افغانستان؛ سردرگمی امریکاییها پس از اشغال!
از زمان تسلط طا-لبان، افغانستان با بحرانهای انسانی و اقتصادی متقاطع و طاقتفرسایی مواجه بوده است که نتیجه چالشهای قبلی (مانند بلایای طبیعی و پایگاه ضعیف اقتصادی افغانستان) و چالشهای جدید (مانند قطع کمکهای توسعه بینالمللی، تحریمهای ایالات متحده علیه طا-لبان و در اختیار داشتن داراییهای بانک مرکزی افغانستان از سوی ایالات متحده) است
بیش از دو سال پس از بازگشت طا-لبان به قدرت در ۲۰۲۱، سیاستگذاران ایالات متحده هنوز هم با واقعیت حکومت استبدادی و پیامدهای منفی این حکومت برای بسیاری از افغانستانیها و منافع سیاسی ایالات متحده دست و پنجه نرم میکنند. در سال ۲۰۲۱، نیروهای امریکایی و بینالمللی پس از نزدیک به دو دهه از افغانستان خارج شدند و طالبان که قبلاً از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بر این کشور حکومت میکردند، دوباره قدرت را در دست گرفتند. ایالات متحده طا-لبان یا هیچ نهاد دیگری را به عنوان دولت افغانستان به رسمیت نمیشناسد و گزارش میدهد که هیچ پرسونل دیپلماتیک یا نظامی ایالات متحده در این کشور حضور ندارد.
حکومت طا-لبان تحت سلطه مقامات حکومت قبلی طا-لبان یا وفاداران دیرینه طا-لبان است. نشانههای اختلاف در صفوف این گروه در امتداد خطوط مختلف گاهی ظاهر شده است، اگرچه طا-لبان سابقه مدیریت موثر اختلافات داخلی را دارند. برخی از افغانستانیها در تظاهراتهای مسالمتآمیز به دنبال دفاع از حقوق خود و ابراز مخالفت با طا-لبان بودهاند، که طا-لبان گاهی با خشونت آنها را متفرق میکنند، اما به نظر نمیرسد که طا-لبان با مخالفت سیاسی موثری روبرو باشند. سایر افغانستانیها ادعا کردهاند که حملات چریکی علیه طا-لبان انجام شده و خواستار کمک بینالمللی شدهاند. گروه منطقهای وابسته به داعش حملاتی را علیه نیروهای طا-لبان، غیرنظامیان افغانستان و اهداف بینالمللی انجام داده است، اما هیچ گروهی از سال ۲۰۲۱ به اینسو تهدیدی جدی علیه تسلط طا-لبان در قدرت به وجود نیاورده است.
اعضای کانگرس بر جنبههای متعدد حکومت تازه طا-لبان و پیامدهای آن به منافع ایالات متحده تمرکز کردهاند:
مبارزه با تروریزم
تسلط طا-لبان تأثیرات متفاوتی بر داعش و القاعده، دشمنان و شرکای تاریخی طا-لبان داشته است. در حالی که هیچ نیروی نظامی ایالات متحده در افغانستان یا کشورهای همسایه مستقر نیست، ایالات متحده رویکرد ضد تروریزم «آنسوی افق» را دنبال میکند.
زنان و دختران
اقدامات طا-لبان به وضعیت زنان و دختران در افغانستان به شدت زیانآور بوده است، که سیاست دیرینه ایالات متحده، با ممنوعیت حضور دختران در مکتب بالاتر از سطح ابتدایی و نقشهای زنان به شدت کاهش یافته است، از جمله تصمیم اپریل ۲۰۲۳ مبنی بر منع زنان از کار کردن برای سازمان ملل متحد در افغانستان.
جابجایی و اسکان مجدد شرکای ایالات متحده
برخی از اعضای کانگرس از نزدیک تلاشهای ایالات متحده را برای جابجایی دهها هزار افغانستانی که برای ایالات متحده کار میکردند و میخواستند این کشور را ترک کنند، دنبال کردهاند.
برخی از اعضا نیز در مورد شرایط وخیم انسانی در افغانستان ابراز نگرانی کردهاند. از زمان تسلط طا-لبان، افغانستان با بحرانهای انسانی و اقتصادی متقاطع و طاقتفرسایی مواجه بوده است که نتیجه چالشهای قبلی (مانند بلایای طبیعی و پایگاه ضعیف اقتصادی افغانستان) و چالشهای جدید (مانند قطع کمکهای توسعه بینالمللی، تحریمهای ایالات متحده علیه طا-لبان و در اختیار داشتن داراییهای بانک مرکزی افغانستان اژ سوی ایالات متحده) است. در پاسخ، ایالات متحده از اگست ۲۰۲۱ بیش از ۲ میلیارد دالر کمک بشردوستانه و توسعهای ارایه کرده است و دولت بایدن مجوزهای عمومی را صادر کرده است که به مبادلات مختلف بشردوستانه و تجاری اجازه میدهد. اداره بایدن همچنین یک «صندوق امانی» مستقر در سویس را برای نگهداری و پرداخت بالقوه برخی از داراییهای بانک مرکزی افغانستان جهت حمایت از اقتصاد افغانستان ایجاد کرد. این صندوق تا نوامبر ۲۰۲۳ هیچ گونه پرداختی انجام نداده است.
نظارت کانگرس بر سیاست ایالات متحده در افغانستان شامل جلسات متعدد استماع، تحقیقات گذشته و جاری و ایجاد کمیسیون جنگ افغانستان بوده است. کانگرس همچنین الزامات گزارشدهی مختلفی را برای نظارت بر پویایی در افغانستان و پیامدهای آن بر سیاست ایالات متحده وضع کرده است. در ادامه، کانگرس ممکن است نیازهای گزارشدهی بیشتر، منابع، یا تلاشهای تحقیقاتی مرتبط با منافع مختلف ایالات متحده را در حین ارزیابی درخواست بودجه دولت بایدن و اقدامات مجوز دفاعی و بررسی درسهای آموخته شده در افغانستان در نظر بگیرد.
گزارشهای آتی کمیسیون جنگ افغانستان که توسط کانگرس ایجاد شده و سایر نهادها ممکن است بینشها و دیدگاههایی را برای قانونگذاران ارایه دهد.
اقدامات کانگرس میتواند تحت تأثیر میراث تاریخی درگیری ایالات متحده با طا-لبان قرار گیرد یا محدود شود.
شاید چالش برانگیزتر این باشد که دولت بایدن و بسیاری در کانگرس اعلام کردهاند که به دنبال بهبود شرایط انسانی و اقتصادی در افغانستان هستند، اما بدون انجام هیچ نوع اقدامی که موضع و موقعیت طا-لبان را تقویت کند یا ممکن است چنین تصور شود. با توجه به بیزاری آشکار طا-لبان از مصالحه در پاسخ به فشارهای بینالمللی و تمایل آشکار آنها برای پذیرش رنج بشردوستانه و اقتصادی قابل توجه در افغانستان به عنوان بهای این موضع تسلیمناپذیر، پیگیری این سیاستها در کنار هم ممکن است پیچیده باشد.