اگر ز باغ رعیت«غنی» خورد سیبی

هنگامی که رییس‌ جمهور افغانستان محمد اشرف غنی عزم رفتن به هفتاد و دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل کرد و در آستانه سخنرانی در این مجمع قرار داشت و بعد هم در سخنرانی خویش؛ تصفیه نژادی در روهنگیا را «تکان‌دهنده» خواند و حکومت خود را حکومتی ملی توصیف کرد و دم از تماس با «اقشار طرد شده جامعه» زد، در داخل افغانستان و در داخل نظامی که ایشان رییس‌ جمهور آن است، اطلاعاتی به رسانه‌ها درز کرد که چهره بزک شده حکومت را زدود. این اطلاعات مربوط به اداره امور ریاست جمهوری افغاستان است که وظیفه آن تامین خدمات عمومی برای تمام مردم افغانستان است. اما آنچه از این اداره به رسانه‌ها درز کرده، غیر از این را نشان می‌دهد. اطلاعات درز کرده نشان می‌دهد که این اداره در پی قومی کردن اداره امور بوده و حتی برای آن «راهنمای قومی» نیز تهیه کرده است و آن را میان کارمندان این اداره رد و بدل کرده تا آن‌ها با استفاده از این رهنمای قومی، قوم خاصی را(که در این راهنما قوم پشتون عنوان شده) در نظر بگیرند. این اطلاعات در ابتدا از سوی روزنامه اطلاعات روز به نشر رسید. در این راهنمای دوازده ماده‌ای که توسط ثواب مخکش در گروه تلگرامی با جمعی از کارمندان اداره امور در میان گذاشته شده بود، به حذف شماری از کارمندان و حمایت از کارمندان پشتون که «قابل اعتماد باشند نه مخالف ما» اشاره شده است. یکی از کارکنان این اداره، زیر این راهنما، نوشته است:«بهترین هدایت است و خیلی امیدوار هستم که از امر فوق اطاعت صورت گیرد. موفق باشید.» درز این اطلاعات مرا به یاد حکایتی در گلستان سعدی در باب سیرت پادشاهان انداخت:
« آورده‌اند که نوشیروان عادل را در شکارگاهی صید کباب کردند و نمک نبود، غلامی به روستا رفت تا نمک آرد. نوشیروان گفت: نمک به قیمت بستان تا رسمی نشود و ده خراب نگردد. گفتند از این قدر چه خلل آید. گفت: بنیاد ظلم در جهان اول اندکی بوده است، هرکه آمد برو مزیدی کرده تا بدین غایت رسیده است»
درز این اطلاعات نه مایه حیرت است و نه تازه. به یاد بیاورید بیانیه‌های آقای اشرف غنی را در انتخابات سال پیش که در کنفرانس خبری خود گفته بود:« سوال به دری زیاد شد، اگر سوال پشتو نیست دیگه سوالات را تمام می‌کنیم» یا به خاطر بیاورید که گفته بود:« توازن قومی در زندان گوانتاناما رعایت نشده، چرا تنها از یک زبان مشخص در این زندان، زندانی هستند» عملکرد آقای مخکش و استعفای او تازه‌گی ندارد، آنچه مشکل اساسی ما است ریشه و نهاد این نظام است.
اگر ز باغ رعیت ملک خورد سیبی
برآورند غلامان او درخت از بیخ
به پنج بیضه که سلطان ستم روا دارد
زنند لشکریانش هزار مرغ بر سیخ
سعدی
و چنین است که سعدی شاعر بزرگ پارسی حدود ۷۰۰ سال پیش در باب سیرت پادشاهان چنین گفته است. وقتی خود آقای رییس‌ جمهور چنین برخوردی دارند، از زیردستان او نیز غیر ازین امیدی نیست و چه بسا که بدتر از خود او نیز برخورد خواهند کرد.
مهدی سرباز- خبرگزاری دید