افزایش مدارس دینی از سوی طالبان/افراط گرایی دینی نسل آینده افغانستان را تهدید می کند

خبرگزاری دید: آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، در گزارش سازمان ملل گفته است که هم اکنون بیش از هفت هزار مدرسه دینی در سراسر افغانستان از سوی طالبان اداره می شود. بر اساس گزارشات، در مدارس دینی در کنار اندیشه های افراط گرایانه مذهبی آموزش های نظامی  نیز به شاگردان ارائه می شود و این بدون شک همزیستی دینی و مذهبی را در افغانستان به خطر می اندازد.

براساس گزارشات رسانه ها، طالبان در یک ماه اخیر ساخت بیش از نه مدرسه دینی در سراسر افغانستان از جمله ولایات “بدخشان، پنجشیر، پکتیکا، غزنی و بغلان” را آغاز کرده اند.

سازمان ملل متحد نیز طی گزارشی پیش از این نشان داد رهبری طالبان به صورت فعال جوانان افغانستانی اعم از دختر و پسر را به ثبت نام در مدارس دینی تشویق می کند. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، در این گزارش افزود: هم اکنون بیش از هفت هزار مدرسه دینی در سراسر افغانستان از سوی طالبان اداره می شود و در بازه زمانی نوامبر ۲۰۲۳ تا فبروری ۲۰۲۴ میلادی نزدیک به دو هزار و پانصد نفر که بیشترشان دختر بودند از مدارس دینی طالبان فارغ شدند. در گزارش سازمان ملل، محروم بودن دختران از تحصیل در مکاتب و دانشگاه ها علت اصلی ثبت نام از روی ناچاری آنها در مدارس دینی ذکر شده است. 
به باور کارشناسان امر ساخت مدارس دینی که به دستور رهبری ارشد طالبان انجام می شود در بلند مدت می تواند خطر گسترش افراط گرایی دینی و تندروی مذهبی را به دنبال داشته نسل آینده افغانستان را تهدید کند. افغانستان یک کشور با تنوع قومی و نژادی ست و همزیستی مسالمت آمیز و به دنبال آن صلح پایدار در این کشور مستلزم صلح بین مذاهب است. اقدام طالبان در بسته نگه داشتن مکاتب و دانشگاه ها به روی دختران و زنان افغان و جایگزین کردن مضامین علمی با دروس مذهبی می تواند نسل آینده را بیش از پیش درگیر جنجال ها و نزاع های مذهبی کرده از پیشرفت و تلاش برای ترقی کشور باز دارد.
براساس گزارشات، در مدارس دینی در کنار اندیشه های افراط گرایانه مذهبی آموزش های نظامی  نیز به شاگردان ارائه می شود و این بدون شک همزیستی دینی و مذهبی را در افغانستان به خطر می اندازد: این اقدام همانند این است که به “یک پلنگ درنده یک جفت بال” داده شود.
طالبان که براساس باورهای دینی خود سالهای سال علیه امریکا و غرب که آنها را “کافر” می خواندند، جهاد کردند، سرانجام بار دیگر بر افغانستان مسلط شدند. امارت اسلامی که امروز داعیه حکومت سراسری بر افغانستان را دارد قبل از هرچیز باید به مشکلات اساسی مردم افغانستان توجه کرده برای رفع آنها اقدام نمایند: مردم افغانستان امروز به دلیل مشکلات اقتصادی خرد و کلان درگیر فقر شدید هستند و از گرسنگی رنج می برند. بر اساس حدیثی از بزرگان دین ما که می گوید “وقتی فقر از دروازه داخل شود، ایمان از کلکین(پنجره) خارج می شود” اولویت مهم مردم افغانستان در شرایط کنونی سیر کردن شکم های گرسنه است و این از وظایف اصلی گروه حاکم باید باشد.
 در چنین شرایطی، فرستادن جوانان ذکور و اناث به مدارس دینی و تحمیل دروس دینی بر آنها نه تنها نمی تواند مفید باشد که آنها را نسبت به دین و مذهب بدبین می کند. بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی مردم از طریق اشتغال زایی و توسعه سرمایه گذاری خارجی در شرایط کنونی از خواسته های اصلی مردم افغانستان است و بدون شک انجام این هم بدون مشروعیت ملی و بین المللی امکان پذیر نیست.
پر روشن است که تغییر اجباری اخیر در سیستم معارف و نظام آموزشی افغانستان که به صورت مستقیم از سوی رهبر طالبان حمایت می شود در طولانی مدت سبب نارضایتی عمومی و مشکلات امنیتی بزرگ تر برای گروه حاکم خواهد شد. رهبری طالبان این مدارس دینی را “مدارس جهادی” می خوانند و برای توسعه آنها تمام امکانات مالی و تلاش خود را به کار گرفته اند. بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان(سیگار) در گزارشی در مورد وضعیت تحصیل و آموزش در افغانستان تحت کنترل طالبان اعلام کرد طالبان با سوء استفاده از کمک های مالی که در قالب کمک های انسانی به افغانستان ارسال می شود به گسترش مدارس دینی یا همان مدارس جهادی اقدام کرده اند.
در این راستا سوالی که بیشتر شهروندان کشور از گروه حاکم می پرسد این است که در شرایط کنونی که کفار افغانستان را ترک کرده اند دیگر چه نیازی به تربیت و آموزش این حجم از نیروی جهادی در افغانستان هست. نگرانی دیگر شهروندان تغییر ساختارهای اجتماعی افغانستان در بلند مدت به دلیل گسترش مدارس دینی می باشد. افغانستان کشوری ست که سنی و شیعه اش سالهای سال بدون نزاع مذهبی و به صورت مسالمت آمیز و برادر وار کنار هم زندگی کرده اند و اکنون با گسترش مدارس دینی نسل آینده افغانستان درگیر نزاع مذهبی و افراط گرایی دینی خواهند شد و به دنبال آن افغانستان منشا افراط گرایی و تندروی مذهبی لقب خواهد گرفت.

سلیمان صابر – خبرگزاری دید