درگیریهای مرزی تاجیکستان-طالبان؛ چرا اهمیت دارد؟ و چرا چین متاثر میشود
خبرگزاری دید: روابط دو کشور تحت تاثیر خصومت ایدیولوژیک و بیاعتمادی قومی است. تاجیکستان از سال ۲۰۲۱ تاکنون حکومت طالبان را بهرسمیت نشناخته است، اما از ۲۰۲۳ گفتوگوی دیپلماتیک محدودی آغاز شدهاست. مهمترین مشکل، امنیت مرز و قاچاق مواد مخدر است.
تنشها در طول مرز تاجیکستان و افغانستان افزایش یافته است. دولت تاجیکستان در ماه جاری از چندین ورود مسلحانه به خاک خود خبر داده و این وضعیت رابطه شکنندهاش با طالبان را تحت فشار قرار دادهاست.
دولت تاجیکستان این حملات را از سوی «تروریستها» میداند و طی درگیریها چندین نفر کشته شدهاند. در میان قربانیان، اتباع چینی فعال در پروژههای منطقهای نیز هستند.
وضعیت مرز تاجیکستان و افغانستان
مرز دو کشور در مناطق کوهستانی و دورافتاده قرار دارد. این ماه، سه نفر از اعضای یک گروه مسلح وارد خاک تاجیکستان شدند و پس از درگیری با نیروهای مرزی، کشته شدند. مأموران همچنین اسلحه و مواد انفجاری ضبط کردند. این حملات سومین مورد در یک ماه اخیر از ولایت بدخشان افغانستان گزارش شدهاست.
تاجیکستان تاکید کرده است که طالبان در تامین امنیت مرزها کوتاهی میکند و خواستار اقدامات موثر برای تضمین امنیت شدهاست.
نقش چین
چین بزرگترین شریک اقتصادی تاجیکستان است و پروژههای گستردهای زیرساختی، معدن و مناطق مرزی دارد. دو حمله اخیر علیه شرکتها و کارکنان چینی انجام شدهاست:
۲۶ نوامبر: حمله پهپادی به یک شرکت خصوصی چینی در منطقه ختلان، کشتهشدن سه شهروند چینی.
۳۰ نوامبر: حمله مسلحانه به کارکنان شرکت دولتی چین، کشتهشدن حداقل دو نفر.
چین از تاجیکستان خواسته است اقدامات لازم برای حفاظت از شهروندان و شرکتهایش را انجام دهد.
عامل حملات
هرچند عاملان به طور رسمی شناسایی نشدهاند، تحلیلگران احتمال میدهند گروه «داعش خراسان» (ISKP) مسوول باشد. هدف این گروه تضعیف اعتبار طالبان به عنوان تامینکننده امنیت در منطقه است.
طالبان ابراز تاسف کرده و وعده همکاری با تاجیکستان داده است. وزارت داخله طالبان تاکید کرده که گروههای تروریستی از افغانستان برای حمله به سایر کشورها استفاده نمیکنند، هرچند سازمان ملل حضور گروههای مسلح از جمله داعش ISKP و جماعت انصارالله را تایید کردهاست.
روابط دو کشور تحت تاثیر خصومت ایدیولوژیک و بیاعتمادی قومی است. تاجیکستان از سال ۲۰۲۱ تاکنون حکومت طالبان را بهرسمیت نشناخته است، اما از ۲۰۲۳ گفتوگوی دیپلماتیک محدودی آغاز شدهاست. مهمترین مشکل، امنیت مرز و قاچاق مواد مخدر است.
ولایت بدخشان افغانستان محل پیچیدهای برای طالبان است و حضور گروههای مسلح و مخالفت با سیاست مبارزه با کشت خشخاش، چالش بزرگی ایجاد کردهاست.
طالبان روابط پیچیدهای با پاکستان و هند دارد. روابط با پاکستان به دلیل اتهامات پناه دادن به طالبان پاکستان تنشآلود است.
در همین حال، طالبان در حال توسعه روابط جدیدی با رقیب اصلی پاکستان، یعنی هند، است و هیاتهایی برای بحثهای تجاری و امنیتی به شهرهای هند سفر کردهاند. دهلی نو پیشتر بخشی از ائتلاف ضد طالبان بود، اما با وخیمشدن روابط پاکستان و طالبان، این رویکرد تغییر کردهاست.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: یاشراج شارما
منبع: الجزیره – Aljazeera