برگزیدهتحلیل

مهار پاکستان، مسئولیت جهانی!

افغانستان از تخلفات مرزی پاکستان به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرده و گفته که از ماه جنوری سال جاری تاکنون افغانستان حد اقل ۵۹ مورد نقض قلمرو افغانستان را به وسیله نیروهای نظامی پاکستان ثبت کرده ‌است.

محمود صیقل، نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل، در جلسه اخیر شورای امنیت گفت که موارد نقض، شامل سه مورد نقض حریم هوایی، شلیک بیشتر از ۱۳۷۵ توپ از خاک پاکستان به افغانستان که منجر به کشته‌شدن ده‌ها نفر و بیجا شدن ۴۵۰ خانوار شده‌است.

به گفته وی، ساخت غیرقانونی زیرساخت‌ها در نزدیکی قلمرو افغانستان و اجرای مانور خصمانه‌ی تانک‌ها و سلاح‌های سنگین بخشی دیگر از تخطی‌های پاکستان بوده‌است.

آقای صیقل گفته که کابل تقاضای تحقیق از جانب یک طرف سوم را برای ارزیابی اقدام‌های دو طرف مطرح کرده، ولی هنوز هیچ پاسخی دریافت نکرده است.

او گفته که جنگ افغانستان منشأ داخلی ندارد. این جنگ محصول پیوند مواد مخدر، افراطیت خشونت‌بار و حمایت دولتی از تروریزم با ابعاد منطقه‌ای و پیامد‌های جهانی است.

این اولین‌بار نیست که افغانستان از اقدامات تجاوزکارانه همسایه جنوبی به مراجع بین‌المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد، شکایت می کند. پیش از این نیز دست‌کم یک‌بار به طور رسمی، زمانی که زلمی رسول، وزیر امور خارجه بود، افغانستان از پاکستان به شورای امنیت سازمان ملل، شکایت برد.

با این حال، نه در اقدامات خصمانه، مداخله‌جویانه و خشونت‌بار پاکستان نسبت به افغانستان، کاهش یا تغییری به وجود آمده و نه مراجع مسئول بین‌المللی، در زمینه مهار و کنترل سلطه‌گری‌های غیرقانونی پاکستان، اقدامی درخور توجه انجام داده‌اند.

این در حالی است که به عقیده تحلیلگران، اگرچه در ظاهر امر، افغانستان به صورت یک‌جانبه آماج آشکارترین اقدامات تجاوزکارانه و خصمانه پاکستان قرار گرفته و در این راستا همچنان هزینه می‌دهد؛ اما چنانچه در شکوائیه رسمی افغانستان در شورای امنیت هم ذکر شده، اقدامات پاکستان علیه افغانستان سبب شده تا یک چرخه نحس متشکل از مواد مخدر، افراط گرایی و حمایت دولتی از تروریزم با ابعاد و پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی، شکل بگیرد که در نتیجه آن، ضریب امنیت بین‌المللی به میزان نگران‌کننده‌ای، پایین آمده، آسیب‌پذیری ملت‌ها در قبال تروریزم و توابع ویرانگر و خشونت‌بار آن بشدت افزایش یافته و قدرت بازدارندگی، پایداری و تقابل ارتش‌های ملی و نیروهای محلی در برابر این خطر فراگیر جهانی، به میزان ترسناکی رو به کاهش نهاده است.

با توجه به این تحلیل، آگاهان مسایل بین‌المللی تاکید می‌کنند که شکایت افغانستان از پاکستان در شورای امنیت سازمان ملل، تنها به معنای شکایت یک کشور ضعیف که در همسایگی پاکستان از مداخلات معمول و دیرینه این کشور، آسیب دیده است، نیست؛ بلکه فراخوانی جهانی برای اقدام مقتدرانه و مسئولانه همه مراجعی است که در قبال ثبات، امنیت و مصئونیت بین‌المللی، وظیفه دارند و اکنون زمان آن فرارسیده تا با ایستادن در برابر رژيم‌های حامی تروریزم یا به بیان رساتر، اقدام برای توقف تروریزم دولتی که پاکستان، نماد و نماینده تام و تمام آن محسوب می‌شود، به این رسالت تاریخی خود عمل کنند و اجازه ندهند که تروریزم مورد حمایت پاکستان و سایر رژيم‌های همسو با آن، بیش از این، ثبات و امنیت افغانستان و جهان پیرامون آن را به بازی بگیرند.

آنچه در اظهارات سفیر و نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل، ذکر شده، حاوی اسناد و شواهد روشن در خصوص مداخلات مستمر و آشکار پاکستان در امور داخلی افغانستان است و هریک از این اقدامات بر بنیاد شاخص‌های قبول شده و معتبر موجود در حقوق بین‌الملل، مصداق بارز تجاوز و نقض حاکمیت ملی و استقلال سیاسی یک کشور مستقل محسوب می‌شود و با توجه به تبعات مرگ‌بار و زیان‌آور این اقدامات، چه بسا اسلام‌آباد متهم به ارتکاب‌های کشتار، جنایت و خشونت شده و مستوجب پرداخت هزینه‌های عادلانه این اقدامات و توابع آن، شناخته شود.

بنابراین، انتظار می‌رود اکنون که افغانستان یک‌بار دیگر توپ را به زمین جامعه بین‌المللی انداخته، قدرت‌های بزرگ جهانی عضو شورای امنیت هم با استفاده از سازوکارهای نیرومند و مشخص حقوقی که منشور سازمان ملل در اختیار آنها قرار می‌دهد، با اتکا به مدارک پرشمار موجود، پاکستان را به مثابه رژيم حامی تروریزم و مصداق بارز تروریزم دولتی، مورد مواخذه و مجازات قرار دهند.

با این حال و علیرغم این انتظار، اما این نگرانی و هراس کماکان پابرجاست که قدرت‌های غالب جهانی، همچنان منافع و اولویت‌های استراتژيک خود در رابطه با پاکستان را بر ضرورت‌های حیاتی و سرنوشت‌ساز امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی ترجیح داده و همچنان با رژیم اسلام‌آباد با مدارا و مماشات برخورد کنند؛ رویه‌ای که در طول ۱۶ سال گذشته، همواره استمرار داشته است.

علی راحل- خبرگزاری دید

 

Related Articles

Back to top button