خبرگزاری دید: پس از مذاکرات طولانی، خوشبینی اولیه از بین رفته و گفتگوها به بنبست رسیدهاند، زیرا اسلامآباد طالبان را به اتخاذ موضعی «غیرمنطقی و جدا از واقعیت» در مسایل کلیدی امنیتی – از جمله همکاری ضدتروریزم – متهم میکند.
پس از یکی از جدیترین درگیریهای نظامی در سالهای اخیر میان پاکستان و طالبان افغان، قطر و ترکیه در ۱۹ اکتوبر آتشبس میان این دو همسایهی اسلامی را میانجیگری کردند و به خشونتی که دهها کشته و صدها زخمی بر جای گذاشته بود، پایان دادند. طبق این توافق، هر دو طرف متعهد شدند که به «آتشبس فوری» پایبند باشند و به تمامیت ارضی یکدیگر احترام بگذارند.
نشست پاکستان و افغانستان در استانبول (۲۵ تا ۳۰ اکتوبر ۲۰۲۵) بر پایه همین پیشرفت بنا شد؛ آتشبس تمدید گردید و دو کشور بر سر ایجاد یک سازوکار نظارتی برای حفظ صلح در امتداد مرز توافق کردند. نشست سطحبالای بعدی برای ۶ نوامبر ۲۰۲۵ در استانبول برنامهریزی شده است تا جزئیات اجرایی توافق نهایی شود.
با این حال، پس از مذاکرات طولانی، خوشبینی اولیه از بین رفته و گفتگوها به بنبست رسیدهاند، زیرا اسلامآباد طالبان را به اتخاذ موضعی «غیرمنطقی و جدا از واقعیت» در مسایل کلیدی امنیتی – از جمله همکاری ضدتروریزم – متهم میکند. نشست بعدی در ۶ نوامبر ۲۰۲۵ در استانبول آزمونی سرنوشتساز خواهد بود تا مشخص شود آیا دو طرف میتوانند این بنبست را بشکنند و روند صلح را احیا کنند یا نه.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، پیش از این هنگام سخنرانی در مراسم امضای توافق صلح تایلند-کامبوج در حاشیه نشست آسهآن در مالزیا، گفت: «ما به طور متوسط هر ماه یک جنگ را حل میکنیم. فقط یکی باقی مانده، البته شنیدهام که پاکستان و افغانستان دوباره شروع کردهاند. اما من آن را هم خیلی زود حل خواهم کرد. من هر دو را میشناسم.»
مسئله برای پاکستان این است که بمباران اهدافی در داخل افغانستان، مشکل را حل نخواهد کرد. چنین اقداماتی فقط برای ارضای افکار عمومی، بهویژه در پنجاب، خوب خواهد بود؛ جایی که احساسات ضدپشتون در حال جوشش است. اما اقدامات نظامی خشن، محدودیتهایش را دارد.
نگاهی به تاریخ نشان میدهد که نه بریتانیاییها، نه شوروی و نه ایالات متحده، هیچکدام نتوانستند افغانستان را تحت کنترل خود درآورند. افزون بر این، در لحظهای که پاکستان دست به حمله بزند، افغانستانیها – حتی آنان که مخالف طالبان هستند – در برابر پاکستان متحد خواهند شد. حتی گزارشهایی وجود دارد که سراجالدین حقانی، وزیر داخله افغانستان، در حال کنار گذاشتهشدن است؛ با این حال، حتی حقانیها نیز بعید است در برابر امیر طالبان، جانب پاکستان را بگیرند.
چین که با افغانستان مرز مشترک دارد، تلاش کرده میانجیگری کند، اما نشست سهجانبه کابل در تابستان امسال، در زمینه مسایل امنیتی به هیچ توافق مشترکی نینجامید. در حال حاضر، بیاعتمادی میان دو کشور بسیار عمیق است.
برای پاکستان، که طالبان را با هدف بهدست آوردن عمق استراتژیک و کنترل منطقه پرورش داده بود، اوضاع آنگونه که برنامهریزی شده بود پیش نرفته است. در حالی که «تحریک طالبان پاکستان» (TTP) همچنان مشکل جدی است، اما پاکستانیها امیدوار بودند که «طالبان نسخه ۲.۰» مسئله خط دیورند را حل کند و همچنین تضمین دهد که هند در توسعه افغانستان نقشی نداشته باشد؛ اما هیچیک از این اهداف تحقق نیافته است.
متأسفانه، باتلاق همچنان پابرجاست و اختلافها آنقدر ریشهدار هستند که بدون اقدامات قاطع – که هیچیک از طرفین تاکنون حاضر به انجام آن نبودهاند – قابل حل نیستند.
این رویارویی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و میتواند پیامدهای بلندمدتی برای دو کشور داشته باشد. رابطه سرپرست-وابسته (یا حامی و دستپرورده) اکنون نتیجهای معکوس بهبار آورده و هیچ پادزهری برای مقابله با آن وجود ندارد.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: جنرال جاگتبیر سینگ
منبع: فرستپست – FirstPost