فقط فشار جهانی می‌تواند طا-لبان را هم‌ساز سازد
سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
سقوط کابل در اگست ۲۰۲۱، بسیاری از محرک‌ها و پویایی‌ها را تغییر داده است، اما برخی جنبه‌ها در داخل این کشور جنگ‌زده همچنان بدون تغییر است. یک تصور غلط رایج، ایده به رسمیت شناختن جهانی طا-لبان است. با این حال، بر اساس کنوانسیون ۱۹۳۳ مونته‌ویدئو، این کشور است که به رسمیت شناخته می‌شود، نه رژیم. تصمیم‌گیری در مورد تعامل یا عدم تعامل با مقامات حاکم به تک تک کشورها بستگی دارد.
به عنوان مثال، در حالی که دهلی‌نو پاکستان و کوریای شمالی را به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت می‌شناسد، اما میزان تعاملش با دولت‌های آنها نظر به موقعیت جیوپولیتیکی حاکم متفاوت است. با این وجود، در مورد تأیید حکومت طا-لبان، پیچیدگی‌های فراوانی وجود دارد. تبدیل از جمهوری اسلامی افغانستان به امارت اسلامی افغانستان نشان‌دهنده تغییر از دموکراسی به حکومت دینی توتالیتر است که با تغییر پرچم ملی همراه است. در رابطه به طا-لبان، قطر مانند گذشته مشتاق نیست؛ نه عربستان سعودی و نه هم امارات متحده عربی علاقه‌ای به تقویت روابط با طا-لبان ندارد.
گروه ترویکا پلاس، متشکل از روسیه، چین، پاکستان و افغانستان در تعامل با طا-لبان بسیار فعال شده است، در حالی که هند و ایالات متحده هر دو فقط کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان فراهم کردند. چین یک سفیر تمام عیار منصوب کرده است، روسیه و پاکستان یک نماینده ویژه برای افغانستان تعیین کرده است، در حالی که هند در ماموریت دیپلماتیکش در کابل جهت اداره خدمات محدود کنسولی و حمایت‌های بشردوستانه فقط یک تیم فنی دارد. حکومت طا-لبان از پروژه چابهار هند استقبال کرده و پس از استعفای زکیه وردک، خواستار مستقر نمودن یک دیپلمات در این کشور شده است.
به گفته یکی از اقلیت‌های قومی، تماس هزاره‌ها در دولت قبلی در مزارشریف، با وجود فساد، موازین سازمانی را حفظ می‌کرد. با این حال، اکنون حکومت توسط حلقه‌ای از دوستان نزدیک کنترول می‌شود که هیچ قانون، صلاحیت یا رسانه آزاد برای رسیدگی به فساد وجود ندارد. طا-لبان با پس‌زمینه‌های فقیر و ۲۰ سال جنگ، اکنون ذائقه تجمل‌گرایی پیدا کرده‌اند، شاید به این باور که حکومت آنها ممکن زیاد دوام نیاورد. با این وجود، گزارش‌ها حاکی است که وضعیت امنیتی در مکان‌هایی مانند مزارشریف و بامیان بهبود یافته است که منجر به افزایش گردشگران شده است.
در زمان طا-لبان، حدود ۸۰ درصد مردم به سختی می‌توانند مخارج شان را تامین کنند. یک منبع در جلال‌آباد به تازگی گفته که خانواده او مجبور شده‌اند سه بار در فاصله کوتاهی از کابل به محل زندگی‌شان بروند. تورم نسبتاً پایین است، اما درآمد مردم به دلیل کاهش فعالیت‌های تجاری و کمبود فرصت‌های سرمایه‌گذاری به شدت کاهش یافته است. به عنوان مثال، یک دکاندار که قبلاً ۲۰ هزار افغانی در ماه درآمد داشت، اکنون برای بدست آوردن ۵ هزار افغانی مشکل دارد. با این حال، ورود دالر از ایالات متحده برای تثبیت پول افغانی تا حدی ثبات را فراهم کرده است.
تحت حکومت طالبان، افغانستان به مکانی دشوار برای هزاره‌ها، تاجیک‌ها و سایر اقلیت‌های قومی و زبانی تبدیل می‌شود. برتری پشتون‌ها بسیار زیاد است. یکی از دوستان می‌گوید: “اگر در دادگاه پرونده داشته باشید و رقیب شما پشتون باشد، او باید در این پرونده پیروز شود.”
در اوایل، نفوذ اربابان مواد مخدر این کشور به ولایت‌های قندهار و هلمند محدود می‌شد. اکنون، نفوذ آنها در سراسر کشور گسترش یافته است. حاجی بشیر نورزی، که اغلب به عنوان پابلو اسکوبار افغانستان شناخته می‌شود، در توافق‌نامه مبادله زندانیان با ایالات متحده آزاد شد. او اکنون با پروژه‌های معدن چین در این کشور سروکار دارد. یک افغان-امریکایی که در روند تخلیه افغانستانی‌ها به ایالات متحده شرکت داشت، یک هفته پیش به من گفت: “نورزی رفاقت بزرگی با رهبری طا-لبان ایجاد کرده و از دولت قبلی طا-لبان حمایت قابل توجهی می‌کرد.”
آرزوی طا-لبان برای یافتن رسمیت جهانی حکومت‌شان به دلیل عدم تمایل آنها به پایبندی به معیارهای بین‌المللی، به ویژه در حوزه حکومت‌داری و حقوق زنان به بن‌بست خورده است. با تثبیت قدرت در قندهار، سرپیچی طا-لبان از آی‌اس‌آی یا دستورات اسلام‌آباد در مورد مسایلی مانند خط دیورند استقلال آنها را نشان می‌دهد. اکنون، مسئولیت برخورد با طا-لبان و اطمینان از سازگاری آنها با قوانین اساسی حقوق بشر بر عهده رهبران جهان است. پیروزی طا-لبان بر نیروهای قدرتمند غربی، باور آنها را به این‌که افغانستان قبرستان امپراتوری‌ها است، تقویت کرده که نشان‌دهنده بی‌میلی آنها برای سازگاری سریع با نظم جهانی مبتنی بر قوانین است.
ایاننگشا میترا
هندوستان تایمز – Hindustan Times
