پاسخ‌گویی باید اولویت امریکا در رابطه به افغانستان باشد

بدیهی است که دولت مایل نیست افکار عمومی امریکا را در مورد تصمیمات نادرست نظامی و امنیت ملی، مانند تصمیمات اتخاذ شده در افغانستان، آگاه کند

شش ماه از خروج امریکا از افغانستان می‌گذرد. در حالی که مردم امریکا فعلاٌ بر بحران سیاست خارجی دیگر متمرکز شده‌اند، نیاز به پاسخگویی در مورد رویدادهای سال گذشته در افغانستان باید اولویت اصلی این کشور باشد.
خوشبختانه، کمیته روابط خارجی سنا (SFR) به این امر پرداخته است. ماه گذشته، این کمیته گزارشی را در انتقاد از اقدامات دولت فدرال ایالات متحده در افغانستان منتشر کرد. هم از ناکامی‌های دولت بایدن که امکان تسلط سریع طا-لبان بر افغانستان را فراهم کرد و هم از عقب‌نشینی ناموفق که هزاران امریکایی و ده‌ها هزار متحد افغان را جا گذاشت، انتقاد کرد.
به لطف این گزارش، اکنون بدون هیچ تردیدی می‌دانیم که رییس جمهور بایدن و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، سرگرم تغییر افکار عمومی بودند. آن‌ها ادعا می‌کردند تنها «۱۰۰ تا ۲۰۰ امریکایی» یا حتی «زیر ۲۰۰» امریکایی در ماه اگست جا مانده‌اند. پس از آن که دولت فدرال ۱۲۳ هزار نفر، از جمله ۶ هزار شهروند امریکایی را از کابل خارج کرد. از آن زمان، دولت فدرال دست‌کم ۴۷۹ شهروند امریکایی دیگر را تخلیه کرده است. با این حال، هنوز تکمیل نشده است. گزارش کمیته روابط خارجی ادعا می‌کند که بین ۴ هزار تا ۹ هزار شهروند امریکایی در افغانستان جا مانده‌‌اند.
این گزارش به طور مستند می‌گوید که عدم تخلیه این شهروندان به خاطر بی‌کفایتی از طرف دولت فدرال بوده است. به عنوان مثال، مقامات تازه یک روز قبل از سقوط کابل به دست طا-لبان، برنامه خروج را تدوین می‌کردند، به رغم این‌که رییس جمهور بایدن چهار ماه پیش از آن خروج از افغانستان را اعلام کرده بود. همچنین، هماهنگی بین وزارت خارجه و وزارت دفاع ناکام بوده است. وزارت حمل و نقل پنج روز منتظر ماند تا دستوری صادر کند که به خطوط هوایی خارجی اجازه می‌داد تا افراد تخلیه شده را به میدان‌هوایی‌های ایالات متحده تحویل دهند، و هفت روز برای فعال کردن ناوگان هواپیماهای غیرنظامی ذخیره‌ای که می توانست به ارتش ایالات متحده در بحران کمک کند.
گزارش این کمیته همچنین اطلاعات بیشتری در مورد «پیام مخالف» وزارت امور خارجه ارایه می‌دهد. این پیام که توسط پرسونل وزارت امور خارجه که با دیدگاه رسمی و نسبت به وضعیت نظامی در افغانستان مخالف بودند، نوشته شده است. اما چنین به نظر می‌رسد که این یادداشت، رهبری وزارت امور خارجه را به اقدامی وادار نکرده است. وزارت امور خارجه از انتشار این پیام به کانگرس یا بحث در مورد هر اقدامی خودداری کرده است.
یک تصمیم اساسی در کل این ماجرا، رهاسازی زودهنگام پایگاه نیروی هوایی بگرام است که کمیته آن را «یک خطای استراتژیک غیراجباری که بر امنیت هزاران شهروند امریکایی و افغان‌های آسیب‌پذیر تأثیر گذاشت» عنوان کرده است. این اقدام نه تنها باعث تضعیف روحیه متحدان افغان شد، بلکه ایالات متحده را از داشتن یک میدان‌هوایی برای تخلیه محروم کرد و منجر به آزادی هزاران طالب و زندانیان دیگر شد، از جمله انتحاری که ۱۳ سرباز امریکایی را در کابل کشت.
متأسفانه، این گزارش به تسلیحات، تجهیزات و وسایل نقلیه‌ای که ایالات متحده در زمان تخلیه از کابل پشت سر گذاشت، نپرداخته است. بهای آن ممکن است بالغ به ۱۸ میلیارد دالر باشد، از جمله هواپیما، وسایل نقلیه زرهی و سیستم‌های دفاعی پیشرفته.
شاید تعجب‌آور نباشد که بسیاری از درخواست‌های اطلاعاتی ما با مقاومت و موانع بوروکراتیک روبرو شده است. بدیهی است که دولت مایل نیست افکار عمومی امریکا را در مورد تصمیمات نادرست نظامی و امنیت ملی، مانند تصمیمات اتخاذ شده در افغانستان، آگاه کند. ناامیدکننده‌تر از همه این که، نه تنها وزارت دفاع به این درخواست‌ها پاسخی نداده است، بلکه تلاش‌های اخیر برای به‌دست‌آوردن اطلاعات در مورد وضعیت آن‌ها باعث شده که با «صندوق دریافتی پر» مواجه شود.
نیاز به شفافیت و پاسخگویی در مورد یکی از بزرگ‌ترین لکه‌ها‌ به اعتبار امریکا در خارج از مرزهای این کشور همچنان موجب نگرانی است.