خبرگزاری دید: با اوجگيری تنشهای مرزی ميان کابل و اسلامآباد و بسته ماندن گذرگاهها، حکومت طالبان اعلام كرده است كه برای كاهش وابستگی به پاکستان، تجارت خارجی و واردات دارو را از مسيرهای ايران و آسياي ميانه بازتنظيم میكند. همزمان، مهلت سهماهه برای توقف واردات داروی پاکستانی، نگرانی تاجران و شركتهای طبي را برانگيخته است.
مقامهای حکومت طالبان میگويند اتكای مزمن افغانستان به بنادر پاکستان به اهرمی برای فشار اسلامآباد بدل شده و کابل اكنون مصمم است تجارت منطقهای خود را از مسير ايران و آسيا مركزى توسعه دهد.
آخوندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت، به رويترز گفته كه حجم تجارت افغانستان با ايران در شش ماه گذشته به يك ميليارد و ۶۰۰ ميليون دالر رسيده؛ رقمی كه از مبادلات يك ميليارد و ۱۰۰ ميليون دالری با پاکستان بيشتر است. او تأكيد میكند كه بندر چابهار به دليل كاهش تأخيرها و استمرار تردد، اطمينان بيشتری برای بازرگانان ايجاد كرده است.
ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئيسالوزرای طالبان نيز با انتقاد از استفاده پاکستان از «مسائل تجاری و بشردوستانه به عنوان اهرم سياسی»، از بازرگانان خواسته ظرف سه ماه حسابهای خود را در آن كشور تصفيه كنند و از مسيرهای ديگر استفاده كنند. او همچنين دستور توقف ترخيص داروهای پاکستانی را صادر كرده و كيفيت اين داروها را مورد انتقاد قرار داده است.
با صدور مهلت سهماهه وزارت ماليه برای توقف واردات دارو از پاکستان، نگرانیها در ميان شركتهای واردكننده افزايش يافته است. فضلالله نيازی، رئيس اتحاديه شركتهای واردكننده دوا و تجهيزات طبي گفته كه در حال حاضر حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد داروی بازار افغانستان از پاکستان تأمين میشود و تصفيه حساب در بازه سهماهه با توجه به توقف مرزها «عملاً دشوار» است.
او گفته كه ميليونها دالر از سرمايه شركتهای افغانستانی در حساب شركتهای پاکستانی باقی مانده و تا زمانی كه مسير انتقال از بندر کراچی، چابهار يا بندرعباس باز نشود، تصفيه حساب نيز ممكن نيست. نيازی تأكيد کرده كه واردات از كشورهای ديگر مانند هند، تركيه، ايران و بنگلادش ممكن است، اما نيازمند تسهيل ثبت شركتهای خارجی و گسترش فهرست دواهای مجاز در افغانستان است.
با اين حال، وزارت ماليه تأكيد دارد كه پس از مهلت سهماهه، هيچ داروی پاکستانی ترخيص نخواهد شد و از تاجران خواسته كه از وارد كردن «ادويه بیكيفيت» خودداری كنند. اين وزارتخانه وعده داده است كه برای يافتن كشورهای بديل دارويی، تسهيلات گمركی فراهم خواهد كرد.
اين تحولات نشانهای از چرخش تدريجی تجارت افغانستان از مسير سنتی پاکستان، به سوی ايران و آسياي ميانه است؛ چرخشی كه اگرچه بخشی از راهبرد استقلال اقتصادی حکومت طالبان تلقی میشود، اما برای بازار دارو و شبكه عرضه كشور، پيامدهای فوری و ملموسی به همراه دارد.