مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: حکومت سه ساله طالبان در افغانستان به‌طور چشمگیری پیشرفت در آموزش و حقوق بشر، به‌ویژه برای زنان را به عقب برده است. به‌رغم وعده‌های اولیه، مکاتب دخترانه همچنان تعطیل هستند و زنان با سوء‌استفاده و تبعیض سیستماتیک روبرو هستند.
سه سال از تعطیلی مکتب‌های دخترانه می‌گذرد و جهان در شوک تماشا می‌کند. با این اقدامات، زنان افغانستان رویاهای‌شان را برای تحصیل و زندگی بهتر از دست می‌دهند و چارچوب گسترده‌تر حقوق بشر از هم می‌پاشد.
این عقب‌گرد فقط موضوع محلی نیست، بلکه ثبات منطقه را تهدید می‌کند و چشم‌انداز صلح جهانی را کم‌رنگ می‌سازد. باورها و اعمال افراطی طالبان قدرت آن‌ها را تقویت می‌کند و این کشور را پس از سال‌ها پیشرفت تدریجی به عقب می‌برد. تاثیر این گام‌های واپس‌گرا بسیار فراتر از مرزهای افغانستان احساس خواهد شد و زندگی‌ها را تحت تاثیر و امید به آینده‌ای با ثبات را کاهش می‌دهد.
در اوایل ۲۰۱۹، یکی از نمایندگان ارشد طالبان، در کنار سایر مقامات بلندپایه، در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که تحت حاکمیت آن‌ها، دختران اجازه دارند به تحصیل تا سطح دکترا ادامه دهند و حق کار خواهند داشت. رهبری طالبان بارها این وعده را تکرار کردند و تا افغانستانی‌ها و جامعه بین‌المللی را متقاعد کنند که موضع‌شان را نسبت به دهه ۱۹۹۰ تغییر داده‌اند و پیشرفت‌های دو دهه گذشته را ادامه می‌دهند. این تضمین‌های اولیه باعث خوش‌بینی در میان برخی شد. حتی برخی استدلال کردند که می‌توان به طالبان برای حفظ تعهدات‌شان اعتماد کرد، به‌ویژه با توجه به این‌که این وعده‌ها بلافاصله پس از به دست گرفتن قدرت داده شد.
با آن‌که طالبان سه سال قدرت شان را جشن گرفتند، اما آن‌ها تبعیض سیستماتیک را از طریق احکام و قوانین افزایش دادند. این امر در اواخر آگست ۲۰۲۴ با معرفی قانون امر به معروف و نهی از منکر به اوج خود رسید. این قانون به طالبان اختیارات گسترده‌ای را می‌دهد تا زنانی را که از قوانین سختگیرانه پیروی نمی‌کنند، مجازات کنند.
تحصیلات متوسطه یکی از موضوعات قابل بحث بوده است. درست ۲۰ روز پس از به دست گرفتن قدرت، طالبان فرمانی را در ۱۸ سپتمبر ۲۰۲۱ صادر کرد که بر اساس آن دختران از ادامه تحصیل فراتر از مقطع ابتدایی منع شدند و عملاً بیش از ۱.۴ میلیون دختر از تحصیل رسمی محروم شدند. این تعداد همچنان در حال افزایش است. علاوه بر این، طالبان با تعطیل کردن صنف‌های اجتماعی، مراکز خصوصی آموزش غیررسمی و برنامه‌های رادیویی آموزشی در برخی ولایات، آموزش ابتدایی را برای دختران محدود کرده‌اند. به دلیل ممنوعیت تحصیل دختران در کشوری که ۸۵ درصد مردم آن در فقر زندگی می‌کنند، این امر ۵.۴ میلیارد دالر به اقتصاد ضرر وارد کرده است.
واکنش طالبان به محکومیت‌ها و اعتراض‌های گسترده مردم افغانستان بسیار خشن بوده است و هدف آن خاموش ساختن صدای مخالفان با استفاده از مجازات‌های شدید بوده است. آن‌ها بیش از ۱۰ هزار سازمان جامعه مدنی، از جمله سازمان‌های تحت رهبری زنان را تعطیل کرده‌اند. بسیاری آن‌ها دهه‌ها فعالیت داشته و برخی تاریخچه چندصد ساله دارد. آن‌ها همواره مدافعان حقوق بشر، فعالان جامعه مدنی و منتقدان دکترین خود را هدف قرار داده اند. این سرکوب با سانسور شدید رسانه‌ای، کنترل شدید بر اطلاعات و سرکوب آزادی بیان همراه است.
کشورهای منطقه مانند چین، روسیه، ایران، پاکستان، ازبیکستان و امارات متحده عربی به تازگی روابط رسمی با طالبان برقرار کرده‌اند.
این تعامل با طالبان فقط آن‌ها جسورتر کرده و این باور را تقویت کرده است که ممکن در نهایت به رسمیت شناخته شوند و مشروعیت بین‌المللی را به‌دست آورند. در نتیجه، سیاست‌های رادیکال خود را ادانه داده‌اند.
طالبان همچنین به طرز ماهرانه‌ای از درگیری‌های جهانی برای تضعیف موضع کشورهای مدافع حقوق بشر در افغانستان استفاده کرده و از آن به عنوان اهرمی برای کاهش فشار بین‌المللی و تداوم اقدامات افراطی خود علیه مردم افغانستان استفاده می‌کنند.
جناح تحت رهبری قندهار شدیداً با تحصیلات و حقوق اساسی زنان مخالف است و آن را تهدیدی برای اقتدار و کنترل سیاسی شان می‌داند.
با این حال، جناح میانه‌روتر در درون طالبان، با درک عمیق‌تر مسایل جهانی، برای سازش فشار می‌آورد.
تفسیر طالبان از اسلام، که ارتباط نزدیکی با ایدیولوژی اصلی و اهداف سیاسی آن‌ها دارد، تا حد زیادی توسط جامعه مسلمانان رد شده است. بسیاری از مسلمانان با دیدگاه‌های سختگیرانه آن‌ها، به‌ویژه در مورد نقش‌های زنان، که موضوعی بحث‌برانگیز در درون این گروه است و مانع تلاش‌های آن‌ها برای تحکیم قدرت می‌شود، مخالف هستند.
نتیجه‌گیری
حکومت سه ساله طالبان در افغانستان به‌طور چشمگیری پیشرفت در آموزش و حقوق بشر، به‌ویژه برای زنان را به عقب برده است. به‌رغم وعده‌های اولیه، مکاتب دخترانه همچنان تعطیل هستند و زنان با سوء‌استفاده و تبعیض سیستماتیک روبرو هستند.
قانون ۲۰۲۴ امر به معروف حقوق زنان را بیشتر محدود کرد، قوانین پوشش سختگیرانه را تحمیل و تعاملات عمومی را تقلیل داد.
این امر پیامدهای مخربی در زمینه آموزش داشته است، طوری که ثبت نام زنان در آموزش عالی به صفر رسیده است. آموزش دولتی در نتیجه کاهش بودجه جایش را به مدارس دینی می‌دهد. در حالی که برخی در درون طالبان از آموزش کنترل شده دختران حمایت می‌کنند، اما جناح تندرو که قدرت قابل توجهی دارد، مخالف هرگونه سازش است. واکنش جامعه بین‌المللی، از جمله روابط دیپلماتیک با قدرت‌های منطقه‌ای، طالبان را به ادامه سیاست‌های‌شان تشویق کرده است و این تهدیدی به ثبات جهان است.
نویسنده: عنایت نصیر و رحیم جامی
منبع: اوراسیا ریویو – Eurasia Review
