خبرگزاری دید: منابع ارشد به نیوز۱۸ گفتهاند که پاکستان آخرین پیشنهاد را به طالبان ارائه کردهاست: یا بر اساس شروط پاکستان آشتی کنید، یا با حمایت پاکستان از کارزار تغییر رژیم روبرو شوید. آنها گفتند پاکستان این پیام نهایی را از طریق ترکیه به طالبان منتقل کردهاست.
منابعی به نشریه نیوز-۱۸ گفتهاند که پاکستان، که از نپذیرفتهشدن شروطش توسط طالبان ناامید شدهاست، به این گروه هشدار داده که یا شروط را بپذیرند یا با کارزار تغییر رژیم روبهرو خواهند شد.
پس از بدترین دور از درگیریهای مرزی در ماه گذشته، از زمان سقوط کابل در ۲۰۲۱ تاکنون، پاکستان و طالبان چندین دور گفتوگو با میانجیگری ترکیه و قطر برگزار کردهاند، اما این مذاکرات ظاهراً به بنبست رسیدهاست. پاکستان همواره طالبان را متهم کرده که از رسیدگی به نگرانیهایش خودداری میکند.
منابع ارشد به نیوز۱۸ گفتهاند که پاکستان آخرین پیشنهاد را به طالبان ارائه کردهاست: یا بر اساس شروط پاکستان آشتی کنید، یا با حمایت پاکستان از کارزار تغییر رژیم روبرو شوید. آنها گفتند پاکستان این پیام نهایی را از طریق ترکیه به طالبان منتقل کردهاست.
هشدار پاکستان برای سرنگونی طالبان
در بحبوحهٔ روابط روبهوخامت، منابع گفتهاند که دستگاه اطلاعاتی پاکستان پیشاپیش با چندین چهره برجستهٔ دموکرات و اپوزیسیون افغان؛ از جمله حامد کرزی رئیسجمهور پیشین، اشرف غنی رئیسجمهور پیشین، احمد مسعود رهبر جبهه مقاومت شمال در تبعید، عبدالرشید دوستم جنگسالار شناختهشده، و اعضای جبهه آزادی افغانستان و فرماندهان مرتبط با ائتلاف سابق «شمال» تماس گرفتهاست.
این چرخش سرسامآور در سیاست چند دههای پاکستان است که طی سالها از طالبان حمایت کرده بود، درحالیکه این گروه با همین افراد و ائتلافهایشان میجنگید. پاکستان فعالانه به بازگشت طالبان بهقدرت کمک کرد و در نبرد با نیروهای شمال نقش داشت.
به گفته منابع، پاکستان به این رهبران فضای سیاسی، حضور امن و دفترهای عملیاتی در خاک خود پیشنهاد کردهاست؛ اقدامی که نشاندهندهٔ آمادگی برای ایجاد بستر سازمانیافته برای اپوزیسیون افغان است.
به گفته منابع، پاکستان همین پیشنهاد را به رهبران زن افغان در تبعید، فعالان و گروههای طرفدار دموکراسی نیز ارائه کردهاست؛ افرادی که همواره خواستار بازگشت به فرایند سیاسی فراگیر، مشروع و شفاف شدهاند، چه از طریق لویه جرگه و چه انتخابات آینده.
گفته میشود که نزدیکی طالبان به هند نیز در تصمیمگیری پاکستان نقش داشتهاست.
شروط پاکستان چیست؟
بهصورت علنی، شروط اصلی پاکستان حول محور تحریک طالبان پاکستان (TTP) و سایر گروههای مسلح ضدپاکستان میچرخد.
منابع میگویند پاکستان میخواهد طالبان موارد زیر را انجام دهد:
- اقدام قاطع علیه تیتیپی
- تحویل دادن عناصر سرسخت و کلیدی تیتیپی
- تضمین عدم تنشزایی در امتداد خط دیورند (مرز مورد مناقشه)
- ایجاد منطقه حایل برای مهار آنچه پاکستان «تروریزم فرامرزی» میخواند
- عادیسازی تجارت و همکاریهای دوجانبه
آیا پاکستان میتواند طالبان را سرنگون کند؟
به نظر میرسد پاکستان در حال فشار آوردن بر طالبان در سطح بینالمللی است و همزمان از شکافهای درون طالبان بهرهبرداری میکند. اما با وجود این شکافها، ظاهراً هیچ صدای طرفدار پاکستان یا جنبش حامی پاکستان در داخل طالبان وجود ندارد.
از سال ۲۰۲۱ تاکنون، چندین مرکز قدرت در درون طالبان شکل گرفته که بارها با یکدیگر برخورد داشتهاند.
اول، جناح فوقسختگیر و مستقر در قندهار بهرهبری هبتالله آخوندزاده، رهبر، که قدرت را چنان متمرکز کرده که حتی برخی از ارشدترین چهرههای گروه خارج از شورای کوچک روحانی او — مانند سراجالدین حقانی و ملا عبدالغنی برادر — به حاشیه رانده شدهاند.
دوم، جناح حقانی به رهبری سراجالدین. این گروه که بهطور رسمی «شبکه حقانی» نام دارد، پس از شورای آخوندزاده قدرتمندترین مرکز نفوذ است. شبکه حقانی در شرق افغانستان نفوذ دارد و در پاکستان نیز حضور دارد. سراجالدین مدتها بهعنوان اصلیترین مهرهٔ پاکستان در افغانستان شناخته میشد.
سوم، جناحی که مسوولیت دیپلماسی طالبان از دوحه را برعهده داشت؛ این جناح تحت رهبری ملا عبدالغنی برادر، یکی از بنیانگذاران این گروه است که مذاکرات قطر را هدایت میکرد.
در میان این گروهها، تنشهایی ناشی از رقابتهای قبیلهای، اختلافات قومی، اختلافات سیاسی، و حتی برداشتهای متفاوت از مفهوم افغانستان پدید آمدهاست. برای مثال، جناح برادر خواهان رویکردی عملگرایانهتر، تعامل بیشتر با جامعه جهانی و دولت «فراگیر» است، درحالیکه آخوندزاده سیاستهای فوقمحافظهکارانه مانند ممنوعیت آموزش و فرصتهای حرفهای برای اکثر زنان و دختران را اتخاذ کردهاست.
اوایل امسال، حتی حقانی — که مدتها چهره مورد حمایت پاکستان در افغانستان تلقی میشد — بهصورت علنی به پاکستان انتقاد کرد.
سراجالدین در سخنانی که بهوضوح خطاب به پاکستان بود، گفت: «مردم افغانستان ممکن است مشکلات داخلی داشته باشند، اما در برابر تجاوز خارجی متحد هستند… اگر مشکلات خود را وارد افغانستان کنید و اینجا ایجاد آشوب نمایید، این اشتباه برای شما بسیار گران تمام خواهد شد.»
او هشدار داد که اگر پاکستان به تحریکات ادامه دهد: «نه پاکستان همان پاکستان خواهد ماند و نه افغانستان بزرگ به وعدههایش وفادار خواهد ماند.»
منبع: فرستپست – First Post