صلح یا وقفهای در نسلکشی؟
خبرگزاری دید: افزایش حمایت از آرمان عادلانهٔ فلسطین و موج خشم در شهرهای غربی در برابر نسلکشی در غزه، واکنشی طبیعی به کارزار دو سالهٔ کشتار جمعی نیروهای اشغالگر اسرائیلی (IOF) در نوار غزه بوده است.
اینکه آیا این وقفه صلح جامع است یا صرف مکثی در نسلکشی برای آزادی گروگانهای اسرائیلی، در روزهای آینده هویدا خواهد شد. آنچه مسلم است این است که عاملان پاکسازی قومی در غزه و حامیانشان درسی دربارهٔ اهمیت «جنگ روایتها» گرفتهاند — و وقت را تلف نکردهاند، چنانکه سرعت اقدام آنها برای تسلط بر ابزارهای انتشار و کنترل روایت این امر را نشان داد.
نگاهی گذرا به مالکیت و کنترل بسترهای شبکههای اجتماعی این واقعیت را بهخوبی آشکار میکند. درست یک روز پس از آتشبس، سیلی از محتوای طرفدار اسرائیل همهی تایملاینها را پر کرده است.
با استفاده از الگوریتمها و هوش مصنوعی، مسیر گفتگوها طوری تغییر داده میشود که بهنفع یک طرف باشد و دیدپذیری طرف دیگر بهشدت محدود گردد.
پرسش این است که کسانی که در طرف مقابل قرار دارند، با وجود شمار عظیمشان، چگونه میتوانند با این وضعیت مقابله کنند؟
افزایش حمایت از آرمان عادلانهٔ فلسطین و موج خشم در شهرهای غربی در برابر نسلکشی در غزه، واکنشی طبیعی به کارزار دو سالهٔ کشتار جمعی نیروهای اشغالگر اسرائیلی (IOF) در نوار غزه بوده است.
معترضان همچنین از خشونت شهرکنشینان اسرائیلی علیه فلسطینیها، آوارگی آنها، تخریب زیرساختها و از بین بردن معیشت در کرانهٔ باختری ابراز انزجار کردهاند. این معترضان در برابر خشونت پولیسی بیرحمانه (مثلاً در آلمان) و صدها بازداشت – از جمله بازداشت افراد سالخورده و ناتوان – ایستادگی کردهاند، فقط به جرم در دست داشتن پلاکاردهایی در حمایت از سازمانی که به درخواست مزدوران حزب کارگرِ وابسته به یک تولیدکنندهٔ اسلحهٔ اسرائیلی، «تروریستی» نامیده شده است.
این اعتراضات خیابانی نشان دادهاند که دولت آپارتایدی و نسلکش اسرائیل پس از دههها بهرهمندی از گوشهای همدل برای روایت «قربانی بودن» خود، اکنون جنگ بر سر برتری اخلاقی را باخته است.
این تغییر در احساسات عمومی شکافی میان دولتهای حامی نسلکشی در اروپای غربی و مردمشان پدید آورده است.
شاید برای اسرائیل، حتی بدتر از این، تغییر فضا در آمریکا بود؛ جایی که دولت آپارتایدی همیشه از اولویت و نفوذ بیرقیب برخوردار بوده است — تا حد زیادی بهدلیل تأمین مالی سیاستمداران آمریکایی (از ساکنان کاخ سفید گرفته تا اعضای کانگرس) توسط میلیاردرهای «دوست اسرائیل» و سازمانهایی مانند AIPAC.
در پی حملهٔ ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ توسط حماس به اسرائیل که در آن حدود ۸۰۰ غیرنظامی و نزدیک به ۴۰۰ نیروی امنیتی کشته شدند، علاوه بر ممنوعیت ورود روزنامهنگاران خارجی به غزه از سوی اسرائیل، رسانههای سنتی نیز پوشش خود از نسلکشی غزه را با فیلتر و سانسور لازم ارائه کردند تا تصویری «تصفیهشده» از قتل هزاران نفر از جمله حدود ۲۰ هزار کودک نمایش دهند.
هنوز مشخص نیست چه تعداد از این قربانیان توسط حماس کشته شدند و چه تعداد قربانی دستورالعمل «حنّبعل» (Hannibal Directive) ارتش اسرائیل بودند — حنّبعل دکترین وحشیانهای است که ترجیح میدهد شهروندان خود را بکشد تا به اسارت «دشمن» درنیایند و به عنوان گروگان و ابزار چانهزنی استفاده نشوند.
بخشهایی از رسانههای مستقل اسرائیلی گزارشهایی از اعترافات خلبانان هلیکوپترهای جنگی در این باره منتشر کردهاند.
با تداوم انتشار تصاویر از غزه در شبکههای اجتماعی — که تصویری روشن از پاسخ بیرحمانه و نامتناسب ارتش اسرائیل نشان میداد و شمار کودکان کشته یا قطععضو شده را به هزاران نفر رسانده بود — افکار عمومی در آمریکا شروع به تغییر کرد.
چندین نظرسنجی اخیر نیز این را تأیید میکنند.
اکثریت جوانان حزب دموکرات شروع به نگاه منفی به اسرائیل و حمایت از آرمان فلسطینِ اشغالی کردند. اما از نظر اسرائیل، مسئله نگرانکنندهتر این بود که حتی در میان جنبش MAGA (طرفداران ترامپ) نیز شکاف ایجاد شد.
چهرههای شاخص MAGA مانند مارجوری تیلور گرین، تاکر کارلسون و کندیس اوونز شروع به زیر سوال بردن حمایت بیقید و شرط آمریکا از اسرائیل و بنیامین نتانیاهو، رهبر روانپریش آن، کردند.
ترامپ نمیتوانست این بخش تأثیرگذار از پایگاه هواداران سرسخت خود را نادیده بگیرد یا مورد حمله قرار دهد.
این شکاف — بهعلاوه روابط تجاری خانوادهٔ ترامپ با کشورهای عربی ثروتمند خلیج فارس، که بیتفاوتی اولیهشان به نسلکشی غزه پس از حملهٔ موشکی اسرائیل به خاک قطر به خشم تبدیل شد — احتمالاً ترامپ را واداشت تا از اسرائیل بخواهد کارزار نظامی بیرحمانهٔ خود علیه فلسطینیهای غزه را متوقف کند.
در حالی که پلتفرم X (توییتر سابق) در دست ایلان ماسک، یکی از حامیان سرسخت اسرائیل، قرار دارد و متا (مالک فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ) تحت کنترل مارک زاکربرگ — «دستکاریکنندهای شرور» با سابقهٔ حمایت از اسرائیل و جریانهای راستگرا — است، تنها تیکتاک بود که هنوزهم بازتابدهندهٔ همهٔ دیدگاهها بود، فارغ از اینکه بهنفع چه کسی باشد.
ترامپ با تهدید به تعطیلی تیکتاک، صاحبان چینی آن را مجبور کرد تا عملیات آمریکایی تیکتاک را به لَری الیسون، مالک شرکت اوراکل، بفروشند؛ میلیاردر دیگری که پسرش مالک یا کنترلکنندهٔ شرکت پارامونت است — و تمام محتوای شبکهٔ خبری تأثیرگذار CBS در آمریکا را در اختیار دارد.
الیسون یکی از دوستان و حامیان مالی دوآتشهٔ اسرائیل و ارتش این کشور (IOF) است.
اکنون، با در نظر گرفتن اینکه ثروت و امپراتوری رسانهای سه مرد از ثروتمندترین افراد جهان — که مجموع داراییشان بیش از یک و نیم تریلیون دالر است — در کنترل حامیان و همدلان صهیونیستهای نسلکش قرار دارد، میتوان گفت در هر درگیری جدید یا نسلکشی دیگری در غزه، انتشار آزاد محتوا در این پلتفرمها بسیار دشوار خواهد بود.
روزنههایی که پیشتر امکان شفافیت بیشتری فراهم میکردند، بیشک بسته خواهند شد.
اسرائیل با کشتن بیش از ۲۰۰ خبرنگار در غزه و جلوگیری از ورود رسانههای خارجی به این منطقه کوشید جریان خبر و تأثیرگذاری آن بر افکار عمومی جهانی را متوقف کند — اما شکست خورد، بیشتر بهدلیل تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی.
حال پرسش این است:
آیا این تشدید کنترل الگوریتمی بر شبکههای اجتماعی مسیر جریان اطلاعات و تأثیر آن بر افکار عمومی جهانی را تغییر خواهد داد؟
یا اینکه انبوه کاربران خواهند توانست این شرکتهای تجاری را وادار کنند تا به دلخواه خود سانسور نکنند؟
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
منبع: داون – Dawn