مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: داعش با استفاده از یک کمپین تبلیغاتی آنلاین گسترده، قوم تاجیک را هدف قرار داده و استخدام می‌کند و افراد را برای انجام حملات قابل توجه در داخل تاجیکستان و همچنین از افغانستان به‌خدمت می‌گیرد.
گروه‌های افراطی از طریق کمپین‌های پیچیده تبلیغاتی آنلاین تاجیک‌ها را برای سربازگیری هدف قرار می‌دهند که منجر به برخی از وحشتناک‌ترین حملات تروریستی جهان در سال گذشته، از جمله حملات در کرمان ایران و مسکو روسیه شد. قوم فارس آسیای مرکزی، بزرگ‌ترین جمعیت تاجیک، در افغانستان وجود دارد؛ جایی که بیش از ۱۱ میلیون نفر بیش از یک چهارم جمعیت را تشکیل می‌دهند، و تاجیکستان، جایی که بیش از ۱۰ میلیون نفر اکثریت این کشور را تشکیل می‌دهند.
طی بیش از یک دهه، دولت اقتدارگرای تاجیکستان و گروه‌های افراطی-تروریستی مانند جماعت انصارالله در افغانستان جنگ ایدیولوژیکی را برای تسخیر اذهان مردم تاجیک که در دو طرف مرز زندگی می‌کنند، به‌راه انداخته‌اند. داعش-خراسان، قوم تاجیک را برای انجام حملات گسترده در سطح منطقه و جهان سربازگیری می‌کنند. این مطلب راه‌های مختلفی را که گروه‌های تروریستی در منطقه به‌دنبال جذب تاجیک‌ها با استفاده از تبلیغات آنلاین هستند و راه‌های ممکن برای مقابله با این چالش رو‌به‌رشد را بررسی می‌کند.
طالبان تاجیک و محور رسانه‌ای القاعده
در ۲۰۲۱، طالبان افغانستان کنترل نواحی مرزی تاجیکستان در ولایت بدخشان را به جماعت انصارالله، یک گروه وابسته به القاعده که در سال ۲۰۰۶ تشکیل شد، سپرد. جماعت انصارالله سال‌ها رابطه خصمانه‌ای را با دولت امامعلی رحمان حفظ کرده است؛ جایی که این گروه پس از انجام حمله انتحاری در ۲۰۱۰ در یک ایستگاه پولیس به شهرت رسید. در این حمله، دو افسر و دو غیرنظامی را کشت و ۲۸ نفر دیگر را زخمی کرد. از آن زمان، جماعت انصارالله به‌طور منظم بر عملیات فرامرزی، از جمله حملات، حملات مرزی و تبلیغات آنلاین با هدف سربازگیری افراد در تاجیکستان متمرکز شده است. پس از تسلط طالبان بر افغانستان در آگست ۲۰۲۱، جماعت انصارالله به‌طور علنی با طالبان افغانستان همسو شد و عنوان غیررسمی تحریک طالبان تاجیکستان (تی‌تی‌تی) را به خود اختصاص داد. ایدیولوژی این گروه در درجه اول ترکیبی از نام تجاری اسلام‌گرایی افراطی طالبان با ناسیونالیزم قومی تاجیک است.
سربازگیری تاجیک‌ها توسط داعش عواقب جهانی دارد
داعش با استفاده از یک کمپین تبلیغاتی آنلاین گسترده، قوم تاجیک را هدف قرار داده و استخدام می‌کند و افراد را برای انجام حملات قابل توجه در داخل تاجیکستان و همچنین از افغانستان به‌خدمت می‌گیرد. این گروه همچنین تاجیک‌ها را برای انجام حملات جهانی استخدام کرده است، طوری که طبق گزارش‌ها، حملات بزرگ در کرمان، ایران و مسکو توسط تاجیک‌های افغانستان و تاجیکستان انجام شده است. در ۸ اپریل، پولیس ایتالیا یک تبعه تاجیکستان را به‌اتهام ارتباط با داعش در میدان‌هوایی بین‌المللی فیومیچینو رم دستگیر کرد. در ۱۴ جون، مقامات ایالات متحده ۸ شهروند تاجیک را به‌اتهام ارتباط با داعش که به‌طور غیرقانونی از مرز جنوبی عبور کرده بودند، دستگیر کردند. به گفته دیوید سیونی، معاون پیشین دستیار وزیر دفاع ایالات متحده در امور افغانستان، پاکستان و آسیای مرکزی، اگرچه تعداد کل تاجیک‌ها در داعش «نسبتاً کم» است، اما آن‌ها «بخش نسبتاً بزرگی از جنگجویان تهاجمی‌تر و موفق‌تر» را تشکیل می‌دهند.
این اکوسیستم رسانه‌ای گسترده، تبلیغاتی را در قالب مجلات و ویدیوهای چاپی آنلاین با روایت‌هایی متمرکز بر انتقاد از دولت تاجیکستان و طالبان افغان و جماعت انصارالله تولید می‌کند. برای مثال، ویدیوهای تولید شده توسط این رسانه‌ها اغلب از حکومت دیکتاتوری و مفسد رحمان انتقاد می‌کنند و بسیاری آن‌ها تصاویر جعلی از تحقیر و مرگ رییس‌جمهور را نشان می‌دهند. داعش همچنین بیشتر تبلیغاتش را بر طالبان و گروه‌های وابسته به آن متمرکز می‌کند. در ۲۴ نوامبر، نشریه صدای خراسان شماره‌ای را در RocketChat منتشر کرد که به طور گسترده به انتقاد از سه سال کنترل فعلی طالبان بر افغانستان با عنوان «سه سال مرتدین کثیف طالبان» اختصاص داشت.
سرکوب منظم آزادی مذهبی و سایر آزادی‌های مدنی در تاجیکستان و وضعیت ناامیدکننده اقتصادی در دو سوی مرز، زمینه مساعدی را برای نفوذ رادیکالیزم در میان قوم تاجیک ایجاد کرده است. از سال ۲۰۰۹، دولت رحمان تاکتیک‌های سرکوب‌گرانه شدیدی را با هدف مهار افراط‌گرایی اتخاذ کرده است، به‌شمول فعالیت‌های مذهبی مورد تایید دولت و نظارت گسترده بر سازمان‌های مذهبی.
اگرچه دولت تاجیکستان با استفاده از سانسور گسترده اینترنتی به‌دنبال محدود کردن قرار گرفتن مردم در معرض محتوای افراطی آنلاین بوده است، اما این اقدامات دامنه وسیعی داشته و در سال‌های اخیر به‌دلیل وجود محتوای افراطی نبوده است.
درعوض، این تلاش‌ها برای پنهان کردن استفاده ارتش تاجیکستان از نیروی مرگبار با بستن رسانه‌های مخالف و در عین حال قطع دسترسی حدود ۲۰۰ هزار نفر در منطقه خودمختار گورنو-بدخشان به مدت‌های طولانی بوده است.
توصیه‌ها
رسیدگی به محتوای افراطی تولیدشده برای تاجیک‌ها به رویکرد متناسب نیاز دارد، از جمله تعدیل محتوا به زبان‌های تاجیکی و دری، که به‌طور متقابل قابل درک هستند، اما از خط‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. اگرچه بسترهای بزرگی مانند فیس‌بوک، اکس، اینستاگرام و تیک‌تاک دارای سیستم‌هایی محدودیت محتوای افراطی هستند و در این زمینه به پیشرفت خود ادامه می‌دهند، اما سایر بسترها مانند تلگرام و راکت‌چت RocketChat بسیار محدودتر هستند.
اپل و گوگل با تهدید تلگرام به اخراج از فروشگاه اپلیکیشن خود، با موفقیت سیاست‌های سختگیرانه‌تری را برای تعدیل محتوا انجام دادند. با این حال، محتوای افراطی همچنان در این بستر گسترش می‌یابد. به این ترتیب، فشار بیشتری لازم است تا شرکت‌هایی مانند تلگرام، تله‌گارد، راکت‌چت و دیگران را با بهترین شیوه‌های مربوط به تعدیل محتوا مطابقت دهد.
مبنای قانونی برای محدود کردن محتوای کانال رسانه‌ای حامی طالبان المرساد، که به‌طور گسترده در اکس و تلگرام فعالیت می‌کند، مبهم است زیرا این گروه به‌طور علنی خود را با حکومت طالبان یا القاعده همسو نمی‌کند. بنابراین، بستن این دریچه در آینده بسیار ارزشمند خواهد بود.
نویسنده: ادام روسل
منبع: جی نت – GNET
