بگرام؛ محور تنشهای جدید افغانستان-پاکستان و چالشهای حضور آمریکا
خبرگزاری دید: گروههایی مانند جبهه ملی مقاومت (NRF) که سابقه مبارزه با طالبان را دارند، از حضور آمریکا در بگرام حمایت میکنند. این شبکهها دارای پایگاه اجتماعی و سیاسی در منطقه هستند و میتوانند تضمینکننده امنیت حضور آمریکا باشند.
درگیریهای مرزی اخیر میان افغانستان و پاکستان، توجه بسیاری ناظران را به پایگاه هوایی بگرام جلب کرده است؛ جایی که گمانهزنیها حاکی از تمایل آمریکا به بازپسگیری آن است. برخی تحلیلگران معتقدند که این تنشها با هشدار پیشین دونالد ترامپ درباره «اتفاقات بد» در صورت عدم بازگرداندن بگرام همزمان شده و روابط نزدیک آمریکا با پاکستان نیز در این زمینه بیتأثیر نبوده است.
مزایای احتمالی برای پاکستان
برای پاکستان، حضور مجدد آمریکا در بگرام نیز فرصتآفرین است. این کشور میتواند با ارائه خدمات لوجستیکی و زنجیره تأمین، درآمد کسب کند. علاوه بر این، آمریکا میتواند طالبان را مهار کند؛ طالبان اکنون از دیدگاه پاکستان تا حدودی «سرکش» شدهاند. همزمان، تحکیم روابط هند با طالبان و تلاشهای ایران برای جذب کارگران مهاجر افغانستان، موقعیت پاکستان را پیچیدهتر کرده و سبب شده تا بهدنبال ایجاد عمق استراتژیک در افغانستان باشد.
نقش مخالفان طالبان در افغانستان
گروههایی مانند جبهه ملی مقاومت (NRF) که سابقه مبارزه با طالبان را دارند، از حضور آمریکا در بگرام حمایت میکنند. این شبکهها دارای پایگاه اجتماعی و سیاسی در منطقه هستند و میتوانند تضمینکننده امنیت حضور آمریکا باشند. تحلیلگران معتقدند که هر توافق پایدار در اطراف بگرام باید با همکاری گروههای ضدطالبان آغاز شود.
با این حال، بازگشت آمریکا به بگرام خطر تکرار تاریخ را به همراه دارد. تجربه جنگ ۲۰ ساله در افغانستان نشان میدهد که حضور نظامی آمریکا میتواند موجب خونریزی و بیثباتی دوباره شود. علاوه بر این، طالبان بر حفظ حاکمیت ملی تأکید دارند و مخالفت گسترده داخلی با حضور نیروهای خارجی وجود دارد.
کاهش اعتبار آمریکا در منطقه
برخلاف ۲۰۰۱، اکنون آمریکا در منطقه از حمایت گسترده برخوردار نیست. کشورهای کلیدی مانند چین، روسیه، ایران و حتی هند با طالبان تعامل دارند و با بازگشت نظامی آمریکا مخالف اند. موضع مشترک «فارمت مسکو» این مخالفت را به وضوح نشان میدهد.
حتی در صورت موافقت رهبری طالبان با حضور آمریکا، احتمال بروز شورش از سوی مخالفان داخلی و نیروهای میدانی وجود دارد. این موضوع ممکن است گروههایی مانند داعش خراسان را تقویت کرده و بحران امنیتی جدیدی ایجاد کند.
بخشهایی از توافقات دوحه ۲۰۲۰ ممکن است زمینه حضور آمریکا را بهشکل مشروط فراهم کرده باشد، اما مخالفت نیروهای میدانی طالبان و وابستگی شدید آمریکا به پاکستان، این چشمانداز را پرخطر میکند.
جمعبندی
بازگشت آمریکا به بگرام میتواند مزایا و تهدیدهای همزمانی داشته باشد؛ از نفوذ استراتژیک در اوراسیا و کنترل طالبان گرفته تا تحریک مخالفتهای داخلی و افزایش بیثباتی در افغانستان. در نهایت، این پایگاه تبدیل به آزمونی حساس برای رهبری طالبان و تعاملات منطقهای خواهد شد.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: آدیتی بهادری
منبع: اندیتیوی – NDTV