ارزیابی تغییرات و چالشها پس از ۳ سال حاکمیت طالبان
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: کشورهای منطقه و جامعه بینالمللی ضروری است که طالبان را به اولویت دادن به نیازهای داخلی و رسیدگی به نگرانیهای مردم افغانستان تشویق کنند. اگر حکومت طالبان قصد دارد اقتدار خود را در افغانستان حفظ کند، جلب حمایت مردم برای حکومت طالبان حیاتی است.
در ۱۴ آگست، حکومت موقت طالبان سومین سالگرد تسخیر کابل را با رژه نظامی، تسلیحات دوران شوروی و برخی سختافزارهای نظامی بهجا مانده نیروهای ناتو به رهبری امریکا شامل چرخ بال ها و تانکها در بگرام جشن گرفت؛ پایگاه هوایی سابق ایالات متحده در افغانستان.
در بحبوحه تعامل گزینشی و سیاست انزواطلبانه محاسباتی طالبان، آنها از ۲۰۲۱ به این طرف سه سال قدرت را پشت سر گذاشتند. طالبان بدون قانون اساسی، بدون حضور هیچ حزب سیاسی دیگری و بدون مقاومت برجسته داخلی یا حداقلی قدرت را حفظ کرده اند.
جدای از موضوع حقوق زنان، تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان یکی دیگر از نگرانیهای کشورهایی بود که تعاملات دوجانبه شان را با حکومت طالبان گسترش میدهند. شمولیت گروههای مختلف افغانستان (بر اساس قومیت، مذهب، و ایدیولوژیهای مذهبی یا سیاسی) در حکومت اهمیت زیادی دارد، زیرا این امر فقط مداخله دیپلماتیک معمول پس از پایان درگیری نیست، بلکه “در فرایند صلح حیاتی است، چون میتواند نارضایتیهای ناشی از محرومیت را حل و از ظهور مجدد خشونتها در آینده در افغانستان جلوگیری کند.” از زمان بازگشت طالبان به قدرت، گزارشهایی از سوی نهادهای بینالمللی مانند عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر در مورد اعمال تبعیضآمیز طالبان نسبت به اقلیتهای قومی منتشر شده است.
در این مدت، پارامترهای مورد استفاده برای مقایسه حکومت فعلی طالبان با دور قبلی، منجر به نظرات متضاد و متفاوت در مورد طالبان در میان مردم این کشور و همچنین جامعه بینالمللی شده است.
در جبهه داخلی، حکومت طالبان از نظر رفتار تبعیضآمیز با زنان این کشور (بهویژه زنان تحصیل کرده شهری) به هیچ وجه بهتر از شکل قبلی نیست. به نظر میرسد که حکومت متوجه نشده است که رویکرد غیرقابل مذاکرهاش در قبال حقوق زنان، پیامدهای ناگواری برایش در آینده خواهد داشت.
تلاشهای نهادهای بینالمللی مانند سازمان ملل متحد برای کشاندن طالبان به میز مذاکره جهت بحث درباره حکومتداری در افغانستان نیز در سه سال گذشته سود چندانی به همراه نداشته است. چنانچه این امر در دور اول و دوم مذاکرات روند دوحه به رهبری سازمان ملل متحد در مورد افغانستان هویدا شد. با این حال، حضور طالبان در دور سوم مذاکرات دوحه به رهبری سازمان ملل متحد در مورد افغانستان در جون ۲۰۲۴ پس از آن صورت گرفت که سازمان ملل با محدود کردن مشارکت مقامات دولت قبلی و فعالان جامعه مدنی، نگرانیهای طالبان را در مورد تنها نهاد قانونی افغانستان در اولویت قرار داد.
نتیجهگیری
با توجه به وسعت پیشرفت طالبان در ۲۰ سال گذشته، هم تصویر آشفته و تاریکی پیشبینی میشود که نباید نادیده گرفت و هم اندکی اعتدال در مسایل مربوط به توسعهطلبی اقتصادی مشاهده میشود. فراتر از تلاشهای طالبان برای تبدیل افغانستان از اقتصاد مبتنی بر کمک به اقتصاد مبتنی بر تجارت، سیاستهای این حکومت در سطح اجتماعی و سیاسی کاملاً شبیه به اولین حکومت طالبان در افغانستان است. در این زمینه، برای کشورهای منطقه و جامعه بینالمللی ضروری است که طالبان را به اولویت دادن به نیازهای داخلی و رسیدگی به نگرانیهای مردم افغانستان تشویق کنند. اگر حکومت طالبان قصد دارد اقتدار/پایگاه خود را در افغانستان حفظ کند، جلب حمایت مردم برای حکومت طالبان حیاتی است.
نویسنده: آنگانا کوتوکی، همکار پژوهشی بنیاد بینالمللی ویوکاناندا
منبع: بنیاد بینالمللی ویوکاناندا – VIF