مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: تاکید بر ارتقای ثبات در افغانستان یکی دیگر از موضوعات مهم گفت‌وگو بود. در ماه مارچ گذشته، حمله انتحاری در شمال پاکستان منجر به کشته شدن پنج کارگر چینایی در پروژه برق آبی داسو شد، که ممکن در افغانستان برنامه‌ریزی شده باشد؛ امری که این نگرانی را به‌وجود آورده که بی‌ثباتی در افغانستان می‌تواند به گروه‌های افراطی خشونت‌آمیز اجازه رشد دهد و منطقه را به طور کلی تهدید کند.
هفته گذشته، وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای (SCO) در آستانه، قزاقستان گرد‌هم آمدند.
با توجه به اجلاس برنامه‌ریزی شده سران سازمان همکاری شانگهای در اوایل جولای، این نشست نگاهی مهم به اولویت‌های این سازمان در آینده دارد.
بر بنیاد برخی بیانیه‌های رسمی و اسناد، جلسه وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای تأکید خاصی بر دو موضوع کلیدی داشت: نخست، وزرا بر موضوعات مرتبط با امنیت یا بر “سه نیروی شیطانی” در داخل مرزهای کشورهای عضو این سازمان تمرکز کردند: تروریزم، جدایی‌طلبی و افراط‌گرایی مذهبی.
به نظر می‌رسد این تاکید ناشی از حمله تروریستی به تالار شهر کروکوس در خارج از مسکو باشد که ظاهراً توسط اتباع تاجیکستان انجام شده است.
موضوع مهم دوم برای وزرا، بررسی عضویت بلاروس در سازمان همکاری شانگهای بود. به گفته ژانگ مینگ، دبیرکل سازمان همکاری شانگهای، «تاکید ویژه بر گسترش اعضای این سازمان شد».
با نگاهی به آینده، به نظر می‌رسد اجلاس سران کشورهای سازمان شانگهای که اکنون برای اوایل جولای برنامه‌ریزی شده است، مسایل امنیتی، به‌ویژه چالش‌های ثبات داخلی اعضای این سازمان و تهدیدات تروریستی را برجسته خواهد کرد.
عضویت بلاروس یک توافق تمام شده به نظر می‌رسد.
علاوه بر این تاکید بر ارتقای ثبات در افغانستان یکی دیگر از موضوعات مهم گفت‌وگو بود. در ماه مارچ گذشته، حمله انتحاری در شمال پاکستان منجر به کشته شدن پنج کارگر چینایی در پروژه برق آبی داسو شد، که ممکن در افغانستان برنامه‌ریزی شده باشد؛ امری که این نگرانی را به‌وجود آورده که بی‌ثباتی در افغانستان می‌تواند به گروه‌های افراطی خشونت‌آمیز اجازه رشد دهد و منطقه را به طور کلی تهدید کند.
پاکستان رهبری سازمان همکاری شانگهای را به منظور احیای گروه تماس خود برای افغانستان به عنوان بستری برای همکاری در زمینه مسایل امنیتی و بشردوستانه برعهده داشت. به این معنی که اقدامات حکومت طا-لبان علیه گروه‌های تروریستی در حال حاضر کافی نیست.
اگرچه افغانستان در سازمان همکاری شانگهای وضعیت ناظر را دارد، اما حکومت تحت رهبری طا-لبان عمدتا به دلیل اختلافات میان هند و پاکستان به جلسات سازمان همکاری شانگهای دعوت نشده است.
در جریان نشست وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای، وانگ یی وزیر خارجه چین خواستار گفت‌وگوی بیشتر کشورهای سازمان همکاری شانگهای با افغانستان شد.
سفر وانگ یی به دوشنبه در بحبوحه نگرانی‌های شدید در مورد امنیت تاجیکستان و چالش‌های اقتصادی حاد این کشور قابل توجه بود. در این دیدار، وانگ و امامعلی رحمان، رییس جمهور تاجیکستان، بر تقویت مشارکت استراتژیک شان و گسترش همکاری‌های دوجانبه در زمینه امنیت، تجارت و سایر زمینه‌های توسعه اقتصادی توافق کردند.
بر اساس گزارش وزارت خارجه امریکا، چین بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار خارجی تاجیکستان است و ۹۹.۸ درصد از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را در ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده است.
با این همه، در حال حاضر سه کشور عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای هستند: افغانستان، بلاروس و مغولستان.
به احتمال زیاد بلاروس به زودی به عنوان یکی از اعضای کامل این سازمان پذیرفته شود. به نظر می‌رسد که افغانستان و مغولستان در آینده در ردیف بعدی باشند.
با این وجود، چین ممکن برای پیشبرد منافع خاص خود به سایر نهادهای چین‌محور – مانند مکانیزم چین-آسیای مرکزی، انجمن‌های چین-عربی، بریکس و سایرین- متمرکز شود.
کارشناسان منطقه بر این باورند که چین حمایت مالی‌اش از ساختار منطقه‌ای مبارزه با تروریزم را کاهش داده و از طریق کانال‌های دوجانبه با دولت‌های آسیای مرکزی در زمینه امنیت هماهنگ شده است.
نویسندگان: بیتس گیل و کارلا فریمن
منبع: انستیتوت صلح امریکا – USIP
