امریکا چقدر زود به افغانستان بازخواهد گشت؟
مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: امریکا «آرامی و احتیاط» به تعامل آشکار با حکومت کابل را توصیه می کند، زیرا این موضوع ممکن بازتاب مجدد به اقداماتشان در طی دو دهه پس از حوادث ۱۱ سپتمبر داشته باشد؛ وقتی که امریکا نسبت به هر چالش، به جای تدبیر دولتی، به واکنش نظامی برتری داد.
طالبان حاکم بر افغانستان به تازگی اعلام کرد که سفارت افغانستان را در مسقط عمان بازگشایی میکند.
این اقدام در پی پذیرش استوارنامه سفیر افغانستان توسط امارات متحده عربی در ماه آگست علنی شد. در ماه جنوری، شی جین پینگ، رهبر چین، شخصاً استوارنامه سفیر افغانستان را در پکن پذیرفت. (سفیر جدید چین در افغانستان رسماً در سپتمبر ۲۰۲۳ پذیرفته شد.)
در ماه جولای، حکومت طالبان رسمیت سفارتهایی را که توسط جمهوری اسلامی افغانستان تاسیس شده بود، لغو کرد، پایگاههایش را در چندین کشور اروپایی بست، و تعداد سفارتخانهها و کنسولگریهای تحت کنترلش را به ۳۹ رساند.
کشورهای همسایه افغانستان، رویکرد متفاوتی نسبت به ایالات متحده و اروپا در پیش گرفتهاند و سفارتخانههایش را در کابل حفظ کرده و فعالانه با حکومت سرپرست در تعامل بودهاند؛ اگرچه هیچ یک به طور رسمی حکومت جدید را به رسمیت نشناخته است.
در حال حاضر، ۱۷ سفارت بعلاوه هیئت اتحادیه اروپا در کابل حضور دارد. (قطر نماینده منافع ایالات متحده در کابل است.)
با این وصف، در حالی که جمهوریهای آسیای مرکزی مشغول تعیین شرایط برای روابط آینده با افغانستان هستند، امریکایی ها چه زمانی به کابل بازخواهند گشت؟
احتمالا مدت زیادی طول نمیکشد.
زمانی که سایگون در اپریل ۱۹۷۵ سقوط کرد، ایالات متحده سفارتش را در ویتنام جنوبی تخلیه و تا ۱۹۹۴ تحریم تجاری را لغو نکرد؛ اگرچه تحریم تسلیحاتی تا سال ۲۰۱۶ برقرار بود. هر دو کشور سفارتهایش را در سال ۱۹۹۵ افتتاح کردند. ۴۱ سال برای از سرگیری روابط “عادی” طول کشید. از سرگیری روابط احتمالا تنها به این دلیل بود که قدرت چین در منطقه در حال افزایش بود.
چرا ایالات متحده ممکن در بازگشت به کابل عجله نکند؟
مقامات و سیاستمداران امریکایی از اینکه پس از دو دهه هزینه کردن بودجه نامحدود و مقررات تعامل ملایم از سوی طالبان شکست خوردند، خشمگین و تحقیر شدهاند. مدافعان حقوق بشر، افغانستانیهای دیاسپورا، خانوادههای ۱۱ سپتمبر و گروههای کهنهسرباز ممکن با عادیسازی روابط مخالفت کنند. کهنهسربازان از رهبران ایالات متحده میخواهند که به “فداکاری” سربازان کشته و زخمی احترام بگذارند.
ایالات متحده طیف وسیعی از تحریمها را علیه طالبان اعمال کرده است که به دوره اولی که آنها در دهه ۱۹۹۰ به قدرت رسیدند، بازمیگردد. این تحریمها پس از حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ تشدید شد.
علاوه بر این، ایالات متحده بیش از ۷ میلیارد دالر از ذخایر افغانستان را که در بانک فدرال نیویارک نگهداری میشود، مسدود کرده است.
رفع تحریمها طولانی و دشوار خواهد بود و تجارتهای غربی همچنان به معامله با طالبان تمایلی ندارند، مگر اینکه از قبل تاییدیه دریافت کنند؛ اقدامی که سران ایالات متحده از انجام آن خودداری خواهند کرد.
ایالات متحده برای دستگیری شخصیتهای بلندپایه طالبان جوایزی تعیین کرده است. بنابراین، تا زمانی که امریکاییها برای دستگیری طالبان جوایز بگذارند، حکومت سرپرست افغانستان انگیزهای برای معامله با ایالات متحده نخواهد داشت.
آیا طالبان برای استقبال از بازگشت امریکاییها به کابل عجله دارند؟
احتمالاً نه، زیرا آنها احساس میکنند که در جنگ پیروز شدهاند و نباید چیزی بخواهند. آنها ممکن است بتوانند سرمایهگذاری چین را دریافت کنند. روسیه و هند پیشنهادهای تجاری و حمایت دیپلماتیک ارایه خواهند کرد. آنها مشغول تعامل با ایران و پاکستان بر سر میلیونها پناهجوی افغانستانی هستند و شروع به اخراج میکنند. پاکستان خشمگین است که طالبان کاری برای مهار طالبان پاکستانی انجام ندادهاند و کابل باید مراقب القاعده و داعش باشد.
طالبان در جستجوی تامین امنیت غذایی، کانال قوش تپه را تحت اداره گرفته که ممکن است منجر به مذاکره روی توافقنامه تقسیم آب با جمهوریهای آسیای مرکزی شود. علاوه بر این، افغانستان و ایران و پاکستان نیز در مورد اشتراک منابع آب اختلاف نظرهای آشکاری دارند. طالبان همچنین میخواهند به ابتکار کمربند و جاده چین بپیوندند و این امر احتمالاً به این زودی اتفاق نخواهد افتاد، اما تلاش برای متقاعد کردن پکن، زمان زیادی را در بر میگیرد.
به گفته امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه طالبان، علاوه بر ۳۹ سفارت و کنسولگری در خارج از کشور که اکنون در اختیار دارند، کابل سال گذشته دهها دیپلمات را به ۱۱ کشور، از جمله ترکیه، روسیه، ایران و پاکستان فرستاده است. طالبان از دیپلماسی استفاده میکند تا اطمینان حاصل کند که امارت اسلامی به عنوان حکومت افغانستان به رسمیت شناخته شود.
آرون زلین بیان میکند که «طالبان امروز به مراتب کمتر از دوره اول منزوی هستند».
امریکاییها ممکن بخواهند منتظر باشند تا تندروها در قندهار از صحنه خارج شوند، و رهبران عملگرا قدرت را به دست گیرند، اما «عملگرایان» ممکن علاقهای به تقسیم قدرت یا تشکیل یک دولت فراگیرتر نداشته باشد.
دیپلماتها، فرماندهان نظامی، جاسوسان و سیاستمدارانی که بر از دست دادن اعتبار و وجهه امریکا ریاست داشتند، هنوز در صحنه واشنگتن هستند. اگرچه آنها هنوز بهطور عمومی توضیح ندادهاند که تمامی دالرها و جانها (امریکایی و افغانستانی) برای چه از دست رفت، اما آنها و همکارانشان توصیه میکنند که با آرامی و احتیاط به تعامل آشکار با حکومت کابل بپردازند، زیرا این موضوع ممکن بازتاب مجدد به اقداماتشان در طی دو دهه پس از حوادث ۱۱ سپتمبر داشته باشد؛ وقتی که امریکا نسبت به هر چالش، به جای تدبیر دولتی، به واکنش نظامی برتری داد.
نویسنده: جیمز دورسو
منبع: دفنس انفو – Defense.info