خبرگزاری دید: یک نشریه تحلیلی آمریکایی گزارش داده که مسکو با افزایش نفوذ داعش شاخه خراسان در افغانستان نگران سرریز تهدیدات تروریستی به آسیای مرکزی و آسیبپذیری امنیت ملی خود است. مقامهای روسیه در نشستهای بینالمللی اخیر نسبت به ناکافیبودن اقدامات حکومت طالبان هشدار داده و بر ضرورت هماهنگی منطقهای برای مهار این تهدید تأکید کردهاند.
نشریه تحلیلی «یوریشیا ریویو» گزارش داده که روسیه همزمان با افزایش فعالیت داعش شاخه خراسان در افغانستان، نگرانیهای امنیتی خود درباره احتمال گسترش تروریزم در آسیای مرکزی را بهطور جدی مطرح کرده است. به نوشته این رسانه، افغانستان به عنوان چهارراه راهبردی آسیای جنوبی و مرکزی نقش مهمی در محاسبات امنیتی کرملین دارد.
پس از خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۲۱ و بهدنبال تسلط طالبان بر کابل، مسکو تلاش کرده مناسبات خود با حکومت موقت افغانستان را تقویت کند. در همین چارچوب، دیوان عالی روسیه در ۱۷ اپریل ۲۰۲۵ طالبان را پس از بیش از دو دهه از فهرست سازمانهای تروریستی خارج کرد؛ اقدامی که بخشی از راهبرد کرملین برای تعامل مستقیم با طالبان و مقابله با گروههای افراطی تلقی شد.
با وجود این، حمله مرگبار مارچ ۲۰۲۴ به سالن کنسرت «کراکوس» در مسکو که مسوولیت آن را داعش خراسان بر عهده گرفت، بار دیگر نشان داد تهدیدات ناشی از این گروه همچنان جدی است. همان شبکهای که در آگوست ۲۰۲۱ در دروازه «آبی» فرودگاه کابل دست به انفجار خونین زد و دهها کشته برجا گذاشت.
بر اساس این گزارش، روسیه نگران است که گروههای افراطی از مرزهای باز آسیای مرکزی استفاده کرده و بیثباتی را در منطقه گسترش دهند؛ موضوعی که میتواند امنیت ملی روسیه را مستقیماً هدف قرار دهد. واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، در نشست شورای امنیت (۲۰ نوامبر ۲۰۲۵) هشدار داده که «خطر سرریز فعالیتهای تروریستی کاملاً واقعی است» و داعش همچنان از منابع خارجی تأمین مالی شده و جنگجویانی با تجربه نبرد در خاورمیانه در صفوف خود دارد.
با این که حکومت طالبان این نگرانیها را رد کرده و تأکید میکنند اجازه نمیدهند خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده شود، اما به گفته این رسانه، گزارشهای متعدد نشان میدهد آنان در عمل نتوانستهاند تعهدات خود را عملی سازند و حتی از گروههایی مانند تحریک طالبان پاکستان حمایت کردهاند؛ گروهی که حملات متعددی در پاکستان انجام داده است.
سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت روسیه، نیز در نشست اخیر شورای امنیت کشورهای عضو جامعه کشورهای مستقل در مسکو هشدار داده که تهدید ورود جنگجویان افراطی از مسیر افغانستان همچنان پابرجا است و هماهنگی منطقهای برای مقابله با آن ضروری است. آنا اوِستینیِوا، معاون نماینده دائم روسیه در سازمان ملل، نیز گفته است اقدامات ضدتروریزم طالبان «ناکافی» بوده و حضور رو به رشد داعش خراسان پیامدهای جدی برای منطقه دارد.
یوریشیا ریویو در جمعبندی گزارش خود نوشته که هرچند تعامل تاکتیکی مسکو با حکومت طالبان میتواند مزایایی داشته باشد، اما بدون سازوکاری قابل اعتماد برای همکاری ضدتروریزم و هماهنگی پایدار منطقهای، تهدید داعش خراسان بهسرعت در آسیای مرکزی و فراتر از آن گسترش خواهد یافت.
این رسانه تأکید کرده که شرایط کنونی نیازمند یک راهبرد منسجم بینالمللی است؛ راهبردی که ترکیبی از فشار دیپلماتیک، همکاری اطلاعاتی و تقویت امنیت مرزی باشد تا مانع تبدیلشدن افغانستان به سکوی پرتاب شبکههای تروریستی جهانی گردد.
این گزارش در حالی منتشر شده که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در مصاحبهای با یک رسانه هندی در اوایل دسامبر ۲۰۲۵ گفته بود: «طالبان اوضاع افغانستان را تحت کنترل دارد و علیه گروههای تروریستی از جمله داعش اقدام کرده است.» او همچنین تأکید کرده بود که حکومت افغانستان تلاشهای گستردهای برای مبارزه با تروریزم انجام میدهد.