محتوم اشغالگران ابر قدرت قبلی در افغانستان یک درس عبرت‌دهنده تاریخی خواهد بود که سفیر متکبر نباید پای خویش را فراتر از گلیم دیپلماتیک در جامعه پیچیده افغانستان دراز کند.
من باور دارم ترجمان‌های سفارت امریکا توانسته باشند سخنان آرام، دیپلماتیک و هدفمند استاد نور را برای سفیر صاحب تازه‌کار امریکا درست ترجمه کرده باشند. این در حالی بود که شارلاتان‌های ارگ انتظار داشتند با سخنان واکنشی تند استاد عطا علیه سفیر امریکا «آب را خِد کرده و ماهی مراد خود را بگیرند». اما درین بازی هم شکست خوردند.
۳- سخنان استاد عطا از لحاظ وسعت نظر و چشم‌انداز استراتژیک بسیار با اهمیت بود.
این‌بار ایشان یک نقشه راه کوتاه‌مدت و دراز مدت و رویکرد با ارگ ترسیم کردند. یکی از گزینه‌ها« حرکت‌های سبز و نارنجی» است که در جریان مقابله با تقلبات انتخاباتی مطرح شده بود، ولی به دلایل عدم استقامت و جسارت داکتر عبدالله عملی نشد. انتظار می‌رود این حرکت‌ها در شرایط کنونی بحیث ابزارهای نیرومند تاکتیکی، جنبه عملی پیدا نموده و استکبار و تمامیت‌خواهان را وادار به تمکین به منافع کل کشور کند.
۴- سخنرانی استاد نور هم‌چنان از لحاظ مشارکت سیاسی گروه‌ها و احزاب سیاسی همسو در راستای اصلاحات، دمکراسی و انتخابات آینده نیز، اهمیت سیاسی دارد. این در حالی بود که در چند هفته اخیر والی بلخ سر نوشت خود، ولایت بلخ و همه نیروهایی که از سراسر کشور از ایشان حمایت کردند را در گرو چند کرسی بی‌ارزش و معامله جمعیت اسلامی افغانستان با ارگ نموده بودند.
اما حالا استاد نور حرف از داعیه همه‌شمول و نیروهای طرفدار عدالت و توازن قدرت می‌زنند.
۵- شاید مهمترین بخش سخنرانی استاد نور این باشد که برکناری خویش را معادل بر کناری رییس جمهور توافقی و رییس اجراییه توافقی بر اساس توافقنامه سیاسی اعلام نمود. صرف نظر از این‌که ارگ و کاخ سپیدار پابند به توافقنامه سیاسی نیستند، ولی کسی بخواهد و یا نخواهد حکومت وحدت ملی محصول همین توافقنامه است.
به بیان دیگر، هر سه مقام از رییس جمهور گرفته تا رییس اجرایی و والی بلخ، به حیث معادله قدرت توافقی هستند. تغییر این معادله به معنای سقوط حکومت وحدت ملی است.
از این‌رو بحث برکناری و یا استعفای والی توافقی بلخ، مشروط به برکناری و یا استعفای رییس جمهور توافقی و رییس اجرایی توافقی است.
هم‌چنان در گفت‌وگوهای جمعیت اسلامی با ارگ، بحث برکناری و یا استعفای والی بلخ استاد عطا نمی‌تواند شامل آجندا شود.
به باور این قلم، استاد عطا محمد نور حالا ایشان از مرحله شعارهای واکنشی و ادبیات غیر دیپلماتیک عبور کرده است. با کسب حمایت بی‌سابقه مردمی از هر طیف در کشور، از مرز یک والی قدرتمند و مدبر عبور کرده به یک رهبر قدرتمند و رسالتمند در سطح کشور مطرح است. ازاین‌رو از او انتظار شعارهای فراگیر و عملکردهای فراگیر و با مدیریت لازم می‌رود.
عبدالتواب بوستانی – بریتانیا