۳ سالگی توافقنامه دوحه و دوام بحران افغانستان
افغانستان با مشکلات زیادی مواجه است، از به رسمیت شناختن حکومت طا-لبان گرفته تا عمل به وعده‌هایی که در توافقنامه دوحه به جامعه جهانی داده‌اند
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
در سال‌های اخیر، وضعیت افغانستان آشفته بوده و موانع متعددی مانع رشد و توسعه شده است. تقریباً سه سال از توافقنامه دوحه که به تاریخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ امضا شد می‌گذرد، اما هنوز هم ۲۸٫۳ میلیون نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. بیش از ۶ میلیون نفر در یک قدمی قحطی هستند.
ایالات متحده از ورود حدود ۷ میلیارد دالر به بانک‌های افغانستان جلوگیری کرده است و وضعیت مالی این کشور را به نابودی کشانده است. بسیاری آژانس‌ها و سازمان‌های بشردوستانه خدمات خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند که به طور قابل توجهی بر اقتصاد کشور و زندگی ساکنان آن تأثیر گذاشته است. به همین دلیل، کمبود بودجه قابل توجهی وجود دارد که باعث می‌شود حکومت در افغانستان نتواند خدمات ضروری را به مردم ارایه دهد.
طا-لبان با به دست گرفتن قدرت در افغانستان تعهداتی را در زمینه حقوق زنان داده‌اند، اما اقدامات آن‌ها چیز دیگری ثابت شده است. علاوه بر اقدامات محدودکننده، دختران از تحصیل محروم و زنان مجبور به پوشیدن برقع شده‌اند.
رفتار طا-لبان با زنان و عدم اقدام در مورد نگرانی‌های حقوق بشر موجب انتقاد و مداخله جهان شده است. برای مثال، در نتیجه فعالیت‌های مستقیم طا-لبان، ایالات متحده ۷ میلیارد دالر کمک مالی را به افغانستان قطع کرد. هدف از این اقدام رساندن این پیام به طا-لبان است که اگر می‌خواهند کمک بین‌المللی دریافت کنند، باید رفتار خود را اصلاح کنند و به حقوق بشر احترام بگذارند.
افغانستان با مشکلات زیادی مواجه است، از به رسمیت شناختن حکومت طا-لبان گرفته تا عمل به وعده‌هایی که در توافقنامه دوحه به جامعه جهانی داده‌اند. نکته اساسی این است که حکومت در افغانستان با اجماع مردم شکل نگرفته، بلکه با استقرار اعمال مذهبی شکل گرفته است.
از سویی هم، تغییرات اقلیمی در ماه جنوری ۲۰۲۳ وضعیت را بدتر کرده و باعث مرگ ۱۵۸ نفر شده است. بیش از ۷۰ هزار حیوان نیز تلف شده که ضربه دیگر به صنعت کشاورزی است. این امر به ۳۴ ولایت افغانستان آسیب رسانده است که احیای اقتصاد این کشور را به مسیر اصلی دشوارتر می‌کند.
با این همه، به‌رغم برخی مشکلات، توافق بین طا-لبان و ایالات متحده در دوحه تاریخی است و تطبیق کامل آن به نفع افغانستان است.
سه سال پس از امضای توافقنامه دوحه، وضعیت افغانستان تأثیر زیادی بر حکومت و جامعه این کشور گذاشته است. حتی با وجود مشکلاتی که در این توافق وجود دارد، اما اجرای آن برای آینده امن‌تر و افغانستان صلح‌آمیزتر ضروری است. امتناع طا-لبان از پیروی از مفاد توافقنامه دوحه، بحران‌های امنیتی و انسانی را وخیم کرده است. جامعه جهانی باید برای رفع این مشکلات اقدام کند.
رویدادهای اخیر، مانند افزایش حملات تروریستی در پاکستان و سفر هیئتی از دولت آن کشور به افغانستان، اهمیت توافق دوحه را در خنثی کردن چنین حملات و حفظ صلح در منطقه برجسته می‌کند. ساختارهای سیاسی و اداری همه‌شمول برای دوام افغانستان آرام و آباد حیاتی است.
