چرخه منازعهومصالحه؛ نگاهی به بازی راهبردی کابل-اسلامآباد
خبرگزاری دید: اگرچه ممکن است این حملات مستقیم منافع چین را هدف قرار ندهند، اما در نهایت میتوانند امنیت پرسونل و پروژههای چین در منطقه را نیز تهدید کنند.
چین با ابراز نگرانی عمیق از تشدید درگیریهای مرزی میان پاکستان و افغانستان، از دو کشور خواست تا از گسترش تنشها جلوگیری کرده و اختلافات خود را از راه گفتگو حلوفصل کنند. این درگیریها که مرگبارترین از ۲۰۲۱ تاکنون توصیف شدهاند، به گفته کارشناسان هنوز در سطحی «قابلمدیریت» قرار دارند، اما خطر تهدید ثبات منطقه را در پی دارد.
لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین روز دوشنبه در پکن گفت: «چین صمیمانه امیدوار است دو کشور منافع کلان را در نظر گرفته، خونسردی و خویشتنداری نشان دهند و از طریق گفتگو و مشورت، نگرانیهای خود را حل کنند تا از بروز درگیریهای بیشتر جلوگیری شود.»
او تأکید کرد که پکن آماده است «به ایفای نقش سازنده خود در بهبود روابط دوجانبه ادامه دهد» و همچنین از طرفین خواست امنیت کارکنان، پروژهها و نهادهای چین در منطقه را تضمین کنند.
هشدار کارشناسان: خطر گسترش حملات شبهنظامیان
ژو یونگبیائو، استاد دانشکده سیاست و روابط بینالملل دانشگاه «لانجو»، هشدار داد که در صورت تضعیف طالبان افغانستان بهدلیل تشدید درگیری، احتمال دارد این گروه برای حفظ نفوذ خود، از تحریک و حمایت از گروه «تحریک طالبان پاکستان» (TTP) بهره بگیرد؛ گروهی که به انجام حملات تروریستی در پاکستان شهرت دارد.
او گفت: «اگرچه ممکن است این حملات مستقیم منافع چین را هدف قرار ندهند، اما در نهایت میتوانند امنیت پرسونل و پروژههای چین در منطقه را نیز تهدید کنند.»
به گفته ژو، طالبان افغانستان گزینههای استراتژیک محدودی دارد و یکی از ابزارهای موثر آن «پشتیبانی از گروههای نیابتی تروریستی در پاکستان» است که ممکن است در شرایط فشار، دوباره به آن متوسل شود.
تنشهای قابلکنترل اما ریشهدار
یان وی، معاون مؤسسه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه شمالغربی چین در شیآن، نیز نسبت به افزایش خطرات امنیتی در شمالغرب پاکستان هشدار داد، اما گفت تنشهای کنونی میان دو کشور «قابلکنترل» هستند، هرچند بهطور کامل حلشدنی نیستند.
او افزود: «این وضعیت نوعی دینامیکِ کشمکش و سازش را ایجاد میکند که منجر به چرخههای مکرر منازعه و مصالحه میشود. چنین چرخههایی در واقع بخشی از بازی استراتژیک دایمی میان کابل و اسلامآباد است.»
یان تأکید کرد که چین ابزارهای متعددی برای میانجیگری میان پاکستان و افغانستان در اختیار دارد؛ از جمله نشستهای سهجانبه وزرای خارجه و سازوکارهای سازمان همکاری شانگهای که همواره بر مقابله با تروریزم در افغانستان تمرکز داشته است. او همچنین افزود که دهلیز اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) میتواند ابزاری مهم برای افغانستان در مسیر احیای اقتصاد داخلی و جذب سرمایهگذاری چین باشد.
محدودیتها
با این حال، ژو یونگبیائو معتقد است نقش پکن در میانجیگری محدود خواهد بود، زیرا ریشه درگیری میان پاکستان و افغانستان «ساختاری» و حاصل تاریخ طولانی از تنشها و شکایات متقابل است.
او گفت: «این اختلافات شامل مناقشات مرزی، تحریکات سایر کشورها– بهویژه هند و ایالات متحده – و همچنین رشد احساسات ملیگرایانه درون طالبان پس از بازگشت به قدرت است.»
ژو در ادامه افزود: «تأثیر نیروهای خارجی، از جمله چین یا آمریکا، در بهترین حالت موقتی خواهد بود. صلح پایدار در نهایت تنها بهدست خود دو کشور ممکن است.»
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: فن چن
منبع: ساوت چاینا مورنینگپست – SCMP