رویکرد جهانی مقابله با داعش خراسان
مترجم: سید طاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: نبرد علیه داعش خراسان تعهد طولانی‌مدتی است که به تعهد و همکاری بین‌المللی مستمر نیاز دارد. پاسخ به حملات فردی و تمرکز فقط بر اقدامات نظامی کافی نیست. یک رویکرد جامع که علل اساسی تروریزم را هدف قرار دهد، فعالیت‌های داعش را تقلیل و ترویج ایدئولوژی آن را متوقف کند، ضروری است.
داعش خراسان (ISKP) خود را به عنوان یک گروه تروریستی قوی در جنوب آسیا تثبیت کرده است و چالش‌های بنیادی برای امنیت منطقه و جهان ایجاد می‌کند. این شاخه داعش نشان داده است که انعطاف‌پذیر و سازگار است و از بی‌ثباتی سیاسی، حکومت‌داری ضعیف و نارضایتی مدنی در افغانستان و مناطق اطراف بهره می‌برد. با افزایش نفوذ و توانایی‌های داعش، جامعه بین‌المللی باید برنامه هماهنگ و جامعی برای مبارزه موفق با این تهدید داشته باشد.
فراتر از منطقه، داعش تهدید بزرگ‌تری برای امنیت جهانی است. ظرفیت این گروه برای تحریک و سازماندهی حملات فرامرزی، به‌ویژه در اروپا و جنوب آسیا، زنگ هشدار را به صدا درآورده است. داعش خراسان همچنین با چندین طرح و تهاجم علیه منافع غرب مرتبط بوده که پتانسیل خود را برای گسترش نفوذش در خارج از منطقه خراسان نشان می‌دهد.
ضرورت واکنش یکپارچه بین‌المللی
هیچ ملتی نمی‌تواند در جنگ علیه داعش پیروز شود. ماهیت فراملی این گروه پاسخی می‌طلبد که از خطوط ملی عبور و از توانایی‌ها و منابع جامعه جهانی استفاده کند. برای موثر بودن، واکنش هماهنگ بین‌المللی باید شامل مولفه‌های نظامی، اطلاعاتی، دیپلماتیک، اقتصادی و ایدئیولوژیک باشد.
۱. همکاری نظامی و اطلاعاتی
اقدام نظامی، اگرچه نوشدارو نیست، اما جزء ضروری راهبرد علیه داعش است. جامعه بین‌المللی، به‌ویژه متحدان ناتو و شرکای منطقه‌ای، باید همکاری نظامی را برای انجام حملات هدفمند علیه رهبری و زیرساخت‌های داعش تقویت کنند. این امر شامل تبادل اطلاعات، هماهنگی حملات هوایی، و پشتیبانی لوجستیکی از نیروهای محلی می‌شود که با این گروه می‌جنگند.
همکاری بین سازمان‌های اطلاعاتی نیز به همان اندازه مهم است. مبارزه موثر با تروریزم به اطلاعات سریع و قابل اعتماد نیاز دارد. کشورها باید ترتیبات به اشتراک‌گذاری اطلاعات خود را با تمرکز بر ردیابی تحرکات داعش، منابع مالی، و تلاش برای سربازگیری آن افزایش دهند. بهبود قابلیت‌های سایبری می‌تواند شبکه‌های تبلیغات آنلاین و جذب نیرو را مختل و ظرفیت این گروه را برای برنامه‌ریزی و هماهنگی حملات محدود کند.
۲. تعامل دیپلماتیک و همکاری منطقه‌ای
تلاش‌های دیپلماتیک برای ایجاد همکاری منطقه‌ای، به‌ویژه در میان کشورهایی که فورا تحت تأثیر اقدامات داعش قرار می‌گیرند، حیاتی است. این امر افغانستان، پاکستان، ایران و کشورهای آسیای مرکزی را در بر می گیرد. این کشورها باید اختلافات سیاسی خود را برای مبارزه با تهدید مشترک داعش کنار بگذارند. سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل می‌توانند با سازماندهی انجمن‌های گفت‌وگو و همکاری اطمینان حاصل کنند که اقدامات ضد تروریزم هماهنگ و کامل هستند.
علاوه بر این، همکاری با کشورهایی که اگرچه به طور مستقیم با خطر داعش مواجه نیستند، اما در منطقه قدرتمند هستند – مانند هند، چین و روسیه – حیاتی است. این کشورها ممکن منابع مهم و حمایت از تلاش‌های ضد تروریزم، مانند اطلاعات، کمک‌های اقتصادی و فشار دیپلماتیک بر بازیگران دولتی و غیردولتی که از داعش حمایت می‌کنند، داشته باشند.
۳. قطع بودجه و منابع
داعش خراسان، مانند سایر سازمان‌های تروریستی، در درجه اول به پول نقد برای اجرای عملیات خود متکی است. جامعه بین‌المللی باید تلاش‌های خود را برای ردیابی و توقف این جریان‌های نقدی افزایش دهد. این موضوع شامل هدف قرار دادن شبکه‌های قاچاق، قطع کانال‌های تجارت غیرقانونی، و مجازات افراد و شرکت‌هایی می‌شود که از این گروه حمایت مالی می‌کنند. واحدهای اطلاعاتی مالی از بسیاری از کشورها باید برای ردیابی و مسدود کردن دارایی‌های مرتبط با داعش با یکدیگر همکاری کنند.
علاوه بر این، دولت‌ها باید از استفاده داعش از موقعیت‌های بشردوستانه، مانند جریان پناهجویان، برای پیشبرد اهداف جلوگیری کنند. تقویت امنیت مرزی و نظارت بر کمک‌های بشردوستانه می‌تواند به جلوگیری از افتادن منابع به دست تروریست‌ها کمک کند.
۴. مقابله با ایدیولوژی و جلوگیری از رادیکالیزه شدن
شاید سخت‌ترین مولفه مبارزه با داعش خراسان، رویارویی با کشش ایدیولوژیکی است که افراد را به سمت هدف خود جذب می‌کند. این امر به پاسخ چند‌جانبه به ضد افراط‌گرایی نیازمند است که شامل دولت‌ها، جامعه مدنی، رهبران مذهبی و سکتور شرکت‌ها می‌شود. فعالیت‌های آموزشی که بردباری، تفکر انتقادی و آگاهی از فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف را تشویق کند، برای جلوگیری از افراط‌گرایی حیاتی است.
علاوه بر این، دولت‌ها و کسب‌وکارهای فناوری باید برای مخالفت با حضور اینترنتی داعش همکاری کنند. این شامل حذف اطلاعات افراطی، تقویت روایت‌های ضد و توانمندسازی صداهای خوب برای مبارزه با ایدئولوژی افراطی است. تلاش‌های مبتنی بر جامعه که نوجوانان در معرض خطر را دخیل و از آن‌ها حمایت می‌کند نیز می‌تواند به جلوگیری از سربازگیری کمک کند.
نقش سازمان‌های بین‌المللی
سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد و ناتو، و همچنین نهادهای منطقه‌ای مانند سازمان همکاری شانگهای (SCO) و انجمن همکاری‌های منطقه‌ای آسیای جنوبی (SAARC)، باید در هماهنگی عملیات جهانی علیه داعش مشارکت فعال داشته باشند. این سازمان‌ها ممکن است گفتمان را تسهیل، بهترین شیوه‌ها را ترویج و منابع را برای اقدامات ضد تروریزم بسیج کنند.
سازمان ملل متحد می‌تواند به ایجاد هنجارها و ساختارهایی برای همکاری بین‌المللی، از جمله رژیم‌های تحریم، موافقت‌نامه‌های مبارزه با تروریزم، و اقدامات حفاظتی حقوق بشر کمک کند. ملل متحد همچنین می‌تواند به کشورهای آسیب‌دیده کمک کند تا با تقویت نهادهای قانونی، قضایی و مجری قانون برای مبارزه موثرتر با تروریزم، ظرفیت‌سازی کند.
نتیجه
نبرد علیه داعش خراسان تعهد طولانی‌مدتی است که به تعهد و همکاری بین‌المللی مستمر نیاز دارد. پاسخ به حملات فردی و تمرکز فقط بر اقدامات نظامی کافی نیست. یک رویکرد جامع که علل اساسی تروریزم را هدف قرار دهد، فعالیت‌های داعش را تقلیل و ترویج ایدئولوژی آن را متوقف کند، ضروری است.
جامعه بین‌المللی باید قاطعانه و متحدانه و با استفاده از همه ابزارها و منابع موجود پاسخ دهد. این امر بهبود همکاری نظامی و اطلاعاتی، مشارکت در ابتکارات دیپلماتیک، قطع منابع مالی، مبارزه با باورهای افراطی و گسترش مشارکت سازمان‌های بین‌المللی را شامل می‌شود.
در دنیای امروز، داعش تهدیدی برای همه مناطق است. شکست آن به وجود یک جبهه واحد نیاز دارد که در آن همه ملت‌ها باهم برای محافظت از ساکنان خود و حفظ اصول صلح، مدارا و عدالت همکاری کنند. لحظه اقدام اکنون فرا رسیده است و خطرات نمی‌تواند بزرگ‌تر از این باشد.
نویسنده: ولید سامی
منبع: مدرن دیپلماسی – Modern Diplomacy
